Taylorismo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Scientific management lotu du, Wikidataren arabera.
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Frederick Winslow Taylor.JPG|thumb|right|150px|Frederick W. Taylor]]
'''Taylorismoa''' edo '''Kudeaketa Zientifikoaren Eskola''' [[lan antolaketa]] eta [[kudeaketa]] modu bat da, [[Frederick Winslow Taylor]] ingeniari estatubatuarrak garatutakoa. Horren arabera, [[lanaren zatiketa]]n bultzatu behar da, eragiketa sinple eta errepikakorrak modu zientifikoan aztertuz, horien hobekuntzarako erabakikia hartuz eta langileek bete ditzaten kontrol zorrotza jarriz. Langileek errendimenduaren araberako [[soldata]] jasotzea ere proposatzen da taylorismoan. Taylorrek eraginkortasun handia aurkitu zuen [[siderurgiaburdingintza|siderurgian]]n eta bertatik eratorritako lan metodoa liburu batean argitaratu zuen: ''The Principles of Scientific Management'' ([[1911]]).
 
Antolaketa mota hau ez da [[fordismo]]arekin nahastu behar, lehen aldiz [[Henry Ford]]-ek erabilitako kate lana. Izan ere, fordismoak taylorismoa bere baitan hartu eta enpresaren hazkunderako eskaria gehitzeko estrategia ere gaineratzen du, taylorismoaren kostu-murrizketari esker produktuaren prezioa ere murriztuz.
6. lerroa:
== Sorrera ==
 
[[Kapitalismo]]aren formazioaren ondoren, langile industrial taldea edo [[proletargoproletario|proletargoa]]a sortu zen, hauek eginkizun produktiboan aritzen zirenak, soldata baten truke. Kasu gehienetan, jabetza kapitalistagatik ustiatuta zegoen, zeinetan, ez zuten burutzen inolako zeregin zuzenik prozesu produktiboan. Langileriaren zapalketa ematen zen nagusiki, prozesu produktiboa lan eskuan oinarrituta zegoelako; Produkzioaren gehiengoa langileak burutzen zuen. Mozkinak handitzeko era errazena (salmenten handipenean kontrolik ez zegoenez) langileak gehiago produzitzea beharko zuen baina soldata beragatik. Baina hori gatza bilakatzen zen, lan antolaketan aldaketarik ez egiteagatik, baizik eta, lanean bakarrik, prozesu produktiboak (edo produktuen portzentajea langileekiko) produktibitate tasa baxuak zituzten.
 
[[Frederick W. Taylor]] ([[1856]]-[[1915]]) estatubatuarraren metodo zientifikoa lehenengoa izan zen lanaren produktibitatea handitzen saiatu zena, testuinguru honetan. Espezializazio zientifiko hau, oinarritzen da ikerketa bat zatitzen hobeto ulertzeko. Taylorrek ikerketa hau, bere ingeniaritza ikasketetan oinarrituta, gestioaren mundura bideratu zuen. Beharrezko eginkizunak zatitzen zituen produkzio mugimendu sinple eta mekanikoenak bihurtzeko eta mugimendu bakoitza betetzeko beharrezkoa zen denbora minimoa kronometatzen zuen.