Eszitiar: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Xabier Armendaritz wikilariak «Eszita» orria «Eszitiar» izenera aldatu du: Euskaltzaindiaren 174. araua
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Scythians shooting with bows Kertch antique Panticapeum Ukrainia 4th century BCE.jpg|thumb|EszitakEszitiarrak, arkuarekin tiro egiten, ([[Kerch]] (antzinako—antzinako ''Panticapeum'')Panticapeum—, [[Ukraina]], K.a. IV. mendea).]]
[[Fitxategi:Фрагменты Пекторали.jpg|right|thumb|Urrezko Lepokoa, Tolstaya Mogila, Ordžonikidze, K.a. IV. mendea.]]
'''EszitakEszitiarrak'''<ref>Euskaltzaindia: ([[greziera]]zhttp://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0174.pdf ''174. araua: Antzinateko herriak. Ekialdeko eta Europako herriak''.</ref> ({{lang-gr|Σκύθης, Σκύθοι}}) [[Antzinaroa]]n artzaintza nomadan eta muntatzeko zaldien hazkuntzan oinarritzen zen kultura bat zuten irandar jatorriko herri edo herri talde bateko kideei greziarrek ematen zitzaienzieten izena da. [[Antzinaro Klasikoa]]n zehar eszitekeszitiarrek [[Estepa Pontikoa]] domeinatu zuten, Grezia klasikoko iturrietan [[Eszitia]] izena jasoizenaz zuenaaipatua.
 
[[Antzinaro Berantiarra|Antzinaro Berantiarrean]] [[sarmaziar]]rek euren menpe hartu zituzten, estepetako nagusi bezala esziteneszitiarren tokia hartu zuten kulturalki oso antzekoa zen herri bat.
 
EsziteiEszitiarrei buruz ezagutzen den gehiena, atzerriko iturrietan du jatorria, zehazki greziar eta latindarretan. Horietatik garrantzitsuenak [[Herodoto]]ren ([[K. a. 440]]) ''[[Historiak (Herodoto)|Historiak]]'' laneko IV. liburua, [[Estrabon]]en ''[[Geografia (Estrabon)|Geografia]]'' eta [[Publio Ovidio|Ovidioren]] ''[[Gutuna Pontotik]]'' dira, azken honek nagusiki [[Eszitia Txikia]] deskribatzen duelarik, biak garai berekoak ([[K. a. 13]] inguru).
 
[[Arkeologia]]k kulturaeszitiar eszitarenkulturaren lekukotzak [[Errusia]] hegoaldeko eta [[Ukraina]]ko tumulu edo hil muinoetan topatu ditu.
 
Adituen ustez eszitakeszitiarrak izan direnziren aurrenetarikoak zaldiak [[etxekotze]]n eta hezitzenhezten. Horretarako [[estepa|estepetako]] [[tarpan]] zaldi basatiak erabili zituzten. Zaldun trebeak omen ziren.
 
Eszita''Eszitiar'' [[etnonimo]]a denbora luzez Eszitia bezalaizenaz ezagutu ziren gaur egungo Errusia, Ukraina eta [[Erdialdeko Asia|Asia Erdialdeko]] eskualdeak okupatu edo antzeko ohiturak zituzten beste herri batzuei buruz aritzeko ere erabili izan da.
 
Euren aurrekariak [[K. a. XX. mendea|K. a. 2000n]] izan zituztela ezagutzen da, baina historian duten lehen agerpena [[K. a. VII. mendea]]n izan zen, [[asiria]]rrekin izan zuten aliantza batean. Zenbait mende beranduago [[media]]rrekin lan egin zuten ([[persiera|persiarrekin]] senidetutako [[irandar herriak|irandar herri]] bat, Asiriar Inperioa desegiteko.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
== Ikus, gainera ==