Enuma Elish: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 35 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q206063 orrian
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Marduks strid med Tiamat.jpg|thumb|300px|Marduk eta Tiamaten arteko borroka erakusten duen erliebe asiriarra.]]
'''Enuma Elish''' [[mundu]]aren jatorria azaltzen duen olerki [[babiloniababiloniar Inperioa|babiloniar]]r bat da. '''Enuma Elish'''ek [[akadikoakadiera|akadikoz]]z "Goian -ean" esan nahi du, eta olerkiko lehen bi hitzak dira. [[Ninive]]n dagoen [[AsurbanipalAssurbanipal|Asurbanipalen]]en ([[K. a. 660ko hamarkada|K. a. 669]]-[[K. a. 620ko hamarkada|K. a. 627]]) liburutegiko hondakinetan aurkitutako taulatxo batzuetan idatzia dago.
 
== Edukia ==
Taulatxoetako bakoitzak [[K. a. 12001200ko hamarkada|K. a. 1200ean]]ean dataturiko [[idazkera kuneiforme]]zko karakterezko 115 eta 170 lerro bitartean ditu. Olerkia bi lerroko bertsoez osatuta dago, eta bigarrenaren funtzioa lehena oposizio bidez nabarmentzea da. Adibidez:
 
{{esaera2|Goian zerua izendatua
10. lerroa:
zen izendatua izan.}}
 
[[Kosmogonia]] honen arabera, zeruak eta lurrak izena izan aurretik (izena ez izateak ez zela existitzen esan nahi zuen), ur gaziko jainkosa zen [[Tiamat]]ek eta ur gezako jainkoa zen [[Apsu]]k jainko familia bat sortu zuten euren uren nahasketarekin, eta hauek, era berean, beste jainko batzuk sortu zituzten. Jainko berri hauek Apsu aztoratzen zuten, guztiak suntsitzea erabaki zuena. Baina horietako bat, [[Enki]] edo Ea izenekoa, Apsuren nahiei aurre hartu zien aztikeria bat eginez eta bere gainera ametsa isuriz, ondoren hiltzeko. Eak, edo [[Nudimmud]]ek, jainko parrizidak, [[Damkina]]rekin batera, [[Marduk]] izan zuen, [[BabiloniaBabiloniar Inperioa|Babiloniako]]ko jainkoa. Aldi berean, Tiamat mendeku har zezan eta matxina zedin konbentzitua izan zen, bere senar berria zen [[Kingu]]ri botere handia ematea erabaki zuen, eta patuaren taulatxoak eman zizkion. Jainkoek Marduk izendatu zuten Tiamaten aurka borrokatzeko, "jainkoen printze edo jainko goren" izendatua izateko baldintzarekin onartu zuen, azkenik, Tiamat garaitu eta hil zuen. Ondoren, Kinguri patuaren taulatxoak kendu zizkioten. Mardukek, poz algaraka, lan bikainak egitea planeatu zuen eta Eari esan zizkion. "Odola oreatuko dut eta hezurrak sortuko ditut. Izaki basati bat sortuko dut, "gizaki" deituko da. Jainkoen zerbitzura egon beharko du, eurak lasai bizi ahal daitezen". Kingu hiltzera zigortua izan zen matxinadaren buruzagia izateagatik, eta, honen odolarekin, Eak gizadia sortu zuen. Marduken omenez eraiki zen [[Esagila]] [[Etemenanki]]n.
 
Olerkia [[OrdenOrdena (argipena)|Ordena]]a eta [[Kaos (argipena)|Kaosaren]]aren arteko betiereko borroka da, Kaosaren aurka borrokatzen duen gerlariaren eredua erakusten baitu, sekula garaitzerik lortzen ez duen arren, hala, borroka etengabea delarik. Horregatik, argia eta ordenaren jainkoa den Mardukek Tiamat garaitu behar du, iluntasuna eta Kaosa irudikatzen duena.
 
[[Kategoria:Mesopotamiar mitologia]]