Pleiade (mitologia): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
tNo edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Elihu Vedder - The Pleiades, 1885.jpg|thumb|"Pleiadeak", [[Elihu Vedder]] margolari sinbolistarena, [[1885]])]]
[[Greziar mitologia]]n, '''Pleiadeak'''<ref>Euskaltzaindia: [http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0082.pdf ''82. araua: Grezia eta Erromako pertsonaia mitologikoak''].</ref> ([[greziera]]z Πλειας Pleias, "asko", Πλειάδες Pleiades, "Pleioneren alabak" edo Πελειαδες Peleiades, "[[uso]]en alabak"), [[Atlas (mitologia)|Atlas]] [[titan]]aaren eta [[Pleione]] itsas ninfaren zazpi alabak ziren, [[Zileno]] mendian jaioak. [[Kalipso]], [[Hiante]], [[Hiade]] eta [[Hesperideak|Hesperideen]] ahizpak dira. Zazpi Hiadeekin batera, Atlantide, Dodonide edo [[Nisiade]]ak deituak ziren, [[Dioniso]] jainko umearen haurtzain eta irakasleak. Pleiadeak, Artemisa jainkosaren segizioko ninfak ziren, jainkosaren ehizarako zaletasun bera zuten, eta, jainkosa bezala, birjina mantentzen saiatzen ziren.
 
Nolabaiteko eztabaida dago "Pleiade" izenari buruz. Lehen, euren ama Pleioneren izenetik zetorrela onartzen zen. Baina litekeenagoa da πλεϊν hitzetik etortzea, "nabigatu" esan nahi duena, [[Pleiadeak (astronomia)|izen bereko izar multzoa]], gauez ikus baitaiteke [[Mediterraneoa|Mediterraneo itsasotik]] udan, maiatza erdialdetik azaro hasierararte, antzinaroan, nabigazio denboraldiarekin bat zetorrena. Etimologia hau, antzinakoek onartu zuten, [[Virgilio|Vergilius]] horien artean ([[Georgikak]] i. 136-8).
20. lerroa:
[[Hesiodo]] olerkari greziarrak, zenbait alditan aipatzen ditu Pleiadeak [[Lanak eta egunak]] izeneko bere lanean. Pleiadeak, nagusiki, udako izarrak direnez, argi nabarmentzen dira antzinako nekazal egutegian. Hona hemen Hesiodoren aholku bat:
 
{{esaera2|Eta nahiak, itsaso ekaitztsuetanekaiztsuetan nabigatzera bazaramatza<br />
Pleiadeek Orion boteretsuagandik ihes egiten dutenean,<br />
eta sakontasun lainotsuetan hondoratzen direnean,<br />
eta haize ekaitztsuekaiztsu guztiek orro egiten dutenean,<br />
ez jarraitu, orduan, zure itsasontziarekin itsaso ilunean,<br />
baizik eta, eskatzen dizudan bezala, lurrean lan egin zazuezazu.
}}