|
'''Jack Sparrow kapitaina''' ''[[Piratas del Caribe]]'' filmetako [[fikziozko pertsonai|fikziozko pertsonaia]] bat da, [[Johnny Depp]] aktore [[estatubatuar]]akestatubatuarak antzezten duena.
Bere lehenengo agerpena multzoko lehenengo pelikulan izan zen ''[[Pirates of the Caribbean: The curse of the Black Pearl]]'' ([[2003]]), eta ondorengo filmetan ere agertu zen, ''[[Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest]]'' ([[2006]]), ''[[Pirates of the Caribbean: At World's End]]'' ([[2007]]) y ''[[Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides]]'' ([[2011]]). Baita ere, umeentzako liburu baten protagonista da ''[[Piratas del Caribe: Jack Sparrow]]'', bere nerabezaroko urteak kontatzen dituena. Pertsonaiaren irudia [[Walt Disney Parks and Resorts]]ekoResortseko [[Pirates of the Caribbean]] atrakziora gehitu zen, pelikula hauetan inspiratu zena 2007 urtean egindako berrikuntzan. Pertsonaia hau hainbat [[bideojoko]]etanbideojokoetan agertu da.
Sparrow kapitaina [[Karibe itsasoa|Karibe Itsasoko]] piraten jauna da.Pertsonaia traidore bat da, armak eta indarra erabili beharren bere ingenioa eta negoziazioei esker bizirauten du; beharrezkoa denean borroka egiten duen arren, egoera arriskutsuetatik ihes egin nahiago du. Lehengo filmean, Sparrow bere barkua –''[[el Perla Negra|Perla beltza]]–beltza– ''bilatzen ari da, [[Hector Barbossa]] eta bere jarraitzaileen mutin baten ondorioz galdua, eta ondorengo filmetan [[Davy Jones]] legendarioarekin duen [[odolezko deuda|odolezko zorra]]zzorraz ihes egiten ari da, [[India Orientaleko Kompainia britanikoa|India Orientaleetako Konpainia Bitaniarra]]rekinBitaniarrarekin borroka egiten duen bitartean.
Hasiera batean, Sparrow [[Trickster (arquetipo)|iruzurti]] bat bezala izan zen pentsatua, [[Will Turner]] ([[Orlando Bloom]]) gidatuko zuena, baina azkenean [[Johnny Depp]]ekDeppek Sparrowen papera aldatzea lortu zuen. Aktorearen antzezpen exotiko eta eszentrikoak, [[Pepé Le Pew]] eta [[The Rolling Stones|Rolling Stoneseko]] [[Keith Richards]] [[gitarjole|gitarra-jotzaile]]anjotzailean inspiratua, Sparrow [[antiheroi]]enantiheroien ikono bat bihurtu zuten. Deppek bere lehenengo nominazioa lortu zuen [[Oscar Sariak|Oscar sari]]etara [[Anexo:Óscar al mejorsarietara actor|aktore hoberen]] gisa [[trilogía|trilogia]]rentrilogiaren lehenengo pelikulagatik eta Richardsek agerralditxoak egin zituen hirugarren eta laugarren filmetan, Jack Sparrowren aita antzeztuz.
== Pertsonaiaren historia ==
Johnny Deppek pelikulan parte hartzeko jarri zuen kondizio bakarra izan zen berak eraikitzea pertsonaia. Gidoian ageri zen pertsonaia-motaren ildoa jarraitu gabe ([[The Walt Disney Company|Disney]] estilokoa), aktoreak inspirazio-iturri izan zituen [[The Rolling Stones|Rolling Stones]] musika taldeko [[Keith Richards]] (agerralditxoak izan zituen hirugarren eta laugarren pelikuletan) eta [[Looney Tunes]]ekoTuneseko [[Pepé Le Pew]], bai eta, hein batean, [[Errol Flynn]] aktoreak ''Captain Blood'' filmean ([[1935]]) eginiko lana.
Deppek pirata imajinatzen zuen garaiko rock-izar bat bezala, eta Sparrow bidaietako oroigarriz bete zuen (rastak –''[[dreadlocks]]–dreadlocks–'', era askotako apaingarriak, urrezko hortzak eta begi azpiko pintura beltza), ibiltzeko maritxu-erarekin (hainbeste urtez barkuen kubiertetan ibiltzeagatik) eta, antza denez, sexualitate anbiguoarekin (emakume gabe gau gehiegi pasatzeagatik). Hala ere, pertsonaiak emakume asko bere oinetara erortzen diren gizon lotsagabe eta irresistiblearen kutsua du.
