Dukat: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
m |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Venezia Ducato 1400.jpg|thumb|250px|[[Veneziako Errepublika|Veneziako]] bi dukat (XV. mendea)]]
[[Fitxategi:Österreich - Dukat (vierfach), 1915 (Nachprägung).JPG|thumb|250px|Austriako dukatak.]]
'''Dukat''' bat antzinako [[urre]]zko [[txanpon]]a da, [[Europa]]ko zenbait herrialdetan eta zenbait garaitan egina. Bere pisua 0.986ko purutasunezko urrezko 3,5 gramokoa da. Dukata [[1284]]an sartu zuen [[Veneziako Errepublika]]k [[Giovanni Dandolo]]ren agintaldian, ''Dux'' tituluarekin hiriko gobernaria izan zena [[1280]] eta [[1289]] bitartean. Dukat veneziarrak aurrealdean ''Duxa'' hiriko patroia zen [[Marko Ebanjelaria|San
[[XV. mendea]]n [[florin]]a ordezkatzen hasi zen erreferentziazko urrezko txanpon moduan.
16. lerroa:
* [[Alemania]] (alemaniar hainbat hiri eta estatuk 1871 baino lehen)
** [[Augsburg]]
** [[Hanburgo|Hanburg]] (hiri hanseatiko askok ere irartzen zituzten)
** [[Saxonia]]
* [[Hungaria]] (oraindik ere irartzen ditu, baina omenezkoak bakarrik)
41. lerroa:
== Dukata Espainian ==
[[Errege-erregina Katolikoak|Errege-erregina Katolikoekin]] penintsulako txanpon sistemaren homogeneizazioa hasi zen. Urrezko dukat espainiarrak 3,6 gramoko pisua du 23,75 kilateko legearekin, urrezko txanpon bateratzailea ([[dobloi]] erdi) da, eta [[XVI. mendea|XVI.]] eta [[XVII. mendea|XVII. mendeetan]] kontuak ateratzeko unitatea izan zen. Lehen aldiz Errege-Erregina Katolikoek egin zuten, Granadako Bikaina izenarekin, ondoren dukat izena jasoz, eta "Txanponen Lanaren Ordenantza Koadernoa"ren arabera, "Medina del Campoko Errege Pragmatika" bezala ere ezaguna, [[1497]]ko [[
[[1537]]an dukatak baino pisu eta lege gutxiagoko urrezko txanpon bat sartu zen, 22 kilateko legea izatera pasa zelarik, gaztelar urrezko txanpona beste herrialde batzuetako txanponekin berdindu eta kanporantz ihes egin zezan eragozteko asmoz. Txanpon hori [[ezkutu (txanpona)|ezkutua]] edo [[koroa (txanpona)|koroa]] izan zen (350 marabedi), hala dukata egiteari utzi zitzaiolarik eta kontu txanpon bihurtuz. Errege Katolikoek zirkulazioan zegoen [[beiloi]]ari gehienezko muga bat jarri zioten, hala, ia XVI. mende osoan funtzionatu zuen sistema egonkor bat ezarri zutelarik. [[1548]]an, [[Karlos Habsburgokoa|Karlos I.a
[[Luis de Góngora y Argote]]k bere ''Egia, gezurra'' olerkian satirikoki aipatzen du garaiko beste txanpon batzuekin batera diruaren botere usteltzailea azpimarratzeko.
<center>
"[[
[[ezkutu]]ek ''[[Ezkutu (txanpona)|ezkutuak]] margotzen dituzte'',<br />
eta jokozale oso biluziek,<br />
| |||