Sinfonia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
'''Sinfonia''' kamera-orkestrarentzat edo orkestra handiarentzat idatzitako musika lana da, oro har sonata forma duena. [[Kontzertua]]k hiru mugimendukoak diren bitartean, sinfonia, sonata bezala, laukoa da. Baina badago salbuespen bat. Eta salbuespen hau, Beethovenen [[Bederatzigarren Sinfonia (Beethoven)|Bederatzigarren Sinfonia]] da, bost mugimendu baititu, azkenekoan, koruko kideak kantatzen hasten baitira. "Sinfonia Korala" bezala ere ezagutzen da sinfonia hau, aipaturiko arrazoiagatik.
 
== Historia ==
13. lerroa:
[[Fitxategi:Haydn portrait by Thomas Hardy (small).jpg|thumb|200px|[[Joseph Haydn]] 1792an (Thomas Hardy).]]
 
Geroago, [[Joseph Haydn|Haydn]] eta [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] izan ziren sinfonia egile nagusiak, [[Ludwig van Beethoven]] baino lehen, eta haien lanek inoiz ez bezalako maila lortu zuten.
 
[[Fitxategi:Mozart-by-Croce-1780-81.jpg|thumb|200px|[[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] 1780an (Johann Nepomuk della Croce).]]
 
=== Sinfonia klasikoa ===
23. lerroa:
=== XIX. mendeko sinfonia ===
 
[[XIX. mendemendea]]ann, askatasun handiagoz sortu zuten sinfonia [[Franz Schubert]], [[Felix Mendelssohn]], [[Robert Schumann]], [[Anton Bruckner]], [[Johannes Brahms]], eta [[Hector Berlioz]] musikagileek. XIX. mendearen bukaeran, musikagile abertzaleek landu zuten sinfonia, formaren aldetik inolako aldaketarik egin gabe, [[Antonín Dvořák]] txekiarra, eta [[Nikolai Rimski-Korsakov]], [[Aleksandr Borodin]], [[Piotr Ilitx Txaikovski]] errusiarrak, besteak beste.
 
=== XX. mendeko sinfonia ===
 
[[XX. mendemendea|XX. mendeko]]ko sinfoniak, berriz, hamabi tonukoak, atonalak, elektronikoak eta neoklasikoak izan dira, eta ezin sailka daitezke ohiko moldeetan.
 
== Sinfonia ospetsuak ==
 
* [[Ludwig van Beethoven]]
** 3. Sinfonia [[Hirugarren Sinfonia (Beethoven)|Eroica]]
** 5. Sinfonia
** 6. Sinfonia [[Pastorala (Beethovenen Sinfonia)]]
45. lerroa:
** 92. Sinfonia (Oxford)
 
* [[Felix Mendelssohn|Mendelssohn]]
** 3. Sinfonia [[Hirugarren Sinfonia (Mendelssohn)|Eskoziarra]]
** 4. Sinfonia [[Laugarren Sinfonia (Mendelssohn)|Italiarra]]
 
* [[Shostakovich]]
** 7. Sinfonia [[Leningrado (Sinfoniaren izena)]]
 
* [[Gustav Mahler|Mahler]]
** 5. Sinfonia
 
== Ikus, gainera ==
* [[Musika klasikoaklasiko]]a
 
{{commonskat}}