21:18, 4 urria 2015ko berrikusketa aldatu Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.208 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		22:48, 4 urria 2015ko berrikusketa aldatu desegin Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.208 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
23. lerroa: Donato di Betto Bardi zuen benetako izena, eta [[1386]] inguruan jaio zen. [[Lorenzo Ghiberti]]rekin eta [[Nanni di Banco]]rekin hasi zen eskultura lantzen, eta Bancoren lankide izan zen [[Santa Maria del Fiore\|Florentziako katedralean]]. Bere lehen obrek (''Dabid'', 1408, [[marmol]]ezko eskultura) eragin [[arte gotiko\|gotiko]] nabaria dute. Lehen urte horietan, estilo gero eta klasikoagoz, zenbait eskultura egin zituen Orsanmichele, florentziar gremioen elizarako. [[1411]]-[[~~1412~~1413]] bitartean, haritzaileen gremioak eskaturik, ''San Marko'' eskultura zizelatu zuen, forma askoz ere biziagoak, errealistagoak dituena ''Dabid''-ek baino. Armaduragileen gremioaren aginduz, ''San Jorge'' bat egin zuen ([[1415]]-[[1417]]), bere mugimendu eta adierazkortasun indarragatik guztiz bikaina. Eskultura bera baino garrantzitsuagoa ordea, eskulturaren oina da; marmolezko [[baxuerliebe]] bat egin zuen oinean Donatellok, ''San Jorge dragoia hiltzen'', eta han erabili zuen aurreneko aldiz ''schiacciato'' («zapaldua») deritzan teknika, erliebe joko fin baten bitartez efektu espazial bitxia sortzen duena. Teknika hau hamar bat urte geroago margolaritzan erabiltzen hasi zena. 1415-[[1426]] bitartean ''Profeten eskulturak'' egin zituen Florentziako katedraleko [[kanpandorre]]rako; aipatzekoa da horien artean ''Habacuc'', ''Il Zuccone'' edo ''burusoila'' deitua. Bestalde, [[1425]]ean egin zuen ''Joan XXIII.a antipaparen hilobia''-k berebiziko eragina izan zuen ondoko hilobi-eskulturan. [[1431]]-[[1433]] bitartean, [[Michelozzo]] arkitektoarekin batera, bigarren bidaia egin zuen [[Erroma]]ra -oso gazte zelarik joan zen aurreneko aldiz, [[Filippo Brunelleschi]] zuela lagun-, eta bertan aztertu zuen arte greko-erromatarra. Erromatik itzuli zenean ''Cantoria'' (1433-[[1439]]) egin zuen Florentziako katedralean, haur dantzariak (''putti'') ageri dituen friso luze bat, apaingarri klasikoez inguratua. [[1440]] inguruan sortu zuen bere obrarik famatuenetako bat, beste ''[[David (Donatello)\|Dabid]]'' bat, [[brontze]]zkoa eta arroparik gabea, Pizkundeko lehen eskultura biluzia. 29 ⟶ 31 lerroa: Geroago, [[1443]]-[[1453]] artean, [[Padua]]n bizi izan zen, eta han egin zuen, brontzez, San Antonio elizako aldare nagusiko erretaula. Erretaula honetan eskulturari aplikatu zion Pizkundeko perspektiba; orobat egin zuen Paduan ''Gattamelata condottieroaren estatua'' (brontzezkoa, 1453), eredu klasikoetan inspiratua. [[1453]]an itzuli zen Florentziara. Azken obretan klasizismotik gero eta urrunagoko estiloa erabili zuen, adierazkortasun berezikoa; ''Maria Magdalena'' (1453) da estilo horren agergarri nagusia. Zurean zizelatua da, eta patetismoaren adierazgarri da erabat, batere zerikusirik ez duela hasierako Quattrocento-ko hastapenekin. Azken urteetako beste obra batzuk, ''Judit eta Holofernes'' (brontzezkoa, [[~~1455~~1453]]-[[~~1460~~1457]]) eta [[San Lorenzo basilika (Florentzia)\|San Lorenzo basilikako]] [[pulpitu]]ak (1460 aldean) dira. [[1466]]an hil zen Donatello, Florentzian. == Artelan nagusiak == {{Galeriako mezua}} * "[[San Marco (Donatello)\|San Marco]]" (1411–1413) <gallery widths="220px" heights="220px" perrow="4"> * "[[San Giorgio (Donatello)\|San Giorgio]]" (1415–1417) Image:San Marco di Donatello,2.JPG\|<small>''San Marko'', [[1411]]-[[1413]]<br />Orsanmichele eliza, [[Florentzia]].</small> * "[[Monumento funebre dell'antipapa Giovanni XXIII]]" (1422-1428) Image:Donatello, san giorgio 01.JPG\|<small>''San Jorge'', [[1415]]–[[1417]]<br />Orsanmichele eliza, [[Florentzia]].</small> * "[[Zuccone]]" edo "Profeta Abacuc" (1423–1425) Image:Zuccone Donatello OPA Florence.jpg\|<small>''Habacuc'', [[1423]]-[[1435]]<br />Museo dell'Opera del Duomo, [[Florentzia]].</small> * "[[David (Donatello)\|David]]" (1425–1430) Image:David Donatello 01.JPG\|<small>''[[David (Donatello)\|Dabid]]'', [[1440]] aldean<br />Bargello museoa, [[Florentzia]].</small> * "[[Gattamelata (Donatello)\|Gattamelata]]" (1445–1450) Image:Gattamelata.jpg\|<small>''Gattamelata condottieroaren estatua'', [[1446]]-[[1453]]<br />Piazza del Santo, [[Padua]].</small> * "[[Maddalena penitente]]" (1455) Image:Maddalena di Donatello Opera Duomo Florence n01.jpg\|<small>''Maria Magdalena'', [[1453]]-[[1455]]<br />Museo dell'Opera del Duomo, [[Florentzia]].</small> * "[[Giuditta e Oloferne]]" (1455–1460) Image:Giuditta di donatello 02.JPG\|<small>''Judit eta Holofernes'', [[1453]]-[[1457]]<br />[[Palazzo Vecchio]], [[Florentzia]].</small> * "[[Madonna Chellini]]" (1456) Image:Donatello, pulpito della passione.JPG\|<small>''Nekaldiaren pulpitua'', [[1460]] aldean<br />[[San Lorenzo basilika (Florentzia)\|San Lorenzo basilika]], [[Florentzia]].</small> </gallery> == Erreferentziak ==

Donatello: berrikuspenen arteko aldeak