21:25, 7 urtarrila 2014ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{[Cc]ommons[ck]at\\|(.*)\}\} +{{commonskat}}) ← Aurreko ezberdintasuna		23:13, 27 apirila 2015ko berrikusketa aldatu desegin EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{Bioma}} '''Taiga''' edo '''baso boreala''' [[~~Pinophyta~~pinofito\|konifero]]-baso ezaugarri nagusitzat duen [[bioma]] da. Normalean, taiga [[Errusia]]ko eskualdea izendatzeko erabiltzen da, [[Lurra\|munduko]] beste eskualdeak izendatzeko baso boreala erabiltzen da. [[Fitxategi:Taiga.png\|250px\|thumb\|left\|Taigaren kokapena munduan.]] [[Geografia\|Geografikoki]] [[Errusia]]ko iparraldean eta [[Siberia]]n, [[Europa]]ko iparraldean, [[~~Hudsoneko~~Hudson badia\|Hudsoneko badiako]]ko eskualdean, [[Kanada]]ko iparraldean eta [[Alaska]]n kokatzen da. Taigak hegoaldean [[estepa]] eta iparraldean [[tundra]] ditu. [[Hego hemisferio]]an ez dago taigarik latitude haietan ia ez dago lurzorurik. Eskualdeko [[klima]] hotza da oso, [[uda]]ko batez besteko tenperatura 19 [[celsius gradu\|°C]] da, [[negu]]koa, berriz -30 [[celsius gradu\|°C]]. Hala ere, ez du elurte handirik egiten, urtean zehar prezipitazioak ez baitira 450 [[mmmilimetro\|mmra]]ra ailegatzen.<ref>Salvat Entziklopedia. [[Bartzelona]]: Salvat Editores, 2004</ref> Hitza munduan [[errusiera]]zko ''Тайга'' hitzetik hedatu zen baina hitz hori ziur aski [[Mongolia]]tik edo [[Jakutia\|Yakutia]] hegoaldeko [[yakuto]] hizkuntzatik dator, ''basoz estalitako jenderik gabeko lurraldea; basoaren sakontasuna'') <ref>[http://slovari.yandex.ru/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B0/%D0%93%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%B3%D0%B0] Errusiako Hiztegi Entziklopedia.</ref> [[Fitxategi:Fall_on_the_Yukon_Flats_NWR.jpg\|250px\|thumb\|left\|Taiga basoa [[Yukon (ibaia)\|Yukon ibaian]]n.]] == Taigako fauna == 24. lerroa: == Taigako flora == Landarediari dagokionez, taigan [[~~konifero~~pinofito\|koniferoak]]ak dira nagusi. Zuhaitz mota hauek taigako baldintzetara moldatuta daude. Hona hemen taigako landarediaren adibide batzuk: * [[Pizea]]k * [[Pinu]]ak * [[~~Alertze~~Laritz\|Alertzeak]]ak * [[Tsuga]]k * [[Izei]]ak, etab. 35. lerroa: == Taigak pairatzen dituen mehatxuak == === [[Klima aldaketa\|Aldaketa klimatikoa]] === Baso borealen latitude zonaldeak Lurreko tenperatura igoera handiena jasatzen ari da. Muturreko tenperaturak gutxitu egin dira neguan eta udan, aldiz, tenperatura gehiago igotzen dira.<ref>http://www.arcus.org/witness-the-arctic/2009/3/article/507</ref> Ondorio ugari ditu fenomeno honek: * Zuhaitzentzat kaltegarriak diren intsektuek erreztasun handiago dute zabaltzeko. Esaterako [[izei]]aren azaleko [[kakalardo]]a ( Dendroctonus rufipennis )[[Alaska]]n eta [[Yukon]]en(Dendroctonus rufipennis), mendiko pinuaren kakalardoa [[Columbia Britainiarra]]n, e.a. <ref>http://cfs.nrcan.gc.ca/pages/48</ref> 41. lerroa: * Gizakien presentzia erraztu da. === Naturaren [[ustiapen (argipena)\|ustiapena]]a === Mundu osoko taigetan basogintza asko zabaldu da eta ondorioz bertako basoak desgertzen diren moduan, [[monolaborantza]] artifizialaz aldatzen ari dira, hau da, espezie bakarreko landaketaz. Aldi berean, [[basogintza]] intentsibo horrek tamainu handiko makinaria behar du, lekuetara ailegatzeko bide egokiak, langileentzat zerbitzuak... horiek suposatzen dituzten eragin eta kalte guztiaz.

Taiga: berrikuspenen arteko aldeak