Konstantinoplaren erorialdia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
36. lerroa:
== Bizantziar Inperioaren egoera ==
[[Konstantinopla]] izan zen inperioko hiriburua [[Konstantino I.a Handia|Konstantino Handia]] erromatar enperadoreak sagaratu zuenetik 330ean. Hurrengo hamaika mendeetan hiria askotan setiatu zuten, baina behin baino ez zuten konkistatu; hau da, 1204an, [[Gurutzadak|Laugarren Gurutzadan]]. Gurutzatuek hirian bertan eta inguruotan estatu latindar ezegonkor bat ezarri zuten. Bitartean, Inperioko gainerako lurrak banandu ziren estatu greziar txiki batzuetan. Garrantzitsuenak [[Nizeako Inperioa|Nizea]],[[Epiroko despoterria|Epiro]] eta [[Trebisonda]] izan ziren. Greko horiek batera egin zioten aurre latindar inperioaren aurka, baina baita elkarri ere Bizantziar tronua eskuratzeko.
Nizeatarrek Konstantinopla berreskuratu zuten latindarren eskuetatik 1261ean. Harrezkeroztik, Inperio ahularentzat ez zen bakerik izan; latindar, serbiar, bulgariar eta, batez ere, [[Otomandar Inperioa|Otomandar turkoen]] etengabeko erasoei aurre egin behar izan baitzien. Bere goren alditik oso urrun, katolikoen armadak bi mende geroago ezarri zion kaltetik apurka-apurka berreskuratzen ari bazen ere, Konstantinopla hustu egin zen lurralde-krisi eta
ekonomiaren gainbehera zela-eta. Beraz, hiria 1453an, V. mendeko Teodosiar harresiek inguratzen zituen landetan hedatutako herrixka batzuen multzo bat baino ez zen.▼
▲ekonomiaren gainbehera zela-eta. Beraz, hiria 1453an, V. mendeko Teodosiar harresiek
1450ean akituta zegoen Inperioak hiria bera, inguruko kilometro batzuk, [[Marmarako itsasoa|Marmarako itsasoko]] Printze uharteak eta [[Peloponeso|Peloponesoa]] (Mystras zelarik bere
zentro kulturala) mantentzen zituen. Laugarren Gurutzadan sortutako Trebisondako Inperio independenteak bizirik irauten zuen [[Itsaso Beltzeko eskualdea|Itsaso Beltzeko]] itsasertzean ▼
▲zentro kulturala) mantentzen zituen. Laugarren Gurutzadan sortutako Trebisondako
== Konstantinoplaren arpilaketa eta [[Konstantinoplako Inperio Latindarra|Latindar Inperioa]] ==
Bizantziar Inperioko hiriburu Konstantinoplaren gainbehera [[1190]]ean hasi zela esan daiteke, Mendebaldeko Erresumetan [[Hirugarren Gurutzada]]ren prestaketetan. Bizantziarrek, [[Egipto]] eta [[Siria]]ko sultana eta Lur Santuan zeuden gurutzatuen etsai nagusia zen [[Saladin]]o garaitzea ezinezkoa zela pentsatuz, neutral mantentzea erabaki zuten. Bizantziarren oztopo hau aitzakia hartuta eta Konstantinoplako altxorrenganako gutizia benetako arrazoi bezala, gurutzatuek asaltoan hartu zuten hiria [[1204]]an, jada [[Laugarren Gurutzada]]n, [[1261]] arte iraun zuen [[Konstantinoplako Inperio Latindarra|Latindar Inperioa]] sortuz.
| |||