Greenock: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
No edit summary |
||
28. lerroa:
| postakodea = PA15, PA16
| azalera =
| biztanleria =
| urtea = [[
| dentsitatea
| web =
|}}
'''Greenock''' (
== Etimologia ==
Historian zehar hainbat izen eman izan zaizkio, Grinok, Greenhok, Grinock, Greenhoke, Greinnock eta Greinok. 1700tik aurrera ''Greenock'' izan da. Britoien ''Graenag'' hitzak "toki harritsua edo hareatsua" esan nahi du baina gaelerazo ''Grian cnoc'' izenak "muino eguzkitsua".
== Geografia ==
Mendebaldean duen [[Gourock]] eta ekialdean duen [[Port Glasgow]]ekin batera gune-metropolitarra sortzen du. [[Eskoziako Behe Lurrak|Eskoziako Behe Lurretan]] kokatuta dago,
== Historia ==
== Herri eta hiri senidetuak ==▼
Hugh de Grenock-ek 1296an baroierria sortu zuen eta jadanik existitzen ez den gaztelua eraiki zuen. 1540 urtean ondoko Finnart baroierria ere hartu zuen bere lurrak handituz.
* {{Herria|DEU|Duisburg}}▼
1560ko Eskoziako Erlijio Erreformaren ondoren herriko eliza denak itxi ziren eta herritarrek [[Inverkip]]eraino 10 kilometro ibili beharra zeukatenez 1589an John Schaw baroiak eliza eraikitzeko baimena eskuratu zuen erregearengandik. Eskozian eraikitako lehen eliza protestantea izan zen.
Greenock-eko badiak hiru badia txikiago ditu eta mendebaldekoan arrantale herria bazen ere ekialdekoan kai handi bat eraiki zuen John Schawk 1635ean, Sir Johnen badia izena hartu zuena. Arrantzak aberastasuna ekarri zion herriari eta gatzaturiko sardinzarraren esportazioarei esker merkataritza ere asko handitu zen. Itsasontziak ugari etortzen hasi ziren [[Glasgow]]ko tabako merkatarien enkarguez eta aduana ere eraiki zen Greenocken. Glasgowko udalak [[Newark gaztelua]]ren ondoan itsas-portua eraiki zuen 1668an eta inguruan eratuz joan zen herria [[Port Glasgow]] izan zen, gaur egun eskualdeko bigarren herria dena. 1765ean azukre findegia ere inauguratu zen.
Greenock jadanik itsas-portu eta untzi eraikitzaile garrantzitsua zen eta 1774an Clyde ibaia nabigaziorako erabilgarria bihurtu zen. 1812an Europako lehen lurrun bidezko itsasontzi zerbitzua ezarri zen, ''PS Comet'' untziak Glasgow, Greenock eta [[Helensburgh]] lotu zituen. 1828an dagoeneko [[Belfast]], [[Derry]], [[Liverpool]], [[Inverness]], [[Campbeltown]] eta [[Hebridak]] ere lotzen zituzten lurrun bidezko itsasontziek.
1886an Victoria dorrea eraiki zen herriaren aberastasunaren adierazgarri. Italiar estiloan altxatu zen eta 75 metrotako garaiera du. Gaur egun udaletxea eta Inverclyde eskualdeko administrazioaren bulegoak daude bertan. Herriaren mendebaldean aberatsen villa ederrak ere eraiki ziren.
1907an ''Clyde Torpedo Factory'' eraiki zen eta [[Bigarren Mundu Gerra]]n ondoko Long aintziran torpedoen praktikak egin ziren. 1940ko apirilaren 30ean ''Maillé Brézé'' gerra-untzi frantsesak arazo bat izan zuen torpedo hodian eta torpedoak eztanda egin zuen. 25 soldadu hil ziren eta bste 48 zauritu.
Gerraren ondoren industria handien gainbehera iritsi zen eta langabezia arazo larria bihurtu zen Greenocken. Biztanleriaren gainbehera ere orduan iritsi zen, 1921 urtean 81.123 biztanlerekin Eskoziako seigarren herria izan zen baina gaur egun biztanleria erdira jeitsi da eta herrialdeko 17.a da.
== Ondasun nabarmenak ==
<gallery>
Irudi:Greenock muni blgs2.jpg|Victoria dorrea.
Irudi:Greenock Sheriff Court.jpg|Epaitegia.
Irudi:Finnart St Paul's - geograph.org.uk - 559711.jpg|Finnart St Paul's eliza.
Irudi:Free French Memorial Greenock.jpg|Frantsesen memoriala.
Irudi:James Watt Memorial College.jpg|James Watt Memorial College.
Irudi:James Watt Memorial College statue.jpg|[[James Watt]]en estatua.
Irudi:GreenockMcLeanMuseum.JPG|[[McLean museoa]].
Irudi:Greenock waterfront.jpg|Itsasertza.
Irudi:Newark Castle from se.jpg|[[Newark gaztelua]] ([[Port Glasgow]]).
</gallery>
== Greenockar ezagunak ==
* [[James Watt]] (1736-1819), [[ingeniaritza|ingeniaria]]
▲== Herri eta hiri senidetuak ==
{{commonskat}}
[[Kategoria:Inverclydeko udalerriak]]
| |||