Temis (mitologia): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:0029MAN-Themis.jpg|thumb|[[Ramnonte]]ko, Atika, [[Nemesis]]en tenpluko Temis, Kairestratos eskultoreak egina, [[K. a. 300]]]]
{{Argitzeko|zuzenbidearen eta justiziaren jainkosari|Temis}}
[[Greziar mitologia]]n, '''Temis'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0082.pdf Euskaltzaindiaren 82. araua: Grezia eta Erromako pertsonaia mitologikoak]</ref> ({{lang-grc|Θέμις}}, ''Themis'', "naturaren legea", "giza autoritatea" baino gehiago esan nahi duena), [[Hesiodo]]k aipatzen du [[GeaGaia (jainkoa)|Geak]]k (Lurra), [[Urano (mitologia)|Uranorekin]] izan zituen hamabi seme-alaben artean, sei seme eta sei alaba, horien artean, [[Kronos]] zegoelarik. Jatorrizko mitoko [[titan]] hauen artean, gutxi izan ziren gurtuak santutegi zehatzetan garai klasikoan, eta Temis hain zen antzinakoa, [[Zeus]]en jarraitzaileek, hiru [[Moirak]] jainko honekin izan zituela esaten zutela. [[Pindaro]]ren testu baten zati batek, baina, Moirak, Zeus eta Temisen arteko ezkontzan jada egon zirela dio, eta, izan ere, Temisekin batera, mundua inguratzen zuen [[ozeano (mitologia)|ozeanoaren]] iturburuetatik sortu zirela eta eguzki bide distiratsutik jarraitu zutela, Zeus Olinpon ikustera joaten. Ziurragoa da Zeusekin [[Horak]] alaba bezala izatea, aukeraren irudikapenak -Ordenaren zuzentasuna Denboran hedatuz- baita [[Astrea]] ere. Temis, [[Delos]]en egon zen, [[Apolo]]ren jaiotzaren lekuko bezala.
 
Temis "aholku onarena", ordena jainkotiarraren, legeen eta ohituren irudikapena zen. Kasurik egiten ez zaionean, [[Nemesis]]ek dakar zigor zorrotz eta bidezkoa. Temis ez zen haserrekoia: bera, "masail ederduna", [[Hera]]ri, Olinpora, Zeusen mehatxuen ondorioz atsekabeturik itzuli zenean kopa bat eskaini zion lehena izan zen. Temisek, gizona eta emakumearen arteko harreman zuzena presiditzen zuen, familia legitimo eta ordenatuaren oinarria, eta familia zen [[dimos]]aren oinarria. Epaileak, sarri, ''themistopoloi'' deituak ziren "Temisen zerbitzariak". Halakoa zen ordenaren oinarria Olinpoan ere. Herak, "Temis anderea" deitzen zuen.
 
Temisen izena, [[Adrastea]]gatik aldatuko zen Zeus Kretan jaio izan ondoren. Berak eraiki zuen [[Delfosko orakulua|Delfoseko orakulua]] eta bera zen orakulua. Temis, Delfoseko orakuluaren atzean zegoen jainkosetako bat izan zen, bere ama Geagandik jaso zuena eta, ondoren, [[Febe]]ri eman ziona.
 
Ia beti, lurrean bizi izan zen, baina, [[Burdin Aro]]an, gertatzen ziren krimen ikaragarriek eragiten zioten izuaren ondorioz, zerura joan zen, non [[Virgo]] konstelazioa eratu zuen.