Hizkuntzalaritza: berrikuspenen arteko aldeak

[[1950]]. urterako hizkuntzalari batzuek estrukturalistei salatu zieten ez zutela behar bezain kontuan hartzen giza hizkuntzaren adimenezko izaera, eta azalean ez zeuden gertaerak ez zituztela aztertzen. [[Noam Chomsky]], Estatu Batuetako hizkuntzalariak, estrukturalistei aurre egin zien hizkuntza guztietan egitura unibertsalak zeudela esan zuenean ([[gramatika unibertsal]]a), eta berriro ere hizkuntzalaritzaren helburuak aldatu zituen. Hizkuntza aztertuz adimenaren lana aztertu nahi izan zuen, eta estrukturalistek baztertutako teoria mentalistari garrantzia eman zion: hizkuntza burmuineko zati baten gaitasun batean datzala azpimarratzen zuen, ikusmena edo mugimendua bezala. Hizkuntzaren ezagupen inkontzientea ''(competence)'' aurkitzea zuen helburu, esaldi kopuru amaigabea ''(performance) ''azterketaren oinarrian zuela. Gramatika ''sortzaile-bihurtzailea'' deitu zitzaion joera honi. 1957an Chomskyk lehenengo aldiz aipatu zuenez geroztik, [[gramatika sortzaile]]ak (''generative grammar'' delakoak) etengabe izan ditu aldaketak, [[Printzipioen eta Parametroen Teoria]] kasu. 1970. urteaz gero, hizkuntzalaritza sortzaileak sintaxiaren eta semantikaren arteko harremanak aztertu ditu batez ere. Generatibismoa [[Naturalismo | naturalismo]]arekin, [[Natura zientzi zientziak| natur zientzi]]ekin (bereziki [[Biologia | biologiarekin]]) eta [[Filosofia | filosofia]]ko adar [[Objetibismo|objetibistarekin]] du lotura.