Grabaketaren hasieran, Disneyko exekutiboei gustatzen ez zitzaien zer edo zer zegoen, eta telefono-elkarrizketa urduriak izan zituzten zuzendariarekin: ''«Zer ari da egiten? Zergatik hitz egiten du horrela? Mozkortuta dago? Gaya da»''. Deppek beraz fidatzeko konbentzitu zituen (bestela, kaleratu egin beharko zutela esan zien). Emaitza izan zen pertsonaia karismatiko bat, gazte eta helduen idolo eta ikono bihurtu dena; ziurrenik, bera gabe film-sail hau oso ezberdina izango zen.
Antzezpenari esker, Oscarretarako nominazio bat jaso zuen aktore nagusi onenaren sailean. Ez da ohikoa hori gertatzea rol edo paper komikoekin, eta, halaber, ez da batere normala hori gertatzea Disney pelikula bateko pertsonaia batekin. Lehenengo pelikulako DVDko material gehigarrian agertzen denez, Ted Elliot eta Terry Rossio gidoilariek pertsonaia hau konparatzen dute [[Bugs Bunny]] eta [[Groucho Marx]]ekinMarxekin.
Deppek esan du gidoia ona den bitartean Jack Sparrow antzezten jarraituko duela, egin nahi diren film guztietan, pertsonaia asko gustatzen zaiolako, eta beti nabarmentzen du zein ondo pasatzen duen pirata hori antzezten.
Sparrow kapitainaren itxura fisikoa ez da berbera film guztietan; aldaketa gehienak janzkeraren ingurukoak dira, baina badira nabariagoak diren batzuk.
Begi marroi ilunak ditu eta ilea luze eta marroia, txirikorda eta rastekin [[(Dreadlocks)]]. Bizar apur bat du, hau ere bi txirikordetan bildua. Apaingarriak ditu ilean, kopeta gainean txanpon misteriotsu bat, buruan duen zapiaren gainean, zilarrezko kate bat eta hezurrezko orratz bat ilean azken hau ere. Masailezurraren eskuin aldean zauri irekin bat du, haserrealdi baten oroigarri. Arrazoi ez jankinen batengatik, zauri hau ez da inoiz sendatzen (lehen filmean Johny Depp berak aipatzen du).
Bere alkandoraren zuriaren gainean aurretik urdina eta atzetik (motzagoa den aldea) grisa den txalekoa darama, nahiz eta beste filmeetan atzetik marraduna den. Galtza bonbatxo marroi ilunak daramatza (gris iluna lehen filmean), larruzko bota marroien barnetik sartuak.
Gerriko bat darama Jackek. Lehen filmean, iparrorratza bakarrik darama gerrikoan; bigarrenean bigarren gerriko bat jartzen du hainbat objekturekin, hala nola, animali larrua, oilo hanka, bizkarrezur txiki bat eta sirena baten eskultura txiki bat fertilitate sinbolo moduan. Hirugarren filmean ile-xerlo gris bat gehitzen du (Códicearen zaindariak ematen dio, bere aitak, [[The Rolling Stones]] musika taldeko [[Keith Richards]]-ek).
Hiru adarreko kapelua darama, kentzea gustatze ez zaiona, hala ere, askotan gertatu ohi zaio eta kolore urdineko lebita bat darama.
Harrigarria da, Sparrow kapitaina egoera zailenetan ez dutela harrapatzen. Harrapatua izan daitekeen egoera batetik alde egiten duenean beti esaten du: "Denak gororatuko dute egun hau, Sparrow kapitaina ia harrapatu zuten eguna bezala", nahiz eta askotan ez dioten esaldi hau bukatzen uzten.
