Ernesto Erkoreka: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
1. lerroa:
'''Ernesto Erkoreka Regil''' ([[Bilbo]], [[Bizkaia]], [[{{data|1866]]|11|9}} - ''[[1957ibidem]]'', {{data|1957|12|22}}). [[BilboBilboko alkateen zerrenda|Bilboko alkate]]ko alkate izan zen.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Bilbao desde sus Alcaldes - Volumen II (1902-1937): Diccionario biográfico de los Alcaldes de Bilbao y gestión municipal, en tiempos de revolución democrática y social.|url=http://www.ehu.es/biografiaparlamentarios/archivos/Alcaldes2.pdf|abizena1=Agirreazkuenaga Zigorraga|izena1=Joseba|abizena2=Alonso Olea|izena2=Eduardo J.|abizena3=Serrano Abad|izena3=Susana|abizena4=Urquio Goitia|izena4=Mikel|abizena5=Gil Fernández|izena5=Gil Fernández|isbn=84-88714-72-6|urtea=2003|argitaletxea=Bilboko Udala|orrialdea=325-356}}</ref> Ama gipuzkoarra zuen. Ernesto Erkorekak [[Bilboko portua]]n delineatzaile moduan, izan zuen lehen lana. Urte batzuk geroago, portuko obren zuzendari izendatuko zuten.
 
== Lehen agintaldia (1931-1934) ==
Arlo politikoari dagokionez [[Izquierda Republicana]] alderdiko kide izan zen. Zinegotzi moduan udalean sartzen saiatu eta gero [[Espainiako Bigarren Errepublika|II. Errepublika]]ko garaian [[Bilbo]]koBilboko alkate izendatu zuten, 1931n.<ref>{{erreferentzia | izenburua=Ernesto Ercoreca | url=http://www.euskomedia.org/aunamendi/39676 | egilea=[[1931Auñamendi Eusko Entziklopedia]]ean.}}</ref> Bere agintaldian kultura eta hezkuntza sustatzen saiatu zen. Horretarako hainbat eskola berri eraikitzea agindu zuen, izan ere, garai hartan hirian zeuden 35.000 haurretatik herenak ez zeukaten eskolara joaterik.
 
Horrez gain, uraren banaketa sareak hobetu eta berriak eraiki zituen. [[II. Errepublika]]kErrepublikak aldarrikatzen zuen laikotasunaren arlotik, eskola publiko guztietatik kendu zituzten gurutze eta bestelako ikur erlijosoerlijioso guztiak. [[1933]]an1933an, Bilboko [[Jesusen Bihotza (Bilbo]]ko )|Bihotz Sakratua]] eraisteko egitasmoa aurkeztu zen [[BilboBilboko Udala|Bilboko Udalean]]ko udalean. Monumentu hau [[1927]]an1927an altxatu zen, eta indar ezkertiarrek eraitsi nahi zuten, ikur erlijosoaerlijiosoa zelakoan.
 
[[1934]]ean1934an [[Espainia]]n hauteskunde nagusiak egon eta alderdi eskuindarrek eskuratu zuten boterea. Gobernu berri hark [[Euskal Herria|euskal]] probintzietan ezarrita zegoen ardoaren zerga ezereztu nahi zuela argitara eman zuen. Horrek erantzuna izan zuen [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] biztanleriaren aldetik, izan ere, [[Kontzertu Ekonomikoaekonomiko]]aren aurkako erasoa zela uste zuten. Herririk garrantzitsuenetako alkateak [[Donostia]]n bildu ziren zer egin erabakitzeko.
 
