Erreaktore nuklear: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Joxemai (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Kewaunee.jpg|thumb|250px|Zentral nuklearra Kewauneen, [[Wisconsin]].]]
'''Erreaktore nuklearra''' [[material fisionagarri]]en [[Kate-erreakzio|kate-erreakzioa]] hasi eta kontrolatzeko erabiltzen den aparatua da<ref>{{Web erref|orrialdea=http://www1.euskadi.net/euskalterm/cgibila7.exe?hizkun1=G&hitz1=reactor+nuclear*&gaiak=0&hizkuntza=eu Euskalterm}}</ref>. [[Zentral nuklear]]retan [[energia]] sortzeko erabiltzen da. [[Uranio]]tik [[plutonio]]a ateratzeko ere erabili daiteke, [[Armabonba nuklear|arma nuklearrerako]] material fisionagarria sortzeko adibidez.
 
Fisio erreaktore baten potentzia alda daiteke [[Watt|KW]] termiko batzuetatik 4500 [[Watt|MW]] termikoetara (1500 MW "elektrikoak"). [[Ur]]etatik hurbil dauden lekuetan instalatu behar dira, edozein [[zentral termiko]] bezala, zirkuitoa errefrigeratzeko, eta erabili behar dira leku sismiko egonkorretan istripuak saihesteko.
 
Erreaktore nuklearraren lehen prototipoa [[Enrico Fermi]]k egin zuen, hala ere ez zen izan Lurran funtzionatu zuen lehena. [[Oklo]]n ebidentziak daude Lurran erreaktore nuklear naturalak sortu zirela duela 2000 urte.
17. lerroa:
** Bulkada nuklear pultsatuko koheteak (proposamena).
* Elementuen [[transmutazioa]]:
** Plutonioaren produkzioa, beste erreaktore batzuen erregaiak edo [[armabonba nuklear|armamento nuklearrak]] sortzeko
** [[Isotopo]] [[erradioaktibitatea|erreaktiboaen]] sorrera , [[amerizio]]a bezala erabilita [[ke detektatzaile]]ak, edo [[kobalto]]-60 eta beste batzuk medikuntza tratamentuetan erabiltzen direnak
* Azterketarako aplikazioak:
26. lerroa:
 
# Erregaia.-Isotopo [[fisionable]]a edo emankorra (fisionablen bihurtu daiteke [[aktibazio neutroniko]]aren bidez): [[Uranio-235]], [[Uranio-238]], [[plutonio]]-239, [[Torio]]-232, edo hauen nahasketak.
# [[Moderatzaile (nuklearra)]].- [[UraUr]]a, [[Ur astun]]a, [[grafito]]a, [[sodio]] metalikoa: Fisioagatik sortutako neutroien abiadura frenatzeko funtzioa daukate, beste atomo fisionable batzuekin interaktuatzeko aukera izateko eta horrela erreakzio mantendu.
# Errefrigeratzailea.- Ura, ur pisutsua, [[anhidrido karbonikoa]], [[helio]]a, sodio metalikoa: Sortutako beroa garraiatzen dute [[bero trukatzaile]] bateraino, edo energia elektriko edo propulsioko [[turbina]] batera .
# Islatzailea.- Ura, ur pisutsua, grafitoa, uranioa: neutroien ihesa murrizten du eta erreaktorearen eraginkortasuna handitzen du.
# [[Blindaje biologikoa|Blindaje]].- [[Hormigoi]]a, [[berunaberun]]a, [[altzairu]]a, ura: [[Erradiazio gamma]]ren eta neutroi azkarren ihesa saihesten du.
# Materialen kontrola.- [[Kadmio]]a edo [[boroa]]: Katean dagoen erreakzioa gelditzen du. Neutroien oso xurgatzaile onak dira. Oro har, barra forman edo errefrigerantean disolbatuta erabiltzen dira.
# Segurtasun elementuak.- Fisio zentral nuklear guztiak, sistema anitzak dituzte 2007an, aktiboak (seinale elektrikoei erantzuten diote), edo pasiboak (era naturalean jarduten dute, grabitatearen bidez, adibidez).