Trikuharri: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
2. lerroa:
:''"Jentilarri" artikulu honetara birzuzentzen du, izen hori duen Aralarko trikuharria gaitzat duena beste artikulu hau da: [[Jentilarri (Aralarko trikuharria)]].
[[Fitxategi:Rocks Navara dolmen, Spain 02-2005 01.jpg|thumb|300px|right|[[Sorginaren Txabola]] trikuharria [[Bilar]] udalerrian ([[Araba]]).]]
'''Dolmen''' edo '''trikuharriak''' gorpuak ehorzteko eraturiko [[megalito|monumentu megalitikoak]] dira. Dolmenak edo horien aztarnak, beste monumentu megalitikoekin batera, bereziki Europa mendebalde osoan aurkitzen diradaude, [[Eskandinavia]]tik [[Iberiar Penintsula]]ra, baita [[Euskal Herria]]n ere, baina [[Kaukaso]]ko mendebaldean eta Indiar azpikontinenteko hegoaldean ere kokatzen dira. DolmenEuropako dolmen zaharrenak K. a. 4.500 urtearen inguruan eraiki ziren, [[Neolitiko]]aren hasieran eta Neolitiko eta [[Kalkolitiko]] aroetan eraiki eta erabili ziren gehienbat, [[K.a.]] 2500 urtera arte gutxi gorabehera, Europako fenomeno megalitikoaren bukaeran.<ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Megalithism: Sacred and Pagan Architecture in Prehistory
|izena=Alberto
8. lerroa:
|orrialdea=100
|urtea=2014
|url=https://books.google.es/books?id=ib-XBAAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=es#v=onepage&q&f=false}}</ref> ''Dolmen'' [[bretainiera]]z osaturiko hitza da eta ''harrizko mahaia'' esan nahi du. Hain zuzen ere, lurrean zutik finkatutako harlauza batzuek eta horien gainean horizontalean jarritako beste harlauza batek, arkeologian [[ortostato]] deitzen direnek, osatzen dute dolmena. Hilobi hauek lurrez nahiz harriz eraikitako muinoen gainean, ''[[tumulu]]'' izenekoetan, jartzen ziren maiz eta honen mugak batzuetan harriz osaturiko zirkuluez inguratzen ziren, [[harrespil]] edo peristalito izenekoak. Dolmenetan tipologia zabala dago baina: dolmen sinpleak hilobi kamara soila duten hilobika dira, baina korridore-dolmenak eta galeria-dolmenak ere badaude, tokiko aldaera anitzekin batera. Bestalde, dolmenak edo trikuharriak [[hilobi megalitiko]] deitzen den kategoria zabalago batean daude, non [[zista]]k, maiz [[harrespil]]en barruan, eta tumulu luzeak ere biltzen diren, besteak beste.
 
== Trikuharrien toponimia ==