Volgako Bulgaria: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t «White_Sulde_of_the_Mongol_Empire.jpg» fitxategia kendu da, Alan wikilariak Commonsetik ezabatu baitu. |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
30. lerroa:
Aditu gehienek Volgako Bulgariarrak hasiera batean [[jazariar|jazariar inperioaren]] basailu izan zirela diote. [[IX. mendea]]ren uneren batean tribuen bateratzearen prozesu bat hasi zen, estatu egitura bat finkatuz, [[Bolgar]] hiriburu bezala zuena, egungo [[Kazan]]etik 160 kilometroko distantziara dagoena. Hala ere, aditurik gehienek ez dute uste bulgariar estatu primitiboa jazariarrengandik erabat independentea zenik azken hauek [[Sviatoslav I.a Kievekoa]]k [[965]]ean suntsitu zituen arte.
Bulgariar tribu ezberdinen batasuna lortzeko, jazariarren aurkako bere guduetan aliatu boteretsu bat lortzen saiatzen ari zen aldi berean, Amas knanak [[Al-Muti]] [[Abbastar Kaliferria|Abbastar kalifari]] [[
== Oparotasun garaia ==
Eskualdeko biztanleriaren zati handi bat turkiar jatorrikoa zen, horien artean [[suar]]rak, [[barsil]]ak, [[bilar]]rak, [[baranjar]]rak eta [[burtar]]ren zati bat. Egungo txuvaxiar eta Kazango tartariarrak Volgako bulgariarren oinordeko dira, ebidentzia linguistikoek txuvaxiarrak etnia turkiar antzinakoagoak direla iradokitzen duten arren, [[huno]]ekin lotuta egon daitekeena. Gainontzeko biztanlerian finlandiar zein magiar jatorriko tribuak zeuden ([[asagel]] eta [[paskatir]]), dirudienez, [[bisërman]]ak eta [[
Volgako Bulgariako liderrak iltäbär edo elteberra zen, islamizazioaren ondorioz sheij edo jeke izena jaso zuena. Horien zenbait izen ezagutzen dira, [[Almış]] (Almas), [[Mikail bine Cäğfär]] (Mikaul ibn Jafar), [[Mö'mim bine Äxmäd]] (Mumin ibn Ahmad), [[Mö'min bine âl-Xäsän]] (Mumin ibn al-Hasan), eta [[Talib bine Äxmäd]] (Talib ibn Ahmad) kasu.
39. lerroa:
[[Fitxategi:Devil tower.jpg|thumb|right|250px|''Deabruaren Dorrea'' Yelabugan.]]
Volga ibaiaren erdialdeko ibilgua kontrolatuz, bulgariar estatuak zabalki kontrolatu zuen ekialdeko [[Europa]] eta [[Asia]]ren arteko merkataritza [[Gurutzadak|Gurutzaden]] aurretik, merkatari-ibilbide berriak posible egin zituztenak. Hiriburua, Bolgar, hiri oparo bat zen, islamiar munduko hiririk garrantzitsuenen pare zegoelarik tamaina eta aberastasunaren arloan. Bolgarren merkatari-bazkideen artean iparraldeko ([[Bjarmaland]]) [[bikingo]]ak, [[Yugra]], eta [[nenet]] tribuak iparraldean, [[Bizantziar Inperioa]] eta [[Bagdad]] hegoaldean, eta, azkenik, mendebaldeko [[Europa]]tik [[
Mendebaldeko printzerri errusiarrak izan ziren benetako mehatxu militar bakarrak bulgariar erresuma existitu zen bitartean, [[XI. mendea]]n suntsitua izan zena zenbait errusiar erasoren ondorioz. Ordutik eta [[XIII. mendea|XIII. menderarte]], [[Vladimir]]reko gobernariek (bereziki [[Andres Errukitsua]]k eta [[Vsevolod III.a]]k, euren ekialdeko mugak defendatzeagatik irrikan, sistematikoki arpilatu zituzten mugako bulgariar hiriak. Mendebaldetik zetorren presio eslaviar honen ondorioz, hiriburutza Bolgarretik Bilärrera pasa zen.
== Gainbehera ==
[[1223]]ko [[
{{commonskat}}
|