Hegazti: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link FA template (handled by wikidata)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
6. lerroa:
| image =Superb_fairy_wren2_LiquidGhoul.jpg
| image caption = ''[[Malurus cyaneus]]''
| authority = [[Carolus LinnaeusLineo|Linnaeus]], [[1758]]
| subdivision ranks = Azpiklaseak
| subdivision =
15. lerroa:
*[[Neornithes]]
}}
'''Hegaztiak''' (''Aves'') [[animalia]] [[hankabiko]], [[odol bero]]ko, [[ornodun]] eta [[obiparoerrule|obiparoak]]ak dira. Batzuk migratzaileak dira. Batzuetan, taldeka ibiltzen dira, hegazti-saldoetan. Hegazti txikiei '''[[txorihegazti|txoriak]]ak''' deritze, eta hegaztiak aztertzen dituen zientziari [[Ornitologia]] esaten zaio.
 
Ornodun homeotermoen (gorputzeko berotasuna aldatzen ez zaienen) klasea da hegaztiena, ornodun guztien artean —[[arrain]]ak alde batera utzita— mota gehien dituena. 28 [[ordena (biologia)|ordena]] eta 9.000 mota inguru ditu hegaztien [[klase (biologia)|klaseak]]. Gaurko hegazti mota guztietatik txoriek 5.000 hartzen dituzte (55 [[familia (biologia)|familia]]), eta elkarren artean duten ezaugarri bakarra txorien oin bereziak dira (lauak eta mintzik gabeak). Hegaztiek gorputza [[luma]]z estalia izatea dute ezaugarri nagusia. Erraz hegan egin ahal izateko [[hezurdura]] arina dute, hezur asko hutsak izaten dituzte, eta lepoan, bularraldean eta sabelean hutsuneak dituzte. Hutsune horiek [[birika|biriken]] luzapenak dira, haizez beteak daude, eta hegaldian arnasa hartzeko erabiltzen dituzte; bularraldean, gainera, [[gihar]] indartsuak dituzte hegoak mugiarazteko. Hegazti talde batzuek hegan egiteko ahalmena galdua dute, eta lasterkari bilakatu dira ([[ostruka]]k) eta beste batzuk igerilari ([[pinguino]]ak). Hegaztiek, [[ugaztun]]en antzera, odol beroa dute eta zirkulazioa bikoitza. Oso ikusmen ona dute. Obiparoak dira, alegia, [[arrautza (biologia)|arrautzak]]k erruten dituzte. Azpimarratzekoak dira hegaztien [[sexu dimorfismo]]a, txiten ardura eta migrazioak.
 
[[2014]]ko [[azaroaren 14]]an jakin zenez, [[Europa]]ko landaguneetako hegaztien populazioak beherakada handia izan zuen azken 30 urteetan, izan ere, 431 milioi txori gutxiago zeuden. XX. mendeko [[nekazaritza]] eta [[abeltzaintza]] ustiaketak eragin nabarmena izan zuen horreta; izan ere, lurren kudeaketa industrialak degradatu egin zuen [[bioaniztasun]]a<ref>Araitz Muguruza, [http://www.berria.eus/paperekoa/1829/030/001/2014-11-14/kantua_isiltzeko_bidean_da.htm «Kantua isiltzeko bidean da»], ''Berria'', 2014-11-14</ref>.
33. lerroa:
** [[Bele]]ak.
** [[Hontz]]ak.
** [[Kuku (argipena)|Kukuak]]ak.
** [[Sai]]ak.
** [[Tukan]]ak.
** [[Txantxangorri]]ak.
** [[Zapelatz arrunt|Zapelatzak]]ak.
 
* '''[[Itsaso]]'''-aldekoak:
47. lerroa:
** [[Martin arrantzale]]ak.
 
* '''[[Aintzira|Laku]]'''-aldekoak:
 
* '''Etxe''' aldekoak:
** [[Enara]]k.
** [[OilarOilo|Oilarrak]]rak.
** [[Oilo]]ak.
** [[Perikito]]ak.
** [[Txolarre]]ak.
** [[Txori abeslari]]ak.
** [[ZikoinaAmiamoko|Zikoinak]]k.
 
== Ordenak ==
67. lerroa:
|1={{Klado
|1=[[Struthioniformes]]
|2=[[Tinamidae|Tinamiformes]]
}}
|label2=&nbsp;[[Neognathae]]&nbsp;