Judu: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
19. lerroa:
|harremana=
}}
'''Juduak''' ([[hebreera]]tik [[transkripzio]]z: ''yehudim''; [[yiddish]]ez: ''yidn'') talde etniko eta erlijiosoa dira, [[antzinako Israel]]en bizi zirenen ondorengoek eta [[judaismo]]aren jarraitzaileek osatua gehienetanbatez ere. Historian jasandako jazarpenengatik eta egindako migrazioengatik, munduan zehar barreiaturiko herria da. Gaur egun, munduan 14,5 milioi judu inguru bizi dira, batez ere [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBn]] eta [[Israel]]en. Juduen artean, [[hebreera]], haien jatorriko hizkuntza hain zuzen, eta [[ingeles]]a dira hizkuntza nagusiak. Juduek bizitokiko hizkuntza hartu eta komunitateak moldaturiko hizkuntzak sortu dituzte historian zehar; horietan nabarmenena egun [[yiddish]]a da, alemanean oinarrituta, halaber, [[ladino]]z (gaztelanian oinarrituta) eta [[judu-arabiera]]z ere mintzo dira. Diasporak eraginda, [[errusiera]] eta [[frantsesa]] ere juduen arteko ohiko hizkuntzak dira, beste hizkuntza askorekin batera. Hizkuntzei dagokienean bezalaxe, juduen baitan ezberdintasun kultural nabarmenak daude; erlijio joerez gainera, [[askenazi]]ak (Europa Erdialdean historian finkaturiko juduak, horietako asko egun Israelen bizi arren) eta [[sefadi]]ak (historian Iberiar Penintsulan finkaturiko juduak) dira talde nagusiak. [[1948]] urtean sorturiko [[Israel]] estatua estatu judutzat hartzen du bere burua, eta geroztik milioika izan dira hara migratu eta Israel naziotzat eta bizitokitzat hartu duten juduak.
 
== Banaketa geografikoa ==