Wikipedia

El Pueblo Vasco (Donostiako egunkaria): berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
48.195 edits
tNo edit summary
4. lerroa:
 
== Historia==
'''El Pueblo Vasco'''''Testu etzana'' Donostian argitaratu zen 1903ko abuztuaren 1etik, 1936ko uztailaren 16 edo 17ra arte. Bere burua definitzerakoan egunkari independientea zela nabarmentzen zuen; izan ere azpitituluan ''Diario independiente'' agertzen zuen.
 
Bere ibilbidean norabide aldaketak izan zituen, [[monarkia]]ren defendatzailea izan zen eta hala agertu zen bereziki hauteskunde kanpainetan edo errege familiaren Donostiako egonaldietan. [[Errepublika]] aldarrikatu zenean autonomiaren alde jarri zen<ref>El Pueblo Vasco, 11356 zenbakia, 1935.08.18 “La autonomía. El Estatuto no es una aspiración nacionalista, sino un anhelo del País” Alcíbar, 1. orrialdea</ref>. Hasieratik izan zen euskara<ref>El Pueblo Vasco, 11361 zenbakia, 1907.04.02 “La Asamblea de la Lengua en Zúmarraga” 1. orrialdea</ref>
11. lerroa:
Nazioarteko politikari dagokionez, [[Lehen Mundu Gerra|Lehen Mundu Gerran]] aliatuen aldeko jarrera hartu zuen<ref>El Pueblo Vasco, 4047 zenbakia, 1914.09.11 “La primera fase de esta gran batalla ha sido favorable para los aliados. Continúa la lucha en toda la línea” 1. orrialdea</ref>. eta Espainiaren neutraltasunaren alde azaldu zen<ref>El Pueblo Vasco, 4933 zenbakia, 1917.02.08 “Seamos españoles. Nuestra neutralidad debe ser absoluta. El peligro de las concesiones” 1. orrialdea</ref>.
 
''El Pueblo VascorenVasco''ren sortzailea [[Rafael Pikabea|Rafael Pikabea Legia]] izan zen, enpresagizona, politakaria eta kazetaria. ''El Pueblo Vasco'' izenburuarekin bi egunkari sortu zituen, bata [[El Pueblo Vasco|Bilbon]] 1902an eta beste hau Donostian 1903an. Egunkarian idazten zituen kolaborazioetan “Altzibar “''Altzibar'' izengoitiarekin sinatzen zuen.
Egunkaria honen alderdi berritzaileena informazio grafikoa izan zen, Pikabeak ''El Pueblo VascorenVasco''ren enpresan ''Novedades'' aldizkari grafikoa sortu zuen 1909an, [[Gipuzkoa|Gipuzkoan]] argitaratu zen lehenengo aldizkari grafikoa. Horretaz gain, 1912tik aurrera egunkariaren egoitza Donostia erdialdeko eraikin eder batean egon zen, Garibai kaleko 34ean<ref>El Pueblo Vasco, 3504 zenbakia, 1912.12.20 “La nueva casa de Novedades y El Pueblo Vasco” 1. orrialdea</ref>. Garaiko egunkari ospetsuen eredua jarraitu zuen eta kultur ekipamendu berri bat izan zen. Nabarmentzekoak dira bertan zegoen Novedades zine aretoa<ref>El Pueblo Vasco, 5302 zenbakia, 1917.09.09 “El cine Novedades” 1. orrialdea</ref> eta baita ere erakusketa aretoa, besteak beste aipagarriak izan ziren [[Elias Salaberria]]<ref>El Pueblo Vasco, 1115 zenbakia, 1906.07.25</ref>, [[Darío Regoyos]]<ref>El Pueblo Vasco, 1523 zenbakia, 1907.09.12 “Regoyos y su exposición” 1. orrialdea</ref> eta [[Pablo Uranga|Pablo Urangaren]] erakusketak<ref>El Pueblo Vasco, 1891 zenbakia, 1908.09.10 “Nuestros pintores. Pablo Uranga en los salones de El Pueblo Vasco” 1. orrialdea</ref>.
 
Zuzendarien artean Herminio Madinabeitia eta Juan de la Cruz aipatu behar dira. Juan de la Cruz 1910 arte egon zen Donostian, ondoren Bilboko ''El Pueblo VascorenVasco''ren zuzendaria izan zen, eta Donostian Pedro Pujolek ordezkatu zuen. Kolaboratzaileen taldean izen ospetsuak zituzten: Azorin[[Azorín]]<ref>El Pueblo Vasco, 2990 zenbakia, 1911.07.29 “Azorin” 1. orrialdea</ref>, [[Jose Maria Salaberria]]<ref>El Pueblo Vasco, 2284 zenbakia, 1909.10.12 </ref>
Jose Mari Donosty, Adrián Loyarte, Maeztu, Grandmontagne, [[Pio Baroja]], Mourlane Michelena, Wenceslao Fernández-Flórez eta Ramon Montenegro “Cyrano” umorista.
 
