Kuba: berrikuspenen arteko aldeak

Kuba [[Karibe itsasoa]]n dagoen [[uhartedi]]a da. [[Uharte]] nagusia Kuba bera da, beste lau uharte talde nagusiz inguratua: [[Los Colorados]], [[Sabana-Camagüey uhartedia|Sabana-Camagüey]], [[Jardines de la Reina]] eta [[Los Canarreos]]<ref>[http://www.ecured.cu/index.php/Grupos_Insulares_del_archipi%C3%A9lago_cubano Grupos Insulares del archipiélago cubano] Ecured.cu. <small>2014ko abenduan kontsultatua</small></ref>. Kuba uhartea herrialdearen gehiena da (105.006 km²) eta, hedaduraz, munduko hamazazpigarrena da. Bigarren uharte handiena [[Isla de la Juventud]] («Gaztetasun uhartea») da, hego-mendebaldean, 3.056 km² luze-zabal dena. Guztira, 110.860 km²ko eremua du herrialdeak.

Uhartea menderaturik, zenbait hiri sortu ziren hurrengo urteetan, eta Kuba Ameriketarako espedizio askoren abialekua izan zen. [[XVII. mendea]]n koloniak ingeles, holandar eta frantses piraten erasoei aurre egin behar izan zien. [[XVIII. mendea|XVIII.]] eta [[XIX. mendea|XIX. mendeetan]] Kubak [[azukre-kanabera|azukre kanaberaren]] ekoizpena, esklaboen inportazioa eta azukre industria izan zituen ekonomiaren aurrerabide. XIX. mendearen erdialdean, Kubakobertako azukre industria munduko aurreratuena zen, eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuak]] zituen bezero eta finantzatzaile nagusiak. [[1865]]ean esklaboen salerosketa debekatu zen eta [[Mexiko]]ko indiarrak eta [[txinako Herri Errepublika|txinatarrak]] kontratatu ziren lanerako, baina esklabotasunak indarrean jarraitusegitu zuen, [[1868]]a arte.

XIX. mendearen bukaeran Espainiarekiko harremanak gaiztotu ziren (erreforma ekonomiko-sozialek huts egin zuten eta zergak jaso ziren) eta matxinada batzuen ondoren, 1868an hasi zen independentziaren lehen gerra ([[Hamar Urteko Gerra]]) [[Carlos Manuel de Céspedes]]en gidaritzapean. Bake hitzarmen batekin eman zitzaion amaia gerrari, baina kubatar batzuek ez zituzten eskainitako baldintzak onartu eta borrokan jarraitusegitu zuten. Estatu Batuetan erbesteratua zegoen [[José Martí]] idazle eta politikariaren gidaritzapean —artean Estatu Batuetan erbesteratuta zegoen—, askapen mugimendua antolatzen hasi zen [[1892]]an, Kubako Alderdi Iraultzailea sortu zen, eta [[1895]]ean [[Kubako Independentzia Gerra|independentziarako bigarren gerra]] piztu zen.