Robert Walser: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Smatxi (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
5. lerroa:
| ezizena =
| jaiotza data = [[1878]]ko [[apirilaren 15]]a
| jaiotza hiria = [[Biel/Bienne|Biel]]
| jaiotza herrialdea = [[Suitza]]
| heriotza data = [[1956]]ko [[abenduaren 25]]a
12. lerroa:
}}
 
'''Robert Walser''' ([[Biel/Bienne|Biel]] hirian, [[Suitza]], [[1878]]ko [[apirilaren 15]]a - [[Herisau]], [[Suitza]], [[1956]]) [[Suitza]]n jaiotako idazlea izan zen. [[AlemanieraAleman]]zieraz idatzi zuen.
 
== Bizitza ==
Famili ugari baten semea, [[Karl Walser]] margolariaren anaia izan zen. Hamalau urterekin, ikasketak utzi zituen; eta, idazketan jardun ahal izateko, era guztietako lanbideetan aritu zen -mandatari, aktore, liburu-saltzaile, bankuko langile, artxibozain, idazkari-. Silesiako gaztelu batean etxezain izateko klaseak ere hartu zituen. Ezinegon handia zuen, eta bere liburuetako pertsonaiena bezain alderraia eta ezegonkorra zuen bizitza. Izan ere, bizimodu nomada aukeratu zuen, eta [[Stuttgart]]en, [[ZurichZürich|Zurichen]]en, [[Berlin]]en eta [[Berna]]n bizi izan zen. Azken hiri horretan egon zen lehen sei urteetan bakarrik, esaterako, hamabost aldiz aldatu zuen etxez.
 
Hainbat idazle handik goraipatu dute ; hala, [[Franz Kafka|Kafkak]]k, [[Robert Musil]]ek, [[Elias Canetti]]k eta [[Walter Benjamin]]ek bere liburuei buruz berotasun handiarekin idatzi zuten. Halaber, [[Thomas Bernhard]]ek eta [[Peter Handk]]ek alemanezko idazleen azken belaunaldiengan izan duen eragin ukaezina oroitarazi dute. Hala eta guztiz ere, bere argitalpenek ez dute inoiz irakurleen arrakastarik lortu, eta idazleak bere obrak argitaratzeko zailtasun handiak izan zituen.
 
[[1925]]ean, herentziazko zorotasun baten lehen zeinuak agertu zitzaizkion. Askotan mozkortu egiten zen, eta entzunezko aluzinazioak, gaueko beldurrak eta agresibitate krisiak zituen. Bere arreba [[Lisa Walser]]rek, hil zen arte, etengabe sostengatu zuen; eta, [[1929]]an, bere aholkuei jarraiki, Walser Waldauko zoroetxean sartu zen, borondatez. Laster, [[Herisau]]ra transferitu zuten, eta bertan bizi izan zen hil arte, eguberri egun batean, inguruan paseatzen ari zela, han hogeita lau urte eman ondoren.
29. lerroa:
* ''Der Spaziergang.'' 1917
* ''Der Räuber.'' 1925
Euskaratua badago “Jakob von Gunten” eleberria.<ref>{{eu}}Jakob von Gunten : egunkari bat / Robert Walser ; itzulpena, Edorta Matauko. Narratiba (Erein) ; 57. ISBN 84-9746-274-2</ref> Tonu [[autobiografia|autobiografiko]] argia du. Gazte zenean etxezainen eskolan izandako zenbait hilabeteko esperientziaren ondorioz idatzi zuen. Izan ere, eremu hori mendetasuna eta altxamendua, desioa eta bere frenoak, ikertzeko erabili zuen. Liburu horretan, beraz, ordenaren goraipamena eta ironia batera agertzen dira.
 
=== Kontaketak ===