Hilen Liburua: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
1. lerroa:
'''Hilen Liburua''' edo ''Peri em Heru'' "Egunera irtetzeko Liburua", hil testu bat da, formula magiko multzo batetaz osatua, ''rau'', hila, [[Duat]]ean zegoenean [[Osirisen epaiketa]] gainditzen laguntzen zutena eta, horrela, [[Aaru]]ra joatera, [[antzinako Egiptoko erlijioa|egiptoar
[[Fitxategi:LibroMuertosMetropolitan.jpg|thumb|280px|Hilen Liburua, Nanyrena Tebastar bertsioa]]
5. lerroa:
Hilen Liburuaren idazketa Inperio Berrian datatua dago, baina, bere jatorria aurkitzeko, Antzinako Inperioko [[Piramideetako Testuak|Piramideen testuetan]] begiratu behar da, ondoren, [[Sarkofagoetako Testuak|Sarkofagoetako testuetara]] eboluzionatu zuena Inperio Ertainean. Jarraikako aldaketa hauek, formula bilduma heterogeneo honek, [[Egipto]]ko historiako garai guztietako hil testuak izatea dakar berarekin. Hilen Liburuaren hiru bertsio ezberdin nabarmentzen dira, historian zehar, elkar ordeztuz joan zirenak:
* Heliopolistar bertsioa, [[Heliopolis]]eko apaizek faraoientzat idatzitakoa, [[Egiptoko XI. dinastia|XI. dinastia]], [[XII. dinastia]] eta [[XIII. dinastia]]ko [[sarkofago]], hilarri, papiro eta hilobietan dago, bere funtsa idazki primitiboetatik datorren arren. Erabat eguzkitsua, [[Ra]] jainkoaren teologia sustatzen du.
* Tebastar bertsioa, [[hieroglifo]]ekin idatzia (gero [[idazkera hieratiko]]an) [[papiro]]etan, ataletan banatuta dago baina ordena zehatzik gabe, gehiengo handi batek izenburua eta biñeta duten arren [[Egiptoko XVII. dinastia|XVII. dinastia]], [[XVIII. dinastia]], [[XIX. dinastia]], [[XX. dinastia]] eta [[XXI. dinastia]]tan erabilia, ez faraoiek bakarrik baizik eta baita hiritar soilek ere.
* Saitar bertsioak, bere espresio nagusiena eman zuen [[XXVI.dinastia]]n, non atalen ordena zehaztu zen, aldatu gabe mantenduko den ordena [[Ptolomeotar dinastia]]ren amaiera arte.
39. lerroa:
* [[Aniren Papiroa]]: Hilen Liburuaren bertsiorik ezagun eta osoena da, bere luzera nabarmenduz, (23,6 metro). Papiro hau, XIX. dinastiako Ani izeneko erret eskribak idatzia, gaur egun [[British Museum]]ean dago, 10.470 zenbakipean erregistratua. Ernest Wallis Budgek itzuli zuen eta [[1895]]ean argitaratua izan zen.
* Aufanjen papiroa: Gaur egun [[
=== Bere antzinatasunagatik ===
| |||