Ahal de guztietan, nahiago du ihes egin. Sparrow eta Barbosa dira pertsonaia nagusietatik suzko armekin trebetasuna erakutsi dutenak. Lehen filmean, Barbossak tiro egiten dio [[Pintel]]ekoPinteleko sabaiari, [[Elizabeth]]enElizabethen [[odol]]akodolak madarikazioa apurtu duen jakiteko, 7 metroko distantziara apuntatzeko denborarik ere hartu gabe. Bigarren filmea, Jackek tiro egiten dio mugimenduan dagoen bolboraz beteriko upel bati, Barbosarena baina egoera larriago batean, krakena untzia apurtzeko zorian baitago, upela lehertzea lortzen du 8 metro baina gehiagora. Askotan tiro egiten dio "Jack" tximuari bigarren filmean, mugimenduan dagoenean, beti asmatzen du. Hirugarren filmean, [[Davy Jones]]enJonesen aurkako borrokan, bihotza barruan dagoen kutxa kentzen dio, baina gero galdu egiten du, Jackek tiro egin eta asmatu egiten baitu 6 metro baina gehiagoko distantzian.
''Piratas de Caribe: guia visual'' liburuaren arabera, maisu italiar batek irakatsi zion Jacki ezpata erabiltzen, lapurtutako txinatar zetaren truke. Berak bakarrik ikasi zuen armak erabiltzen, ardo botila hutsei tiro egiten Perla Negraren karelaren gainean ipini ondoren.
=== Ron ===
Jack Sparrowk oso gogoko du [[ron]]arona. Barbossak Jack eta Elizabeth irla desertuan uzten dituenean, irla horretako gobernadore izendatu eta gero([[motin|mutin]]arenmutinaren ondoren), Elizabethek trafikatzaileen ron upel guztiak erretzen ditu kezko seinale handi bat egiteko. Jack horrenbeste sumintzen da, non pistola atera eta momentu batean neska tirokatzea pentsatzen du, baina berriro gorde eta aldendu egiten da. Comodoro Norringtonek eta bere gizonek seinalea ikustean eta beraien bila joatean, Jack zera esaten du: "Ez gara elkarrekin biziko hau eta gero...". Geroago, Jackek Elizabethek Norringtonen ezkontza proposamena onartu duela entzuten duenean, esaten du: "¡¿Ezkontza bat?! ¡Maite ditut ezkontzak! ¡Rona edonon!". Elizabeth [[Tortuga irla]]koirlako portura iristean, [[El cofre del hombre muerto]] filmean, Jackek zera xuxurlatzen dio Gibbsi: "Ezkutatu rona", oraindik ere irla desertuan egin zuena gogoratuz. Ronari dion zaletasunaren beste adibide bat El cofre del hombre muerto filmaren hasieran ikus dezakezu, ron botila huts bat begiratuz esaten duenean: "¿Zergatik geratze naiz beti ron gabe?" (zegoen aulkitik altxa eta mozkorra dagoela ikusten duenean, esaten du:"Ah, horregatik..."). Bill el Botasek Jack bisitatzen duenean, honek bere buruari amtsea ote den galdetzen dio eta Billek ezetz esaten du. Jackek harespen egin eta esaten du: "Izango balitz, rona egongo litzateke..." Hirugarren filmearen amaieran, Jack Barbosarri "maileguz" hartu dion mapa ikusten ari denan, [[betiereko gaztetasunaren iturria]]reniturriaren bila joatea erabakitzen du, bere [[iparrorratz]] berezia begiratu eta honek bere atzera seinalatzen du. Jacken atzean ron botilla bat dago. Hartu eta ireki ondoren, iparrorratzak beste norabide bat markatzen du. "Ez da nabari, baina rona ere amaitu egiten da".
=== Norberaren gauzak ===
Zinek pirata gehienak ez bezala (alfanjea daramatenak), Jack Sparrowek beltz koloreko ''hanger'' motako ezpata dauka (XVII eta XVIII. mendeetako sable estilo bat). ''Hanger''-aren ahoaren luzeera ez-ohikoari esker, etsaiak zentimetro batzuk urrutiago mantentzea lortzen du. Dena dela, Davy Jonesekin edukitako borroka baten ondorioz, bitan puskatuko da.
==== Pistola ====
''[[The Curse of the Black Pearl]]'' lehen pelikulan, Sparrowek bala bakar bat soilik duen pistola bat du, Barbossa kapitainak irla bakarti batean utzi zionekotik gordeta daukana. Balak, gainera, egilearen izena darama idatzita: Perry. ''[[The Dead Man's Chest]]'' filmean, ordea, ihesaldi batean, bi bala dituen beste pistola bat dauka, Tia Dalmaren txabolara joaterakoan tximuari tiro egiteko erabiltzen duena.
