Trikuharri: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
ken erref
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
3. lerroa:
:''"Jentilarri" artikulu honetara birzuzentzen du, izen hori duen Aralarko trikuharria gaitzat duena beste artikulu hau da: [[Jentilarri (Aralarko trikuharria)]].
[[Fitxategi:Rocks Navara dolmen, Spain 02-2005 01.jpg|thumb|300px|right|[[Sorginaren Txabola]] trikuharria [[Bilar]] udalerrian ([[Araba]]).]]
'''Trikuharriak''' edo '''dolmenak''', [[euskal Herriko mitologia|euskal mitologian]] '''jentilarriak''' ere deituak, gorpuak ehorzteko eraturiko [[megalito|monumentu megalitikoak]] dira. ''Dolmen'' [[bretainiera]]zko hitza da eta ''harrizko mahaia'' esan nahi du. Hain zuzen ere, lurrean zutik finkatutako harlauza batzuek eta horien gainean horizontalean jarritako beste harlauza batek, arkeologian [[ortostato]] deitzen direnek, osatzen dute dolmena. Hilobi hauek lurrez nahiz harriz eraikitako muinoen gainean, ''[[tumulu]]'' izenekoetan, jartzen ziren eta honen mugak batzuetan harriz osaturiko zirkuluez inguratzen ziren, [[harrespil]] edo peristalito izenekoak. Dolmen sinpleak edo trikuharriak [[hilobi megalitiko]] deitzen den kategoria zabalago batean daude, non [[korridore-hilobi]]ak eta [[zista]]k ere biltzen diren. Dolmenak edo horien aztarnak, beste monumentu megalitikoekin batera, Europa mendebalde osoan aurkitzen dira, [[Eskandinavia]]tik [[Iberiar Penintsula]]ra. Lehen megalitoak K. a. 4.500 urtearen inguruan eraiki ziren bitartean, dolmen sinple edo trikuharriak [[Neolitiko]]aren amaieran eta [[Kalkolitiko]] aroetan eraiki eta erabili ziren gehienbat, [[K.a.]] 2500 urtearen inguruan, fenomeno megalitikoaren bukaeran. <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Megalithism: Sacred and Pagan Architecture in Prehistory
|izena=Alberto