Montmartre: berrikuspenen arteko aldeak

Egun, Montmartre Paris iparraldeko auzo bat da, hiriburuko [[turismo]]gune nagusietako bat. Ezaguna da bertan dagoelako harri zurizko [[Sacré-Cœur basilika]] ezaguna, eta taberna auzoa delako. Basilikaren ondoan Saint Pierre de Montmartre eliza zaharra dago, [[InazioIgnazio Loiolakoa|Inazio Loiolakoak]]k eta [[Frantzisko Xabierkoa]]k [[Jesusen Konpainia|Jesusen Lagundia]] sortu zuten lekua omen dena. Auzoak garrantzi handia izan zuen [[Frantzia-Prusia Gerra]]n eta [[Parisko Komuna]]ren garaian. Gainera, XIX. mende amaieran eta XX. mende hasieran artista ugarik han izan zuten bizilekua edo lantegia. Artista horien artean zeuden [[Salvador Dalí]], [[Amedeo Modigliani]], [[Claude Monet]], [[Pablo Picasso]] eta [[Vincent van Gogh]].

''Mons Martis'' ("[[Marte (jainkoamitologia)|Marteren]] mendia") [[toponimia|toponimo]] [[merovingiar leinua|merovingiar]] garairaino biziraun zuen ''Montmartre'' gisa kristautua<ref>Bailey K. Young, "Archaeology in an Urban Setting: Excavations at Saint-Pierre-de-Montmartre, Paris, 1975-1977" ''Journal of Field Archaeology'' '''5'''.3 (Autumn 1978:319-329) p 321: "The tradition that a Temple of Mars stood on the south bluff and a Temple of Mercury farther west was known to Eatly Modern ''érudits''.</ref>, ''[[martiri]]aren mendia'' esanahi aldatuarekin. Horrela, San Denisen martiriarekin lotu zen<ref>The "place called the mont of Mars, now by a happy mutation known as the Mont of Martyrs", ''Miracles of Saint Denis'' (831) quoted in Young 1978:321 note5.</ref>, bertan burua ebaki baitzioten [[250]] inguruan. San Denis Parisko apezpikua zen eta egun Frantziako patroia da. Badirudi muinoaren [[erlijio]]zko garrantzia zaharragoa dela, [[druida|druiden]] santutegi izan omen zelako, inguruetako tontor garaiena baitzen. Hala ere, ez dira arrasto arkeologikorik aurkitu<ref>Young (1978:312) "Though we know that impressive vestiges of antique walls stood into modern times, archaeological testimony is meagre."</ref>.

[[XIX. mendea|XIX. mende]] erdialdean, artista ugari, [[Johan Jongkind]] eta [[Camille Pissarro]] esaterako, Montmartrera joan ziren bizitzera. Mende amaierarako, Montmartre eta [[eskuinaldea (Paris)|eskuinaldeko]] [[Montparnasse]] auzoak Parisko artista-gune nagusi bihurtu ziren. Gainera, jatetxea bat ireki zen tontorretik gertu zegoen [[haize errota]] batean: ''[[Moulin de la Galette]]''.

Konposatzaile batzuk ere auzoan bizi izan ziren, [[Erik Satie|Satie]] esaterako ([[Le Chat Noir]] kabareteko pianojolea).