Zugarramurdiko sorginkeria prozesua: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t 81.47.25.230 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Xabier Armendaritz wikilariaren azken bertsiora itzularazi da. |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Zugarramurdiko Akelarrea. Nafarroa, Euskal Herria.jpg|thumb|300px|right|[[Akelarre]]a [[Zugarramurdiko leizeak|Zugarramurdiko leizeetan]]. [[2009]].]]
'''Zugarramurdiko sorginkeria prozesua''' [[1610]]. urtean [[Nafarroa
Gertakari hartan, [[
Espainiako Inkisizioaren ustez [[Zugarramurdiko leizeak|Zugarramurdiko leizeetan]] [[akelarre]]ak ospatu ohi ziren. Horregatik, geroago leize horiei ''[[Deabru]]aren katedrala'' deitu izan zitzaien.
14. lerroa:
[[1508]]ko [[abendu]]an Maria Ximildegi [[Lapurdi]]ko kostaldetik Zugarramurdira iritsi omen zen. Herritar batekin eta bestearekin mintzatu ondoren bere [[Ziburu]]ko egonaldian sorginen topagune batean jardun zuela eta euren [[hondartza]]ko batzarretara [[deabru]]a joan eta bertan ongi pasatzen zutela aipatu omen zuen.
Maria Ximildegi gazteari Inkisizioak deitu omen zion, arrazoia: [[Lapurdi]]ko [[Ziburu]] udalerrian gertatutako sorgin ehizan zeukan zerikusia zela eta. Mariak Ximildegik beste emakume batzuekin batera [[Zugarramurdiko leizeak|Zugarramurdiko leizeetan]] ospatutako hainbat [[akelarre]]tan parte hartu izana aitortu omen zuen, emakume horien artean hauek zeudelarik: Maria Txipia, Estebania Telletxea, Maria Zozaia edota Graziana Barrenetxea. Zenbait ikerlariren arabera, bertako apaizak euren heresiarengatik herri guztiaren aurrean barkamena eskatu zezaten agindu zien. Halere, gertakaria piztu zuen txinparta [[Urdazubi]]ko monasterioko Frai Leon Aranibarrek Logroñoko Auzitegiaren aurrean aurkeztutako salaketa izan zen, auzitegi horren agindupeko lurraldeak [[Nafarroa Garaia]], [[Bizkaia]], [[Araba]], [[Gipuzkoa]] eta [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxa]] baitziren.
Hau horrela, eskualde honen miaketak egiteko [[
== Salaketak ==
24. lerroa:
# [[Deabru]]a [[Jainko]]tzat izatea eta berarekin meza beltzak ospatzea.
# [[Itsaso]]ko [[
# [[Animalia|Animali]] eta [[gizaki|pertsonen]] aurkako sorginkeri eta begizkoak burutzea.
# [[Banpiro|Banpirismoa]].
# [[Nekrofagia]].
217. lerroa:
{{aipu|''Zugarramurdi: Sorgin Herria.''|Esaera zaharra}}
Gaur egun arte gertakizun honen ondorioz zugarramurditarrek beren sorginekin zituzten gorabeheren inguruko kondairak mantendu dira: sorginek neska bat bahitu zutenarena, [[
Kondaira hauetan, sorginak uxatzeko erabiltzen zituzten hainbat metodo ere aurkitu dira: Etxeko atean lizarrezko bi arbatxoez egindako gurutze bat eta bere ondoan ereinotz-sorta bat jarriz gero, sorginak ez omen ziren etxeetara sartzen. Sorgina etxean sartuta balego berriz, eskukada bat gatz beheko sutara botatzea eta pindar gatzarekin batera sorginek ihes egiten omen zuten. Norbaitek sorginen batekin aurrez-aurre topo egiten bazuen aldiz, nahikoa zen ''puies!'' esan eta atzamar erakusle biekin gurutze bat trazatzea edo eta aitaren egin eta ''Jesus!'' esatea, sorgina bat batean desagertzeko. Iluntzeko angelus eta egunsentiko argi-ezkilaren artean etxetik ez irtetea zen kontutan hartu beharreko beste arauetariko bat.
224. lerroa:
== Zinema ==
[[1984]]an Zugarramurdin jazotako gertaeretan oinarrituta [[Pedro Olea]] zuzendari [[bilbo]]tarrak [[Akelarre (filma)|Akelarre]] zuzendu zuen, bertan [[Patxi Biskert]] (Unai), [[Iñaki Miramón|Iñaki Miramon]] (Iñigo), [[Silvia Munt]] (Garazi), [[José Luis López Vázquez]] (inkisidorea), [[Mikel Garmendia]] (apaiza) eta beste hainbat aktorek lan egin zuten.
Bestalde, [[2013]]an [[Álex de la Iglesia]] bilbotar zinema zuzendariak estreinatutako ''[[Las Brujas de Zugarramurdi]]'' filma estreinatu zen, [[1610]]an herri horretan jazotako gertakizunetan oinarritutako umorezko-beldurrezko filma.
|