Hidrogeno: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
→Isotopoak: zuzenketa gramatikalak |
|||
96. lerroa:
[[Fitxategi:Hydrogen.svg|thumb|right|150px|Protio hidrogenoaren [[isotopo]]aren diagrama atomikoa]]
Hiru [[hidrogeno isotopoak|hidrogeno isotopo]] aurki ditzakegu naturan <sup>1</sup>H, <sup>2</sup>H, eta <sup>3</sup>H [[protio]], [[deuterio]] eta [[tritio]] deritze urrenez urren. Aurrekoez gain <sup>4</sup>H, <sup>5</sup>H, <sup>6</sup>H eta <sup>7</sup>H isotopo ezegonkorrak sintetizatu ahal izan dira; isotopo hauek
Hidrogenoaren [[isotopo]]ek soilik jasotzen dute gaur egun izen propioa, analisi [[erradioaktibitate|radioaktiboaren]] lehen garaian zenbait [[elementu kimiko|elementuren]] isotopoek ere izen propiala zuten, gaur egun esan bezala ordea hidrogenoak soilik mantentzen ditu izen horiek. <sup>2</sup>H eta <sup>3</sup>H zeinuen ordez zenbaitetan D eta T hizkiak ere erabiltzen dira ''[[deuterio]]'' eta ''[[tritio]]arentzat'' urrenez urren. <sup>1</sup>H-k ez du inongo zeinurik P hizkia erabiliko balitz [[fosforo]]arekin nahastuko baikinateke, [[IUPAC]] elkarteak hala ere <sup>1</sup>H, <sup>2</sup>H eta <sup>3</sup>H zeinuak erabiltzea gomendatzen du.
102. lerroa:
=== Protioa ===
<sup>1</sup>H [[isotopo]]a naturako hidrogeno isotopo arruntena dugu, eta hidrogeno natural guztiaren %99,98-a osatzen
=== Deuterioa ===
110. lerroa:
=== Tritioa ===
<sup>3</sup>H [[isotopo]]ari ''[[tritio]]'' izena egozten zaio eta hiru [[nukleoi]] biltzen ditu [[atomo nukleo|nukleo atomikoan]], bi [[neutroi]] eta [[protoi]] bat urrenez urren. Isotopo hau aurreko biak ez bezala radioaktiboa da, eta Helio-3 edo <sup>3</sup>He
''[[Tritio]]'' naturala [[errainu kosmiko]] eta [[atmosfera]]ko [[gas]]en arteko interakzioan sortzen da kopuru txikietan oso. Lurrean dagoen tritioaren beste iturri bat [[bonba nuklear|arma nuklearren]] entseguak dira. [[Fusio nuklear]]rean erabiltzen da, [[isotopo]]en [[geokimika]]n denbora neurtzeko eta argia bere kabuz ematen duten gailuetan. Aspaldi ''tritioa'' markazio kimiko eta biologikoarako erabiltzen zen marka [[desintegrazio erradioaktibo|erradioaktibo]] gisa, gaur egun ordea ez da hainbeste erabiltzen.
| |||