Erabakitakoaren Ernesto Erkoreka [[Bilbo]]ra joan zen udalean [[EspainiaEspainiako Gobernua]]ko gobernuakk erabakitakoaren aurka mozio bat aurkezteko. [[Bizkaia|Bizkaiko]] gobernadore zibila horretaz oharturik polizia bidali zuen [[Bilbo]]koBilboko udalera, bilkuran sartu eta mozioaren onarpena oztopa zezan. Alkateak ezetz esan eta poliziak bertatik eraman zuen, ondoren berdina egin zuten alderdi ezberdinetako zinegotziek eta hauek ere udaletik eraman zituzten indarrez.
 
[[Espainia]]koEspainiako gobernuak udala eten eta behin-behineko batzorde bat ezarri zuen [[Bilbo]]koBilboko udala zuzentzeko. Bitartean, desobedientziagatik epaitu eta kargu publikorik ez hartzeko debekua ezarri zieten Erkoreka eta udaleko beste zinegotzi gehienei.
 
== Bigarren agintaldia (1936) eta Gerra Zibila ==
[[Fronte Popularra (Espainia)|Fronte Popularrak]] hauteskundeak irabazi zituenean alkatea eta zinegotziei euren karguak itzuli zizkieten. Aurreko behin-behineko udalak hartutako erabaki batzuk atzera bota zituzten, esaterako [[Bilbo]]koBilboko [[Plaza Biribila]]ri Espainia Plaza deitzeko erabakia. Altxamendu frankista gertatu zenean Erkoreka [[Madril]]en zegoen [[Bilbo]]riBilbori zegozkion proiektu batzuk zehazten. Berehala [[Bilbo]]rako trena hartu zuen. [[Miranda Ebro|Miranda de Ebron]]n atzeman zuten, eta kartzelara eraman.
 
[[Gurutze Gorria]]ren bitartekotasunarekin [[Esteban Bilbao]] tradizionalistarekin trukatu zuten [[Hendaia]]n. Egoerak eraginda edo, [[Esteban Bilbao]]rekin harreman estua garatu zuen. Eratu berria zen [[Eusko Jaurlaritza]]k eskatuta bueltatu egin zen eta [[Bilboko portua|Bilboko portuko]] obren zuzendari izan zen berriro ere. Frankistek [[Euskal Herria]] bereganatzean, [[Frantzia]]ra ihes egin zuen exiliaturikoerbesteraturiko beste euskaldun askorekin batera.
 
Frantzian hiru urtez bizi izan zen, baina [[1940]]ean1940an [[Nazionalsozialismo|Naziek]] [[Frantzia]] konkistatzean, berriro ere atzeman zuten. Atzemandako errepublika garaiko beste politikari eta sindikatuetako kideak bezala naziek [[Espainia]]koEspainiako frankistengana eraman zuten. Zeuzkan jabetza guztiak kendu zizkotenzizkioten eta traizioa eta bestelako delituak leporatu zizkioten. [[Valladolid]]eko kartzela batera eraman zuten.
 
[[Esteban Bilbao]]k kartzeletikkartzelatik atera zuen, baina [[Valladolid]]en derrigorrezko erbestean bizitzera behartu zuten. Mediku arazoengatik [[Bilbo]]raBilbora bueltatzea baimendu zioten, baina zaintza polizial estua izan zuen [[Bilbo]]n bizi izan zen azken urteetan. [[Tranbia]] batek harrapatuta hil zen [[1957]]an1957an.
 
*Egun, {{EH}}bere omenez, [[Ernesto Erkoreka plaza]], [[Bilbo]]dago Bilbon.
== Plaza ==
* {{EH}} [[Ernesto Erkoreka plaza]], [[Bilbo]]
 
== Ikus, gaineraErreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
* [[Bilboko alkateen zerrenda]]
 
[[Kategoria:Bilboko alkateak]]
[[Kategoria:1866koBizkaiko jaiotzak|Erkoreka Regil, Ernestopolitikariak]]
[[Kategoria:1957koEuskal heriotzak|ErkorekaHerriko Regil,frankismoaren Ernestoerbesteratuak]]
{{bizialdia|1866ko|1957ko|Erkoreka, Ernesto}}