Kirol saileko burua Laureano Albizu<ref>El Pueblo Vasco, 3352 zenbakia, 1912.07.27 “Gente de casa” 1. orrialdea</ref> izan zen,musika gaietan [[Jose MaríaMaria Agesta]], ''Lushe-Mendi''<ref>El Pueblo Vasco, 3475 zenbakia, 1912.11.12 “Nuestros colaboradores” 1. orrialdea</ref>
eta zezenketen kronikaria Manuel de los Santos.
Irakurle berriak irabazteko hainbat jarduera antolatzen zituzten, besteak beste, eleberri, kartel<ref>El Pueblo Vasco, 305 zenbakia, 1903.06.01</ref> eta argazki lehiaketak<ref>El Pueblo Vasco, 1999 zenbakia, 1908.12.28 “Nuestro concurso de fotografías” 2. orrialdea</ref>.
 
1911n ''La Ilustración Española y Americana'' erosi eta erabat berritu zuen<ref>El Pueblo Vasco, 4172 zenbakia, 1915.01.11 “La Ilustración Española y Americana. Cambio de propietario” 3. orrialdea</ref>
 
1915ean Pikabeak ''El Noticiero'' arratsaldeko egunkaria sortu zuen<ref>El Pueblo Vasco, 4390 zenbakia, 1915.08.10 3. orrialdea</ref>, zortzi urte ondoren, 1923an ''La NoticiakNoticia''k<ref>El Pueblo Vasco, 7476 zenbakia, 1923.06.24 “La Noticia” 1. orrialdea</ref> ordezkatuko zuen.
 
1920an Juan Bautista Acevedo kanariarra izendatu zuten zuzendari, urtebete egin ondoren zuzendaritza utzi zuen eta bere ordezkoa Felipe Urkola Oyarzun izan zen, ''Novedades'' aldizkariko kolaboratzailea eta Euzkadiko[[Euzkadi (egunkaria)|Euzkadi]]ko zuzendari ohia<ref>Euzkadi 174 zenbakia, 1985,01.24 “Felipe Urcola”, Koldo San Sebastián</ref>.
 
1920ko hamarkadan egunkariak hobekuntza handiak ezagutu zituen , argazkien aldetik eta baita ere igandetako zenbaki bereziekin. Horretaz gain euskaraz idatzitako artikuluak azaldu ziren eta [[John Zabalo Txikiren]]''Txiki''ren ilustrazioak.
 
1928an ''Novedades'' aldizkaria berragertu zen Rafal Pikabea semeak zuzendua<ref>El Pueblo Vasco, 8745 zenbakia, 1928.08.21 “Reaparición de la revista Novedades” 1. orrialdea</ref>
 
1930etik aurrera ''El Pueblo VascokVasco''k urte zailak izan zituen, [[El DiarenDía]]ren sorrerak eragin handia izan zuen eta salmentak asko jaitsi ziren. 1933an ''Tierra Vasca'' izeneko egunkaria inprimitzen hasi ziren baina erabat defizitarioa izan zen. 1934ean ''El Pueblo VascorenVasco''ren inprenta Mendeurrenaren Plazara aldatu zen eta bulegoak [[Askatasunaren Ibilbideanetorbidea]]n kokatu zituzten, Garibai kaleko lokalak sortu berria zen [[El Diario VascoriVasco]]ri alokatu zitzaizkion.
Handik urtebetera, 1936ean [[Espainiako Gerra Zibila|Gerra ZibilarenZibila]]ren hasieran ElE''l Pueblo Vasco'' argitaratzeari utzi zitzaion eta garaiko donostiar egunkarien artean ''Frente Popular'' izeneko gerra egunkaria sortu zuten.
 
Egunkariaren bildumari dagokionez [[Donostiako Liburutegi Nagusia|Donostiako Liburutegi Nagusian]] 10. zenbakitik, hau da, 1903ko abuztuaren 10etik 11.627. zenbakira, 1936ko ekainaren 30
"https://eu.wikipedia.org/wiki/El_Pueblo_Vasco_(Donostiako_egunkaria)"(e)tik eskuratuta