==== Txapela ====
Iparrorratzaz gain, kapela da Jack Sparrowen ondasun preziatuena. Nekez ikusiko dugu kapitaina bera gabe eta, ondasunetaz hitz egiterakoan, beti aipatzen du kapela. Hainbesterainokoa da bere garrantzia, non, Krakenari aurre egiterakoan, burrukaren erdian kapela itsasora erortzen zaion. Eskifaiak, arduraturik denak, uretara botatzeko prest agertzen da, baina, denen harridurarako, Sparrowek bila ez joateko agintzen die. Azkenean, kapela Krakenak berak jan du eta, galeraren aurrean, Sparrow beste kapela baten bila hasiko da. Burruka itzela den arren, Sparrow kapitainak aurkariak baino, haien kapelak ditu begiz jota. Halere, Krakenak harrapatzean, honek kapela ahotik botako dio. Nahiz eta mukiz beteta egon, Sparrowek astindu eta jantzi egingo du piztiari aurre egin baino lehen.
Kapelaren garrantzia ere ''[[At World's End]]'' filmean ikus dezakegu. Amaieran, burruka irabazi ondoren marinelek kapelak airera jaurtitzen dituzte; Sparrowek Gibbs lagunari bere kapela ematen dio, bai eta botatzeko baimena ere. Gibbsek airera botatzen du algara artean, baina berehala zera esaten dio kapitainak: "Orain, segi bere bila".
==== Iparrorratza ====
Tia Dalmarekin elkartruke bat egin ostean eskuratu zuen Sparrowek iparrorratza; iparraldea ez ezik, puntu kardinal bakar bat ere adierazten ez duen iparrorratz bat. Aldiz, jabeak lortu nahi duena seinalatzen du: altxorren bat edota baliozko beste edozer izan daiteke, baina baita leku edo pertsona bat ere. Gainera, eskutan hartzen duten denekin funtzionatzen du, baldin eta benetan nahi duen zerbait desiratzen badu. Hala, Sparrowi funtzionatzen uztean Tia Dalmak ematen dio arrazoia: benetan zer nahi duen ez dakielako. Are gehiago, eskuetan hartu gabe ere funtzionatzen du, betiere jabea gertu badago.
Nahiz eta oso berekoia izan, pelikula guztietan zehar bere borondate ona edo onginahiaren arrastoak ikus daitezke. Adibidez, Krakenak Perla Beltza erasotzen ari denean berehala alde egiten du, lagun guztiak atzen utzita. Hala ere, azkenean, barkura itzuli eta marinelak salbatzea lortzen du, bere burua sakrifikatuz. Gibbsek dioen bezala: "Denok engainatzea lortu du, baina azken unean zintzotasuna nagusitu zaiola uste dut".
Jack Sparrowek emakumeak eta haien izaera ezagutzen dituela uste duen gizona da, baina, paradoxikoki, ezin izan du luzaroko erlazio bat mantendu. Jacken bihotz gogorran arrastoren bat uzteko gai izan den bakarra Elizabeth izan dela uste da. Txikitan sirenak ez ezik, Barnacle untziko laguna Arabella limurtzen saiatu zen, arrakasta gutxirekin. Aldiz, heldutzean Sparrow emakumeetaz aprobetxatzen dela ikusten da filmetan. Emakume guztietan garrantzitsuena [[Angelica Teach]] izan da. Sevillan ezagutu zuten elkar, Jack konbentu batean sartu zenean, putetxe bat zelakoan. Han, Angelica ezagutu eta pirata bihurtzeko konbentzitu zuen. Sparrowen harreman guztietan bezala, erlazio bitxi bat izan zuten biek: Angelica zeharo maitemindurik bazegoen, Jackek ez zuen zalantzarik izan bera uzteko. Azken pelikulan, ''[[On Stranger Tides]]'' biak elkar topatzen dira, oraindik ere bien artean zerbait dagoela erakusteaz gain. Azkenean, Jackek bere maitasunaren berri ematen dio.
|
