Wilhelm Conrad Roentgen: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t «Danzig_Wilhelm_Konrad_Röntgen_25_Pf_1939.jpg» fitxategia kendu da, Fastily wikilariak Commonsetik ezabatu baitu. |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
26. lerroa:
[[Fitxategi:Wilhelm Conrad Röntgen (1845--1923).jpg|right|thumb|100 px|Wilhelm Conrad Roentgen]]
'''Wilhelm Conrad Röntgen''' (Lennep/[[Remscheid]], [[Ipar Renania-Westfalia]], [[1845]]eko [[martxoaren 27]]a-[[1923]]ko [[otsailaren 10]]a) fisikari [[alemania]]rra izan zen. [[1895]]ean [[X izpi]]ak aurkitu zituen, [[Medikuntza]]ren historian mugarri izan dena, zehazki [[Erradiologia]] arloan. Hau guztia dela eta, [[1901]]ean, [[Fisika]]ko [[Nobel
== Biografia eta lana ==
33. lerroa:
Bere lehen ikasketak Martinus Herman van Doorneko institutuan jaso zituen eta, ondoren, Utrechteko Eskola Teknikoan jarraitu zituen bere ikasketak, baina bidali egin zuten hemendik, berak uko egin bazuen ere, irakasleen karikaturak egin zituela-eta.
[[1872]]ko [[uztailaren 7]]an, Wilhelm Anna Roentgenekin ezkondu zen Apeldooren, Herbeherean. [[
[[1874]]an, Estrasburgoko Unibertsitatean hitzaldiak ematen hasi zen eta, [[1875]]ean, Hohenheimeko Nekazaritza Akademian (Wurtemberg) irakasle lanetan hasi zen. [[1876]]an, [[Estrasburgo]]ra itzuli zen Fisikako irakasle gisa eta hortik urte gutxira, [[1879]]an, Giesseneko Unibertsitateko Fisikako departamentuko buru izatea lortu zuen. [[1888]]an, Wurzburgoko Unibertsitateko buru bihurtu zen eta, ondoren, [[1900]]ean, fisika arloan beti ere, [[Bavaria]]ko gobernuak horrela eskatuta, Municheko Unibertsitateko buru egin zuten.
[[1895]]eko [[azaroaren 8]]an, erradiazio elektromagnetikoa eragin zuen, gaur egun [[X izpi]]ak izenarekin ezagutzen dugun luzeran. Ondorengo urteetan, Röntgen ''izpi berriei'' buruzko ikerketak argitaratzen joan zen eta ingelesez, frantsesez, italieraz eta errusieraz irakur zitezkeen. Izpi katodikoekin ari zen lanean eta [[X izpi]]en aurkikuntzak [[1901]]ean Fisikako [[Nobel Sariak|Nobel Saria]] lortzera eraman zuen. Sariak ekarri zion dirua unibertsitateari eman zion eta, gerora Pierre Curiek egingo zuen bezala, arrazoi etikoak zirela-eta, ez zuen bere aurkikuntza patentatzerik nahi izan. Era berean, ez zuen izpi haiei bere izena jartzerik nahi, baina [[Alemania]]n, ''Röntgenstrahlen'' deritze, Röntgen izpiak.
Wurzburgoko unibertsitateak Doktore egin zuen Medikuntzan.
48. lerroa:
[[X izpi]]ei buruzko esamesak bukaezinak ziren eta barra-barra ari zen jendea hartaz. Ezjakin askok debekatzeko arrazoiak aurkitu zituzten -emakumeak bilutsik ikusten omen ziren haiekin- eta espabilatu ugarik ezjakintasunaz baliatu zen negozioa egiteko: [[X izpi]]en aurkako barruko arropa salgai zegoen. Legeek ere inozokerian erori behar izan zuten eta [[New Jersey]]ko antzokietan [[X izpi]]ak instalatzeko debekua ezarri zen, antzeslarien intimitatea babestu behar zela-eta.
[[Thomas Alva Edison|Thomas Edison]] asmatzaile eta industrialari amerikarrak izan zuen aurkikuntzaren berri eta Roentgenekin harremanetan jarri zen, patentea erosi nahi ziola-eta, baina honen ezetza jaso zuen. Hala ere, Edisonek zerbait prestatu zuen 1896ko [[New York]]eko Erakusketa Elektrikorako: txanpon batzuen truke, eskua [[X izpi]]ak proiektatzen zituen makina batean sar zitekeen eta hezurrak agertzen ziren pantaila batean. Aste batzuen ondoren, zaintzaileak erredura larriak zituen eskuan eta infekzioak hil zuen. Erradiazioaren lehen biktima izango zen.
== Ikus, gainera ==
|