Elkarrekintza nuklear bortitz: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Pete~euwiki wikilariak «Indar nuklear bortitz» orria «Elkarrekintza nuklear bortitz» izenera aldatu du
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Fuerzas.png|thumb|250px|Lau funtsezko elkarreraginak azaltzen dituen koadroa.]]
'''ElkarreraginElkarrerakintza nuklear indartsuabortitza''' edo '''Indar nuklear bortitza''' [[fisika]]ren [[eredu estandar]]rak partikula ezagunen artean dauden elkarrekintzak azaltzeko ezartzen dituen [[Oinarrizko elkarrekintzak|oinarrizko lau elkarrekintzetako]] bat da.
 
Elkarrekintza honek [[atomo nukleo|nukleo atomikoaren]] barnean dauden [[nukleoi]]ak ([[protoi]]ak eta [[neutroi]]ak) elkartuta mantentzen ditu, [[karga elektriko]] positiboa duten protoien arteko banaketa elektromagnetikoa gaindituz eta karga elektrikorik ez duten neutroiak euren artean eta protoiei elkartuta mantentzea eraginez.
13. lerroa:
Elkarrekintza bortitz hau modu teorikoan proposatu zen nukleoaren barnean existitzen zela ezagutzen zen indar elektromagnetikoa konpentsatzeko, nukleoa karga elektriko positiboa zuten protoiz eta karga elektrikorik gabeko neutroiz osatua zegoela aurkitu zenean. Bere iritsiera nukleoaren erradioa baino handiagoa ezin zitekeela izan proposatu zen, gertuko beste nukleo batzuek nabari ez zezaten, iritsiera handiagoa izango balu unibertsoko nukleo guztiak masa nuklearrezko konglomeratu handi bat osatzeko kolapsatuko baitziren. Garai hartan ''elkarrekintza bortitz'' deitu zen.
 
[[1963]]an [[quark]]ak aurkitu ondoren zientzialariek teoria indar honek bere lana protoiak eta neutroiak osatzen zituzten [[gluoi]] eta [[quark]]en gainean egin zezan egokitu zuten. Beranduago zenbait denboraz ''hondarrezko elkarrekintza bortitz'' aurretik ''elkarrekintza bortitz'' bezala ezagutzen zena deitua izan zen, elkarreraginelkarrekintza indartsu berria ''kolore indarra'' deituz.
 
[[Kategoria:Fisikaren oinarrizko kontzeptuak]]