Gizarte segurantza: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
gcfgg |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
11. lerroa:
Esanahi ezberdinak adierazi lezake:
* ''Gizarte asegurua'', aseguru baten eskemak jarraiki funtsak kudeatzen dituen erakunde bezala, eta onurak ematen ditu aurretik egindako ekarpenen arabera. Era honetan jaso ohi dira [[erretreta (argipena)|erretreta]] pentsioa zuzkidura, lan-ezintasuna, alarguntasuna eta zurztasuna, osasun zaintzak eta langabezi asegurua.
* ''Sarrerei iraun araztean'' datza, batez ere lana galdu denerako diru banaketa da, [[erretreta (argipena)|erretreta]], [[elbarritasuna]] eta [[langabezia]] barne direla.
* ''Zerbitzuen hornikuntza'', gizarte segurantzaren administrazio arduradunek zerbitzuz hornituta egon behar dira. Herrialde bakoitzaren arabera osasun zaintzak barne izan lezakete, baita gizarte lanei buruzkoak eta industria arloko harremanak ere bai.
* ''Oinarrizko segurantzari'' ere esanahi berarekin aditzera eman izan zaio. Oinarrizko premiak izateko baliokideko esanahiarekin erabilia da alegia, hala nola: janaria, [[hezkuntza]] edo osasun zaintzak.
21. lerroa:
Hala ere, “Gizarte Segurantza” erabat ''herrikoitu'' zen ''Estatu Batuetan'', [[Roosevelt]]en agintaldian, lehen aldiz lege-agiri batean erabili zenetik. Zehazki 1935. urtean “Social Securit Act” legearekin, alegia. Ondoren Sir [[Willian Beyeridg]]ek zabaldu zuen esanahia “Beyeridge Txostena” deituan (jatorriz “Social Insurance and Allied Services Report”) [[1942]]. urtean osasun zerbitzuak jasoz, eta ''Britainiako'' [[National Health Service]] (Osasun Zerbitzu Nazionala) eratuz [[1948]]. urtean.
Hala ere, ''Espainian'', Gizarte Segurantzaren oinarriak 1938. urtean ezarri ziren, oraindik [[Gerra zibil|Gerra Zibila]] zela, alde frankistan, [[Severino Aznar]] izan zen Aurreikuspenerako Zuzendari Orokorra eta [[Pedro Gonzalez-Bueno y Bocos]] [[Lan Antolaketa eta Akzio Sindikalerako Ministroa]], biak ala biek [[Lanaren forua]] indarrean ipini zedin bultzatzaile nagusi izan zirenak dira eta hau da, berriz, lehenengo agiria urteak geroago Gizarte Segurantza Estatu osorako eratuko zuena. Lehen zirriborro honetan Estatuak indartu eta goraipatu egiten du lana eta Lege indarrarekin babestuko du, begirune gorena emanez eta hierarkia eta ohore izendapen jatorra emanez. Lege honetan Estatuak hitz ematen zuen zahartzaroa, elbarritasuna, gaixotasuna eta behartutako langabezian zegoenaren babesa indartzera.
Halere, [[Francisco Franco]] erabateko agintean zela, [[Espainiarren Forua]] 1945ean onartu zen arte ez zen hasi Gizarte Aseguru konplexuak ezartzen, besteren artean: Nekazal Mutualitatea, Etxeko Zerbitzuen Montepioa eta Autonomoen Erregimena. Hauek guztiak bateratuko ziren 1963ko [[Oinarri-Lege]] batean, frankismoaren gizarte garapen erabatekoan murgildurik. Lege honez gero, funtsean behintzat, hitz egin dezakegu egun ezagutzen dugun gizarte segurantzaz.
Lege hau ekainaren 21eko 24/1972ko Legearekin osatua izan zen eta maiatzaren 30eko 2065/1974 Dekretuan garatua, hau dena erregimen demokratikoa baino lehen.
Ondoren, berriz, 1978ko [[Espainiako
{{commonskat}}
| |||