Landare zelula: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Assar (eztabaida | ekarpenak)
t 85.85.195.244 (eztabaida) wikilariaren 4095211 berrikuspena desegin da
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Morfoanatomia celula vegetal.png|thumb|350px|Landare baten zelula heldu orokortu bat.]]
'''Landare zelula''' helduak, [[animalia zelula]]k eta [[onddo]]enetakoak bezalako beste [[eukarioto|zelula eukarioto]] batzuetatik zenbait ezaugarriz ezberdintzen dira, eta, beraz, sarri, modu espezifikoan deskribatzen dira. [[Landare baskular]] baten parenkima asimilatzailearen zelula baten ezaugarriekin deskribatzen da; baina bere ezaugarriak ezin dira besterik gabe landare baten gainontzeko zeluletara orokortu, [[meristemo|meristematiko]] zein heldu, are gutxiago nahiko modu okerrean begetal deituriko oso organismo ezberdinenei.
 
Egia esan, [[lurreko landare]]en zelula helduek, artikulu honek deskribatu nahi dituenak ezaugarri amankomunak, [[konbergentzia (biologia)|konbergenteak]] beste organismo [[sesil]] batzuekin, substratura finkatutakoak, edo pasiboenekin, [[plankton]]ekoak, elikadura [[osmotrofia|osmotrofokoak]], zurgaketa bidez, onddo, [[heterokontophytaheterokonta|sasionddo]] eta [[alga]] askoren kasuan bezala. Amankomuneko ezaugarri horiek modu independentean garatu dira protista [[zelulabakar]] [[fagotrofia|fagotrofo]] biluzietatik (zelula hormarik gabeak) abiatuta. Eukariota osmotrofo guztiek, euren sendotasuna, batez ere [[zelulanitzorganismo zelulaniztun|zelulaniztasunera]] iristen direnean [[hanpadura]]n oinarritzeko joera dute, zelula hormak garatuz lortzen dutena, tentsioarekiko erresistenteak, protoplasmaren presio osmotikoarekin konbinatuz, zelula bizia, alegia. Hala, zelula hormak amankomunak dira onddoetan eta bizimodu baliokidea duten protistetan, substantzia organikoen zurgaketa osmotiko bidez elikatzen direnak, eta landare eta algetan, euren ingurutik gatz mineral disolbatuak hartu eta fotosintesia egiten dutenak. Aipatu behar da, baita ere, euren barnean ez dutela [[zentriolo]]rik, hauek soilik animali zeluletan baitaude.
 
== Zelula pareta ==
12. lerroa:
 
== Zitoplasma ==
Zitoplasma hialoplasma edo [[zitosol]]az, molekula organiko eta ioien disolbaketa urtsua dena, eta organulu zitoplasmatikoez osatua dago, [[plastoplastidio|plastoak]]ak, mitokondriak, erribosomak, [[Golgi aparatuaaparatu]]a, [[erretikulu endoplasmatiko]]a eta [[bakuolo]]ak. Zelula meristematikoetan (ezberdindu gabeko zelulak), erretikulu endoplasmatikoko mintzak nahiko urriak dira, eta zitosola betetzen duten erribosoma ugariek ezkutatzen dituzte. Erretikulu endoplasmatikoaren garapen handia zelulen ezberdintzean zehar, zitoplasmak jasaten duen hidratazio biziarekin lotzen da. Prozesu honek euren artean elkartzen diren eta likidoz betetzen diren bakuolo handiak sortzen ditu. Ondorio bezala, zitosola, batzuetan, mintz plasmatikoaren azpian dagoen geruza fin batera mugatua geratzen da.
 
== Zatiak ==
* [[Zelula mintz|Mintz plasmatikoplasmatikoa]]a
* [[Zelula horma]]
* [[Plasmodesmo]]a
* [[Bakuolo]]ak
* [[PlastoPlastidio|Plastoak]]ak
* [[Kloroplasto]]ak
* [[Leukoplasto]]ak
* [[Kromoplasto]]ak
* [[Golgi aparatuaaparatu]]a
* [[Erribosoma]]k
* [[Erretikulu endoplasmatiko]]a
* [[Mitokondrio|Mitokondriak]]
* [[Mitokondria]]k
* [[Zitoplasma]]
* [[Zelula nukleo|Nukleoa]]
* [[ADNAzido desoxirribonukleiko|ADNa]]a (azido desoxirribonukleikoa)
* [[Kromatina]]
* [[Azido erribonukleiko|ARN]] (azido erribonukleikoa).
 
[[Kategoria:Zelulak]]