[[Fitxategi:Manicheans.jpg|thumb|150px|Apaiz manikeoak idazten VIII-IX. mende bitarteko eskuizkribu batean]]
'''Manikeismoa''' [[arima]] [[jainko]]arena eta gorputza [[deabruadeabru]]renaarena dela aldarrikatzen zuen [[erlijio]] [[dualismo|dualista]] izan zen. [[Mani]] edo Manes izeneko jakitun [[persia]]rrak sortu zuen [[215]]-[[275]]. urteen bitartean. [[Ongia]]ren eta [[Gaizkia]]ren arteko betiereko borrokan sinisten zuten manikeoek. Ongia eta gaizkia hastapen oinarrizko, berdin eta elkarren kontrakotzat onartzen ditu manikeismoak.
Manikeismoa Manes printzeak sortu zuen, [[Persia]]n, [[III. mendemendea]]ann, eta ekialdera zabaldu zen; [[VII. mendemendea|VII. menderaino]]raino izan zuen batez ere eragina. [[Kristautasun]]aren eta [[Zoroastro]]ren erlijioaren ezaugarriak bateratu zituen. Manikeismoaren arabera, mundua bi printzipio betiereko eta kontrajarrik gidatzen dute, ongiaren printzipioak eta gaizkiaren printzipioak. Ongiaren printzipioa argitsua da; eta gaizkiarena, berriz, iluna. Gizakiak bere baitako alderdi argitsua (ongia) ondo ezagutu behar du, eta ongiarekin bizi behar du, hil ondoreneko salbazioa atzeman nahi badu. Eliza kristauak [[heresia]]tzat jo eta debekatu zuen, baina manikeoek kristauen esetsaldiak saihestu eta denbora askoan eutsi zioten beren erlijioari.
