Charlesen legea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
EmausBot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 1 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q193523 orrian
1. lerroa:
=== '''comeme el pitilin''' ===
'''Charlesen legea''' [[Jacques Charles]] [[fisika]]ri [[frantzia]]rrak 1787an formulaturiko legea da, baina ezen ezagutarazi 1802 arte, [[Louis Joseph Gay-Lussac|Gay-Lussacek]] beronen berri eman zuen arte. [[John Dalton]] kimikari ingelesak bere aldetik ere lege bera lortu zuen 1801ean (oraindik Charlesen legea ez zen publikatua izan) baina Charlesek lehenago aurkitzeaz gain askoz hobeto dokumentatua zuenez beronen izena darama legeak.
 
[[Gas idealen legeak|Gas idealen legeetako]] bat da.
 
== Legea ==
 
Legeak dioenez, gas baten sartu-irtenik gabe gasaren presioa konstante mantentzen bada gas honen bolumena eta gasaren tenperatura zuzenki proportzionalak dira. Hau da:
 
: <math>
\frac {V_1}{T_1} =
\frac {V_2}{T_2}
</math>
 
Ikurrak:
: <math>V_1\,</math>= Hasierako bolumena ([[litro]])
: <math>T_1\,</math>= Hasierako tenperatura ([[kelvin (unitatea)|ºK]])
 
: <math>V_2\,</math>= Amaierako bolumena ([[litro]])
: <math>T_2\,</math>= Amaierako tenperatura ([[kelvin (unitatea)|ºK]])
 
== Saiakuntza ==
 
[[Fitxategi:Charles and Gay-Lussac's Law animated.gif|thumb|right|250px| Presioa konstante mantenduz bolumena eta tenperaturaren erlazioa azaltzen duen saiakuntzaren animazioa]]
 
Charlesek ontzi batean gas bat sartu zuen goian enbolo batek hermetikoki ontzia ixten zuelarik. Orduan ikusi zuen ontzia berotzerakoan enboloa igo egiten zela (bolumena handitzearen ondorioz) eta berriz hozten uzterakoan enboloa jeisti egiten zela.
 
== Azalpena ==
 
Gasa berotzerakoan, gasaren molekulek abiadura handiagotzen dute eta hormen kontrako talkak ugaritzen dira ontziaren berneko presioa handituz. Enboloak gora jotzen du presio atmosferikoarekin berdintzen den arte.
 
== Ikus, gainera ==
* [[Gas idealen legeak]]