Filipe II.a Espainiakoa: berrikuspenen arteko aldeak

t
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Oraina (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
65. lerroa:
Saint-Quentin (1557) eta [[Gravelinesko gudua|Gravelinesko]] (1558) garaipenen ostean, [[1559]]ko [[apirilaren 3]]an Espainiako Filipe II.ak [[Cateau-Cambresisko bakea]] sinatu zuen Frantziako [[Henrike II.a Frantziakoa|Henrike II.arekin]]. Henrikeren alaba [[Isabel Valoiskoa|Isabelen]] eta Filiperen arteko ezkontzak berretsi zuen bake hitzarmena<ref name=caten/>. Ezteien ondoan Filipe [[Espainiar Herbehereak|Herbeheretatik]] Espainiara itzuli zen. Handik aurrera ez zen inoiz [[iberiar penintsula]]tik atera<ref name=brit>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/456081/Philip-II Philip II] 2013. Encyclopædia Britannica Online. 2013ko urtarrilaren 14an begiratua.</ref>. [[1561]]ean gortea Valladolidetik [[Madril]]era eraman zuen.
 
== Barne politika ==ç
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5"
| style="text-align: left;" | '''Kulturarekiko jarrera'''<br />
≪Gure«Gure erresuma guztietako justiziei agindu behar diegu eta agintzen diegu hemendik aurrera gure menpekorik edo [[biztanle]]rik, elizgizonik edo sekularrik, ez dadila gure erresumetatik atera kanpoko [[unibertsitate]]etara, eskoletara, edo ikasketetara, ez irakastera, ez ikastera, ez bertan egotera, ez bizitzera.<br />
Eta horrelako egoeran orain arte eta oraintxe bertan daudenak atera bitez, eta ez daitezela egon bertan lau hilabete baino gehiago. Eta oraindik ere, [[gutun]] honetan esandakoaren aurka, norbait ikastera eta irakastera, irakurtzera edo bizitzera kanpora joango balitz, [[erresuma]] hauetan arrotz eta kanpotartzat hartu eta haien aurka behar bezalako neurriak hartuko genituzke.»
|-
| style="text-align: left;" | Felipe II.aren Pragmatika, Aranjuezen agindua, 1559-11-22. Egokitua.
|}
Erlijio katolikoa Espainiako Inperioko lurralde guztietan babestu eta zabaltzea izan zen Filipe II.aren politikaren helburu nagusietako bat. Horretarako [[Espainiar Inkisizioa|Inkisizioa]] indartu eta dogma katolikotik kanpo zeuden erlijio eta jokaera guztiak zapaldu zituen.
 
71 ⟶ 78 lerroa:
 
[[Antonio Perez]], Filipe II.aren idazkari izandakoarena, kontuzko arazoa izan zen. [[1579]]an Perez eta [[Ana de Mendoza (Eboliko printzesa)|Eboliko printzesa]] atxilotuak izan ziren, [[Juan de Escobedo]], [[Joan Austriakoa]]ren konfiantzazko gizona, hil izana leporatuta. Antonio Perez 11 urtez espetxean egon zen, baina [[1590]]eko apirilean Madrildik [[Aragoi]]ra ihes egitea lortu zuen. Han, Aragoiko gorteen babesa eskuratu ostean, Escobedoren hilketan Filipe II.a ere nahasirik zegoela salatu zuen. [[1591]]ko maiatz eta irailean Inkisizioa atxilotzen saiatu zen arren, [[Zaragoza]]ko herritarrak bere alde altxatu ziren. Azkenik, azaroan Frantziara ihesi joan zen<ref name=brit>Helmut Georg KOENIGSBERGER: [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/451414/Antonio-Perez Antonio Pérez] 2013. Encyclopædia Britannica Online. 2013ko urtarrilaren 14an begiratua.</ref>.
 
===Kulturarekiko jarrera===
≪Gure erresuma guztietako justiziei agindu behar diegu eta agintzen diegu hemendik aurrera gure menpekorik edo [[biztanle]]rik, elizgizonik edo sekularrik, ez dadila gure erresumetatik atera kanpoko [[unibertsitate]]etara, eskoletara, edo ikasketetara, ez irakastera, ez ikastera, ez bertan egotera, ez bizitzera.
 
Eta horrelako egoeran orain arte eta oraintxe bertan daudenak atera bitez, eta ez daitezela egon bertan lau hilabete baino gehiago. Eta oraindik ere, [[gutun]] honetan esandakoaren aurka, norbait ikastera eta irakastera, irakurtzera edo bizitzera kanpora joango balitz, [[erresuma]] hauetan arrotz eta kanpotartzat hartu eta haien aurka behar bezalako neurriak hartuko genituzke.≫
 
Felipe II.aren Pragmatika, Aranjuezen agindua, 1559-11-22. Egokitua.
 
== Kanpo politika ==
41.947

edits