Kretazeo Berantiar: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
1. lerroa:
{{fanerozoiko|Arabakolautada.jpg|Ia-ia [[Araba]]ko lurralde osoa garai honetakoa da.}}
'''Kretazeo Berantiar'''ra [[
* [[Cenomaniar]]ra
* [[Turoniar]]ra
8. lerroa:
* [[Maastrichtiar]]ra
[[K-T muga]]rekin amaitu zen, [[
== Kretazeo Berantiarra Euskal Herrian ==
Bulkanismoa ere eman zen garai honetan eta eusko-kantauriar arroaren erdialdean [[sumendi]] ilara bat sortu zen. Ilara horrek bi lerro nagusi zituen: alde batetik [[Zumarraga]], [[Elosua|Elosu]], [[Elorrio]] eta [[Durango]]koa eta besttik Zumarraga, Elosu, [[Soraluze]], [[Eibar]], [[Markina-Xemein|Markina]], [[Fruiz]] eta [[Mungia]]koa.<ref name=EH-Eusk />. Hauetatik sumendiren bat ur-azpitik atera zen eta errautsak barreiatu, [[Deba]]n ikus daitezkeen geruza txikiek adierazten duten bezala. Beste lekueta [[pillow-laba]] izeneko formazioak agertu ziren. [[Fruiz]]en laba kolada handi batek [[zutabe disjuntzioa]] jasan zuen eta [[basalto]] [[hexagono]]ak agertzen dira. Hiru Formazio ezberdin aurkitzen ditugu:<ref name=Formaziobolkanikoak>CASTAÑARES, L.M.; ROBLES, S. ''El vulcanismo del Albiense-Santoniense en la Cuenca Vasco-Cantábrica''. ''in'' Geología de España. J. M. Vera ''ed''.</ref>
;Errigoiti Formazioa: [[Gernika-Lumo|Gernika]] eta [[Mungia]]n agertzen da. Pillow-labaz, laba-koladaz eta sedimentu [[bulkanoklastiko]]z osatua dago. guztira 5 sekuentzia bolkanikok osatzen dute.
;Barinaga Formazioa: Bizkaiko Sinklinorioaren ekialdean agertzen da eta 2.500 metroko lodiera izan dezake. Errigoiti formazioaren antzekoa da, baina askoz intrusio gehiago ditu.
;Astrabudua Formazioa: [[Zamudio]] eta [[Getxo]] artean agertzen da eta 650 metro arte eduki ditzake. Koladak eta pillow-labak agertzen dira.
Goi Kretazeoan batez ere [[tupa]]k eta buztinak metatu ziren Euskal Herrian. Materia organiko ugariko itsasoak ziren, sakonera eskasekoak eta klima epelekoak. Horregatik bertan [[belaki]]ak, [[
Kretazeoaren amaieran itsas-mailaren igoera bat eman zen eta [[tupa]] zein [[hareharri]] [[turbidita|turbiditikoaren]] txandakapenak eman ziren. Honi [[flysch]] izena ematen zaio eta [[Gipuzkoa]] eta [[Bizkaia|Bizkaiko]] kostaldeetan oso ugariak dira. Flysch hauetan [[ammonoidea|ammonite]], [[belemnitida|belemnite]] eta [[inozeramide]]ak daude.
== Erreferentziak ==
| |||