Cortes: berrikuspenen arteko aldeak

| alkatea = Javier Blasco Mendibil ([[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]])

'''Cortes'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0155.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= 155. araua: Nafarroako udal izendegia}}</ref> [[Nafarroa GaraiGaraia|Nafarroa Garaiko]]ko hegoaldeko muturreko [[udalerri]] bat da, [[IruñeIruñea|Iruñetik]]tik 125 kilometrora kokatua. {{formatnum:{{Nafarroako_udalerrien_biztanleria|Cortes}}}} biztanle ditu.

Cortes [[Tuterako merindademerindadea]]arenren hegoaldeko muturrean dago, [[Zaragozako probintzia|Zaragozako]] probintziarekiko mugan. Iparraldetik gatozela, herrira heltzeko [[N-232]] errepidea hartu behar da, [[Zaragoza]]ko noranzkoan.

[[Karlos III.a Nafarroakoa|Karlos III.a]] erregeak gaztelua, herritarrak, errentak, jabetza eta ondasun guztiak, bere seme Godofreri eman zizkion, Cortesko konderria sortuz. Dena den, aita hiltzean, Joan II.ak Godofre printzeari kendu zion aitak agindutakoa.<ref>{{erreferentzia|izena= José |abizena= Yanguas y Miranda |izenburua= Historia compendiada del reino de Navarra |orrialdea= 255}}</ref> [[1353]]an, herrian 50 familia kristau eta 80 familia musulman bizi ziren. [[Islam|Musulmanek]] garrantzia handia izan zuten [[Erdi Aroa|Erdi Aro]] guztian zehar eta haien arrasto ugari geratu dira herrian. [[1512]]an, [[Nafarroako konkista]]ren garaietan, gehiengoa oraindik musulmana zen ( XLIIII mairu-etxe eta XXXIII kristau).<ref>{{erreferentzia|url=http://dialnet.unirioja.es/servlet/extaut?codigo=15807 |izenburua= La población navarra a comienzos del siglo: el Recuento de casas de 1514 |izena= Peio Joseba |abizena= Monteano |aldizkaria= Príncipe de Viana |issn= 0032-8472 |liburukia= 61 |alea= 220 |urtea= 2000}}</ref>

[[1664]]ean [[Filipe IV.a Espainiakoa|Filipe IV.a]] erregeak [[BardeakBardeetako natura parkea|Bardeen]] ustiapenerako eskubidea eman zion Cortesko herriari. [[XX. mendea|XX. mende]] hasieran herriak 1.140 biztanle zeuzkan eta ondorengo hamarkadetan biztanleriak gorantz jarraitu zuen [[Lodosako ubidea]]ren zabalpenak ekarritako onura eta nekazaritzaren hazkundeak lagunduta. [[1822]]an [[Espainia]]ko gorteek, Cortes [[Zaragozako probintzia]]ri erantsi zioten. Dena den, urtebete gerago, [[Fernando VII.a Espainiakoa|Fernando VII.a]] erregeak, erabaki hori bertan behera utzi eta Cortes [[Nafarroa]]ko udalerri bihurtu zen berriro ere.

Cortesko jarduera ekonomiko nagusia nekazaritza da, eta horretan aritzen zen biztanleriaren heren bat [[XX. mendea]]ren amaieran. Biztanle askorentzat dena den, nekazaritza, bigarren mailako jarduera da, eta normalean asteburuetan edo zahartzarora iritsitakoan aritzen dira horretan. [[XX. mendemendea|XX. mendetik]]tik aurrera, nekazaritzatik ateratako produktuekin zerikusia duten industriak garatu ziren, eta gaur egun herritar askok, Cortestik gertu dauden [[Tutera]] eta [[Cascante]] inguruko industrialdetan egiten dute lan.

[[Nafarroa]]ko gobernuak industrialdeak sustatzeko sortutako Nasuinsa elkartearen ekimenez, Cortes industrialdea eraikitzen hasi ziren [[XXI. mendemendea]]arenren hasieran. Eraikuntza lanak [[2007]]an hasi ziren eta hiritartzea [[2008]]an bukatu zuten. Industrialdeak sarbide zuzena dauka [[AP-68]] autobidetik eta Cortesko herrigunetik hiru kilometrora dago.

