Txip: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Microchips.jpg|thumb|Gaur egungo zirkuitu txertatu bat]]
'''Txipa''' [[Zirkuitu elektriko|zirkuitu]] elektroniko miniaturizatu bat da, material erdieroalezko elementu batean egina. Zirkuitu integratu <ref>{{cite web |url=http://www.jedec.org/standards-documents/dictionary/terms/integrated-circuit-ic |title=Integrated circuit (IC) |publisher=[[JEDEC]]}}</ref> <blockquote> batean milakatik milioikatara dispositibo elektroniko egon daitezke. Txipetan batez ere [[diodo]]ak eta transistoreak egoten dira, baina elementu pasiboak ere izaten dira, adibidez, erresistentziak. Zirkuitu txertatuak ia tresna elektroniko guztietan erabiltzen dira, eta beraien erabilera izugarrizko iraultza izan da elektronikaren munduan. Txipen ekoizpen merkeak eragin du gaur egungo gizarte modernoan hain erabiliak diren ordenagailu, mugikor eta beste tresna [[Sistema digital|digital]]ak eskuragarri izatea.
 
Lehenengo txipa 1958an sortu zuen [[:en:Jack_Kilby|Jack Kilby]] ingeniariak. [[Germanio]]zko dispositibo bat zen, sei transistore zituena.
8. lerroa:
 
[[Fitxategi:GeoffreyDummer.jpg|thumb|Geoffrey Dummer, 1950eko hamarkadan.]]
Geroago, Geoffrey Dummer (1909-2002) zientzialariak zirkuituen txertaketa asmatu zuen<ref>[http://www.epn-online.com/page/22909/the-hapless-tale-of-geoffrey-dummer-this-is-the-sad-.html "The Hapless Tale of Geoffrey Dummer"], (n.d.), (HTML), ''Electronic Product News'', accessed 8 July 2008.</ref>. 1940ko hamarkadaren amaieran eta 1950ko hamarkadaren hasieran, Dummer-ek Erresuma Batuko Ministerioko Royal Radar Establezimenduan lan egin zuen. ]
 
Texas Instruments<ref>{{cite web|url=http://www.ti.com/corp/docs/company/history/timeline/defense/1960/docs/61-first_ic.htm |title=Texas Instruments – 1961 First IC-based computer |publisher=Ti.com |date= |accessdate=2012-08-13}}</ref> enpresan kontratatuta egon eta gero, Jack S. Kilby (1923-2005) ingeniariak 1959an lehenengo zirkuitu txertatua garatu zuen. Zirkuitu txertatu hau sei [[transistore]]z osatutako [[germanio]]zko dispositibo bat zen.
2000. urtean Kilby-k [[Fisika]]ko [[Nobel Sariak|Nobel Saria]] jaso zuen<ref>Nobel Web AB, (10 October 2000),([http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2000/press.html ''The Nobel Prize in Physics 2000''], Retrieved 29 May 2008</ref>, [[teknologia]]ren garapenean bere asmakizunek egindako ekarpenagatik<ref>{{cite web |url=http://www.ieeeghn.org/wiki/index.php/Milestones:First_Semiconductor_Integrated_Circuit_%28IC%29,_1958 |title=Milestones:First Semiconductor Integrated Circuit (IC), 1958 |work=IEEE Global History Network |publisher=IEEE |accessdate=3 August 2011}}</ref>.
 
Robert Noyce-k bere zirkuitu txertatu propioa garatu zuen. Sei hilabete behar izan zituen sortzeko, eta gero, patentatu zuen. Kilby-ren zirkuituaren zenbait arazo praktikori irtenbidea eman zien, adibidez, osagai guztien interkonexioarena. Masa-produkzioa hobetzeko,txipa sinplifikatu behar zen. Horretarako azkeneko geruzari silizioa gehitu zion, eta konexio batzuk ezabatu zituen. Noycek zirkuitu txertatuen aurrelaria eta gaur egungo zirkuitu txertatuen ekoizle famatuaren, Intel Corporation, kofundatzailea izan zen.
53. lerroa:
*MSI (ingelesez, Medium Scale Integration) maila ertaina: 101-1.000 transistore.
 
*LSI (ingelesez, Large Scale Integration) maila handia: 1.001-10.000 transistore.<ref>
C. F. O'Donnell.
[http://www.computer.org/csdl/proceedings/afips/1968/5072/00/50720867.pdf "Engineering for systems using large scale integration"].
p. 870.
</ref>.
 
*[[VLSI]] (ingelesez, Very Large Scale Integration) maila oso handia: 10.001-100.000 transistore.
 
*ULSI (ingelesez, Ultra Large Scale Integration) maila ultra handia: 100.001-1.000.000 transistore<ref>{{cite web|last1=Meindl|first1=J.D.|title=Ultra-large scale integration|url=http://ieeexplore.ieee.org/stamp/stamp.jsp?tp=&arnumber=1484037|website=ieee.org|publisher=IEEE|accessdate=21 September 2014}}</ref>.
 
*GLSI (ingelesez, Giga Large Scale Integration) maila giga handia: milioi bat baino transistore gehiago.
97 ⟶ 101 lerroa:
Fabrikazio-prozesuetan akatsak pilatzen dira. Honek bukaerako produktuan akats batzuk ekarriko ditu. Hau dela eta, memoria zirkuituetan, milioika transistore dituztenak, beharrezkoak baino gehiago instalatzen dira, akatsak dituztenak ordezkatu ahal izateko.
 
== Erreferentziak ==
{{Reflist|30em}}
 
{{Digital systems}}
{{Electronic components}}
{{Semiconductor packages}}
{{Authority control}}
 
[[{{commons|Category:Integrated circuits| ]]}}
 
[[Category:American inventions]]
{{zirriborro}}
[[Category:Discovery and invention controversies]]
 
[[Category:Semiconductor devices]]
[[Kategoria:Elektronika]]