Wikipedia

Rudolf Höß: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
16. lerroa:
}}
 
'''Rudolf Franz Ferdinand Höß''' ([[1900]]eko [[azaroaren 25]]a - [[1947]]ko [[apirilaren 16]]) [[Hirugarren Reicha|Alemania Naziko]] ''SS-Obersturmbannführer''-a izan zen, eta, [[1940]]ko [[maiatzaren 4]]tik [[1943]]ko azarora arte, [[Auschwitz]] [[kontzentrazio-esparru|kontzentrazio]]- eta [[sarraski-esparru|sarraski- esparruko]] burua; izan zen, nonbertan, azken estimazioen arabera, 1,1-1,6 miloi lagun hil ziren. [[Bigarren Mundu Gerra]] amaitu ostean, [[1946]]ko [[martxoaren 11]]n atzeman zuten, nekazari plantak egiten zituen bitartean. [[Nurenbergeko epaiketak|Nurenbergeko epaiketetan]] auziperatuta,auziperatu eta hiltzera zigortu zuten.
 
== Biografia ==
[[Fitxategi:Hoess8.jpg|thumb|right|150px|Rudolf HössHöß argazki zahar batean]]
 
 
38. lerroa:
[[1939]]an, [[Auschwitz]]eko komandante izan zen esparru berrian eta, [[1940]]an, hura antolatu beharrean izan zen. Hantxe egon zen [[1943]]ko amaiera arte eta [[Josef Mengele]] sendagilearekin harremana izan zuen.
 
[[Auschwitz]]en egon zen bitartean, Hößen lana izan zen Endlösungeko hilketen alderdi administratiboa. Diziplina eta antolaketaren maisu bazen ere, [[Auschwitz]]en destinatuta zeuden [[Schutzstaffel|SSetako]] kideek bizitza erlaxatua izateko aukera izan zuten eta, aldi berean, abusuak, presoei eginiko lapurretak eta kontrabandoa ere ezizan ziren faltatu. 24. barrakoia prostituzio -etxe zela zabaldu zen eta [[Schutzstaffel|SSekin]] kolaboratzen zutenek hantxe jasotzen omen zuten bere saria. Horrekin jarri zitzaion [[Gestapo]] atzetik eta behin baino gehiagotan miatu zuten esparrua, baina Rudolf Höß ''azken soluzioa''ren helburuak zorrotz betetzen zituen ofiziala zen eta ez zioten ezer egin; alderantziz, karguz igo zuten.
 
[[1943]]ko abenduan, Arthur Liebehenschelek hartu zuen ordea [[Auschwitz]]eko komandante lanetan eta Höß aurreko Liebehenscheleren lantokira joan zen, [[Wirtschaftsverwaltungshauptamt|''Wirtschaftsverwaltungshauptamt'']]<nowiki/>eko presidente egin baitzuten, hots, [[Schutzstaffel|SSen]] administrazio ekonomikoaren bulego nagusi. [[Zyklon B]] gasa erabiltzen hasi zen esparruko judu andana hiltzeko.
45. lerroa:
 
== Kartzela eta heriotza ==
[[Fitxategi:Hoess5.gif|thumb|left|250px|Rudolf HössekHößek Nurenbergen aitortutakoaren zati bat]]
[[Fitxategi:Gallows on which Rudolf Hoess was executed - Auschwitz I.jpg|thumb|left|250px|Auschwitzeko urkamendia]]
[[Fitxategi:Hoess2.jpg|thumb|right|100px|Rudolf HössHöß epaiketan]]
[[Fitxategi:Hoess7.jpg|thumb|right|250px|Rudolf HössHöß urkamendian]]
[[Fitxategi:Hoess6.jpg|thumb|left|250px|Rudolf Hössen exekuzioa]]
 
[[1945]]eko [[maiatzaren 8]]an bukatu zen gerra [[Alemania]]n. Höß armada alemaniarraren subofizial jantzipean ezkutaturik egin zuen alde Baltikoko kostarantz, baina hantxe harrapatu zuten aliatuek. Franz Lang izen faltsua erabiltzen zuen nekazari haren aurka ez zuten atxilotzeko frogarik aurkitu eta berehala zen Höß kalean. Aliatuek ez zuten nabaritu eskuartean zuten presoaren garrantzia.
 
Rudolf Höß Flossenburg inguruan zegoen nekazal etxe batean hasi zen lanean, [[Danimarka]]ko mugatik gertu, eta hantxe egon zen zortzi bat hilabetez. Bitarte horretan, polizia militarra bere bila hasita zegoenzebilkion eta haren familia zelatatzen ari ziren. Horrela, [[1946]]ko [[martxoaren 11]]n, ofizial britainiar batzuk iritsi ziren Höß andrearen etxera eta, senarraren paraderoa ez bazien esaten, bai bera, baieta seme-alabak, sobietarren esku utziko zituztelazituztelako mehatxua egin ziotenegin mehatxuzioten. Höß andreakEmazteak amore eman zuen eta senarra ezkutatzenezkutalekua non zen lekua aitortu zienjakinarazi.
 
Goizeko 02:30ean, polizia militar britainiarrak atxilotu zuen Höß. Ezin izan zuen bere buruaz beste egin, egun pare bat lehenago, pozoia erori egin baitzitzaion. Hortik aurrera gertatu zena ez dago garbi. Bi aitorpen agertu ziren ondoren. Bata alemanez egin zuen, britainiar autoritateen aurrean. Bestea, geroxeago, Krakovian, eta abokatu baten aurrean. Lehen aitorpena torturapean egin zuela deklaratu zuen eta ez zela egia. Epaileek ez zuten kontuan hartu eta [[Nurenbergeko epaiketak|Nurembergeko Epaiketetan]] testigu izan behar izan zuen. Nurembergeko Auzitegiaren aurrean (1945ean), besteak beste, hau deklaratu zuen:
{{aipu|''Gasez egingako exekuzio zabalak 1941eko udan hasi ziren eta 1944ko udazkenera arte iraun zuten.Auschwitzeko exekuzioak nik neuk zaintzen nituen. "Azken konponbidea" Europako judu guztiak akabatzeko asmoa zen. Aginduta neukan Auschwitzeko akabatze sistemak prestatzea 1941eko ekainerako (...). Treblinkan izana nintzen, han zelan akabatzen zituzten ikusteko (..). Esparruko komandanteak esanzidan (...) monoxido gasa erabili zuela eta, bere ustez, metodo haiek ez ziren onak. Beraz, behin akabatze eraikinak agindu ostean, B zikloia erabiltzea erabaki nuen, azido prusiko kristalitzatua, eta gas ganbaran zirrikitu txiki batetik sartzen genuen. Gas ganbara barrukoak hiltzeko hiru minututik ordu laurdenera bitartean behar izaten zen, baldintza klimatologikoen arabera (...). Normalean ordu erdi itxaroten genuen ateak zabaldu eta gorpuak atera aurretik. Kanpoan, gure talde bereziak hilotzen urrezko haginak eta eraztunak hartzen zituen (...). Noiz edo noiz, esperimentuak ere egiten ziren presoekin; beste batzuen artean, antzutu eta minbiziari buruzko saiakerak. Esperimentuotan hiltzen ziren gehienak aurretik bazeuden heriotzara zigortuta Gestapoaren aginduz (...).''}}
 
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Rudolf_Höß"(e)tik eskuratuta