[[Erdi Aroa]]n, Cortesek, [[Fustiñana]], [[Tutera]], [[Cabanillas]], [[Buñuel]], [[Zarrakaztelu|Carcastillo]], [[Mélida|Melida]], [[Caparroso|Kaparroso]], [[Alesbes]], [[Cadreita]], [[Valtierra]], [[Arguedas]], [[Santakara]], [[Martzilla]], [[Faltzes]], [[Azkoien]], [[Funes]], [[Milagro]], [[Corella]], [[Olibako monasterioa]], eta [[Erronkaribar|Erronkariko ibarra]] eta [[Zaraitzu]]ko ibarrekin batera, [[Nafarroa]]ko [[BardeakBardeetako natura parkea|Bardeatako]] elkartea osatu zuen. Bardeatako herri-lurrak nekazaritzarako erabiltzeko asmoarekin.

[[XX. mendea]]ren amaieran, Cortesko hamairu herritarrek 337 hektarea lantzen zituzten [[BardeakBardeetako natura parkea|Bardeetan]].

* [[San Juan Bataiatzailearen eliza (Cortes)|San Juan Bataiatzailearen eliza]]: Estilo [[Arkitekturaarkitektura gotikogotikoa|gotiko]]-[[Arkitekturapizkundetar pizkundetararkitektura|pizkundetarreko]] eliza. Eliza, adreiluzko fatxadadun eraikina da, eta apaindura [[mudejar]]reko dorrea dauka.

Cortesko alkatea [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]] alderdiko Javier Blasco Mendibil da [[2003]]tik. [[2007]]an Udaleko hamaika zinegotzietatik lau lortu zituen [[Nafarroako Alderdi Sozialista]]k. Baliogabeko botoak 9 izan ziren (emandako guztien %0,43) eta 34 boto zuri izan ziren (botoen %1,64). Abstentzioa %18,98koa izan zen.

[[2011]]n hauexek izan ziren aurkeztutako zerrendak: [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]] (4 zinegotzi eta alkatetza Blascok gorde), ''[[Cortes Entre Todos]]'' (CET) (3), [[Unión del Pueblo Navarro|UPN]] (3), ''[[Candidatura de Izquierdas de Cortes]]'' (CIC; ezkerrekoa, abertzaleak barne; 1) eta [[PP]] (0). CETek PSNri alkatetza kentzeko akordioa eskaini zion UPNri baina PSN eta UPNk haien arteko ituna egin zuten<ref>[http://www.noticiasdenavarra.com/2011/06/18/vecinos/tudela-y-ribera/la-ribera/blasco-psn-repite-por-tercera-vez-merced-a-un-acuerdo-con-upn ''Blasco (PSN) repite por tercera vez merced a un acuerdo con UPN''], [[Diario de Noticias]], [[2011]]ko [[ekainaren 18]]a</ref>.

| align=right| 1999-2003 || Ismael Miñés Catalán || [[Unión del Pueblo Navarro|UPN]]

| align=right| 2003-2007 || Javier Blasco Mendibil || [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]]

| align=right| 2007-2011 || Javier Blasco Mendibil || [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]]

| align=right| 2011- || Javier Blasco Mendibil || [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]]

Antzinako udaletxea elizaren plazan egon zen, estilo [[Arkitekturaarkitektura barrokobarrokoa|barroko-aragoitarreko]] eraikina Mirandako dukeen jabetzakoa izan zen eta gaur egun hondamen egoeran dago. Gaur egungo udaletxea [[1949]]. urtean eraiki zen eta adreiluzko fatxada dauka. Udala alkatea eta hamar zinegotzik osatzen dute.

* [[Iruñea]] - [[Noain Elortzibar|Noain]] - [[Tebas-Muru Artederreta]] - [[Barasoain]] - [[Puiu]] - [[Tafalla]] - [[Erriberri]] - [[Caparroso]] - [[Valtierra]] - [[Arguedas]] - [[Tutera]] - [[Ribaforada]] - [[Buñuel]] - [[Cortes]] - [[Mallén]] eta [[Zaragoza]].

* [[Tutera]] - [[Fontellas]] - [[Cabanillas]] - [[Fustiñana]] - [[Ribaforada]] - [[Buñuel]] - [[Cortes]] - [[Mallén|Mallen]] eta [[Zaragoza]]

* [[Nafarroa Garaiko udalerrien zerrenda|Nafarroako udalerrien zerrenda]]