14:05, 2 azaroa 2015ko berrikusketa aldatu Pete~euwiki (eztabaida \| ekarpenak) 2.193 edits t Pete~euwiki wikilariak «Partikula subatomiko» orria «Partikula azpiatomiko» izenera aldatu du, birzuzenketaren gainetik: Euskaraz "azpiatomiko" behar du, eta ez subatomiko, Euskaltermek ere hala dakar. ← Aurreko ezberdintasuna		14:08, 2 azaroa 2015ko berrikusketa aldatu desegin Pete~euwiki (eztabaida \| ekarpenak) 2.193 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Atom.svg\|thumb\|250px\|[[Helio]] atomo baten eskema, partikula ~~subatomikoek~~azpiatomikoek osatua: bi [[protoi]], bi [[neutroi]] eta bi [[elektroi]].]] '''Partikula ~~subatomikoa~~azpitomikoa''' [[atomo]]a baino txikiagoa den partikula da, funtsezkoa edo elkartua izan daitekeena. [[Partikulen fisika]] eta [[fisika nuklear]]ra berauetaz arduratzen da. Hauen artean daude, esaterako, [[elektroi]]ak, [[quark]]ak (funtsezko partikulen artean), [[protoi]]ak eta [[neutroi]]ak (partikula elkartuak azken bi hauek). Beste partikula batzuk sakabanaketa prozesuetan sorturiko [[fotoi]]ak, [[neutrino]]ak eta [[muoi]]ak dira, baina badaude ere beste hainbat partikula exotiko. == Motak == 68. lerroa: Gaur egun arte behatutako partikula guztiak, bai eta beraien arteko elkartrukatzeak [[eremu-teoria kuantiko\|eremuen teoria kuantikoaren]] barruan dagoen [[eredu estandarra]] erabiliz deskribatu daitezke. Eredu honen barruan funtsezko 40 partikula ezberdin ditu, (24 fermioi, 12 bosoi bektore eta 4 bosoi eskalar), 60. hamarkadan zehar behatutako ehunka partikula edo beste edozein partikula elkartu berriak sortzeko elkartu daitezkeenak. Hala ere, partikula fisikari askoren ustez eredu estandarra naturaren azalpen bukatu gabea da, eta funtsezko beste teoria baten zain daude. Azken urteetan [[neutrino]]aren [[masa]]ren neurketak ere eredu estandarraren desbideratzeak egiaztatu ditu. Zehazki, partikula terminoa kasu hauetan izen ezegokia da. Partikula ~~subatomikoen~~azpiatomikoen fisika [[mekanika kuantiko]]ak gobernatzen du eta beraz, gorputz hauek [[uhin-partikula dualtasuna\|uhin-partikula bitasuna]] erakusten dute, hau da, saiakuntza batzuetan partikula bezala jokatzen dute eta besteetan [[Zirrikitu bikoitzaren saiakuntza partikula kuantikoekin\|uhin]] bezala (teknikoki Hilbert espazioan dauden egoera bektoreaz deskribatzen dira, [[eremu-teoria kuantiko\|eremuen teoria kuantikoak]] azaltzen duen bezala). Fisikariek "funtsezko partikula" terminoa erabiltzen dutenean partikula hauek uhin bezala jokatu dezaketela jakinda egiten dute. Partikulen fisika zientziaren filosofian eragin handia du; hainbat partikula zientzialari [[erredukzionismo]]ra atxikitzen dira, fisika eta filosofia nahasten hasten diren eremuan. 76. lerroa: * [[Materia]] [[Kategoria:Partikula ~~subatomikoak~~azpiatomikoak]]

Partikula subatomiko: berrikuspenen arteko aldeak