00:55, 3 apirila 2013ko berrikusketa aldatu Addbot (eztabaida \| ekarpenak) 123.542 edits t Robota: hizkuntza arteko 1 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q12138 orrian ← Aurreko ezberdintasuna		01:50, 1 maiatza 2015ko berrikusketa aldatu desegin EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: '''Gregoriotar egutegia'''<ref>'''''Gregoriotar''''' agertzen da [http://www1.euskadi.net/euskalterm/indice_e.htm Euskalterm] eta [http://www.euskara.euskadi.net/r59-15172x/eu/hizt_el/index.asp Elhuyar] hiztegietan eta [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-euskcont/es/contenidos/informacion/dih/es_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak] (Eusko Jaurlaritza). Hala ere, euskarazko zenbait testutan '''''Gregoriar''''' agertzen da.</ref> nazioartean onartutako<ref>Datak eta denbora adierazteko nazioarteko estandarrak ([[ISO 8601]]) gregoriotar egutegia erabiltzen du (3.2.1. atala).</ref> [[egutegi]] zibila da. [[Aloysius Lilius]] doktore [[calabria]]rrak proposatu zuen lehen aldiz eta [[Gregorio XIII.a]] [[aita santu]]ak dekretatu zuen [[bulda]] batean [[1582]]ko [[otsailaren 24]]an. Horregatik darama haren izena. Gregorioren buldak ez zuen [[urte]]ak izendatzeko sistema ezarri, baina aurreko sistemarekin jarraitu zuen, hau da, [[~~Jesukristo~~Jesus Nazaretekoa\|Jesukristoren]]~~ren~~ tradiziozko jaiotzaren urtetik aurrera. Horregatik urteak ematean ''Kristo ondoren'' (K. o.) eta ''Kristo aurretik'' (K. a.) erabiltzen da. [[Juliotar ~~egutegia~~egutegi]]~~ren~~aren erreforma da, lau urteko ziklo erregularra ezarri baitzuen [[bisurte]]ak erabiliz. Bisurteetan egun bat gehitzen da, [[otsailaren 29]]a, normalean 28 egun dituena. Hau da araua: :''Urte bat 4rekin zatigarria bada bisurtea da, 100ekin zatigarriak badira ez da bisurtea, baina 400ekin bai. Adibidez 1900 ez da bisurtea, baina 2000 bai'' == Ezaugarriak == Gregoriotar eguzki-egutegia [[~~aritmetiko~~aritmetika\|aritmetikoa]]a da. Oinarrizko banakoa [[egun]]a da, urteak eratzeko 365 edo 366 eguneko taldetan antolatuz. Egutegi sistema hau 146.097 urtero guztiz errepikatzen da, zazpi eguneko 20.871 aste edo 400 urte eratuz. 400 hauetatik 303 urtek 365 egun dituzte eta 97 urtek (bisurteek) 366 egun. Horrela, batez besteko urtearen iraupena 365,2425 da, edo 365 egun, 5 ordu, 49 minutu eta 12 segundo. Gregoriotar egutegia 12 [[hilabete]]tan banatzen da, iraupen irregularrekoak: 23. lerroa: \| 4 \|\| [[Apiril]]a \|\| 30 \|- \| 5 \|\| [[~~Maiatza~~Maiatz]]a \|\| 31 \|- \| 6 \|\| [[Ekain]]a \|\| 30 44. lerroa: == Egutegiaren ezarpena == Gregorioren aitasantutza hasieratik proposatua eta [[Ingalaterra]]k onartua [[kontzilio]] ekumeniko batean, Aita Santuak ezartzea erabaki zuenean egutegi honek ''gregoriotar'' izena hartu zuen. Hasiera batean hainbat herrialdek uko egin zioten arrazoi erlijioso edo politikoengatik ([[~~protestante~~erreforma protestantea\|protestanteen]]en eta [[~~katoliko~~katolizismo\|katolikoen]]en arteko gatazka, ortodoxoen oniritzia urteen konatketan baina ez egunen lerratzean). Horregatik, indarrean gutxinaka ezartzen joan zen: * [[1582]] (urria) : [[Italia]], [[Portugal]] ([[Brasil]] koloniarekin) eta [[Espainia]]n (kolonietan bi urtez) 61. lerroa: * [[1915]] : [[Lituania]] eta [[Estonia]]n * [[1916]] : [[Bulgaria]]n * [[1918]] : tsarren inperio ortodoxotik eratorritako herrialde gehienetan, [[Errusia]], [[Bielorrusia]], [[Moldavia]], [[Ukraina]], [[Georgia]], [[Armenia]], [[Azerbaijan]], eta Erdialdeko Asiako herrialdeetan, [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]], [[Tajikistan\|Tadjikistan]], [[Kirgizistan]], [[Kazakhstan]]en * [[1919]]-[[1920]] : [[Errumania]]n * [[1924]] : [[Grezia]]n 70. lerroa: * Afrika Iparraldekoak: [[Aljeria]], [[Maroko]], [[Tunisia]], [[Mauritania]], [[Libia]], [[Egipto]], [[Sudan]], [[Eritrea]], * Ekialde Hurbilekoak: [[Palestina]], [[Israel]], [[Jordania]], [[Siria]], [[Irak]], [[Kuwait]], [[Oman]], [[Yemen]], [[Qatar]], * Asiako herrialde handiak: [[Vietnam]], [[Txinako Herri Errepublika]], [[Taiwan]], [[India]], [[Myanmar\|Birmania]], [[Thailandia]], [[Kanbodia\|Kanputxea]], [[Mongolia]], [[Nepal]]. Gregoriotar egutegia erabiltzen ez duten munduko estatu bakarrak dira [[Saudi Arabia]], [[Iran]], [[Afganistan]], [[Pakistan]] eta [[Etiopia]]. 78. lerroa: == Ikus, gainera == * [[Islamiar egutegia\|Islamdar egutegia]] * [[Juliotar ~~egutegia~~egutegi]]a [[Kategoria:Egutegia]]

Egutegi gregoriano: berrikuspenen arteko aldeak