Oinarrizko partikula: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 1 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q43116 orrian
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
2. lerroa:
'''Funtsezko partikulak''' [[materia]]ren funtsezko osagaiak dira. Zehazkiago esanda, partikula txikiagoz osatuta ez dauden eta barne egiturarik dutenik ezagutzen ez den partikulak dira.
 
Jatorrian, funtsezko partikula izena, [[partikula subatomiko]] ororentzako erabili zen, [[protoi]]ak, [[neutroi]]ak, [[elektroi]]ak eta soilik [[izpi kosmiko]]etan edo [[partikula -azeleragailu|partikula azeleragailuetan]]etan topa zitezkeen beste mota batzuetako partikula exotikoak, [[pioi]] eta [[muoi]]ak kasu. Baina, [[1970eko hamarkada]]tik aurrera, protoiak eta neutroiak partikula sinpleagoz osatuta zeudela argi geratu zen. Gaur egun, funtsezko partikula izena, ezagutzen den tokiraino behintzat, partikula sinpleagoz osatuta ez dauden partikulentzat erabiltzen da.
 
== Partikula subatomikoak ==
17. lerroa:
* 1. belaunaldia: [[elektroi]]a, [[elektroi neutrino]]a, [[goi quark]] eta [[behe quark]]a
* 2. belaunaldia: [[muoi]]a, [[muoi neutrino]]a, [[quark bitxi]]a eta [[quark sorgindu]]a
* 3. belaunaldia: [[tauoitau (partikula)|tauoia]]a, [[tauoi neutrino]]a, [[hondo quark]]a eta [[tontor quark]]a
 
Hiru belaunaldi hauek zergatik existitzen diren oso argi ez dagoen arren, [[korden teoria]]n existitzen diren belaunaldien kopuruak bere formulazioan agertzen den [[Calabi-Yauren barietate]]aren topologiarekin zerikusia du. Zehazki, belaunaldien kopurua teoria honetan Calabi-Yauren barietatearen [[EulerrenE (zenbakia)|Eulerren zenbakiaren]]ren balio absolutuaren erdiarekin bat letorke. Baina hau ez da zehazki iragarpen bat, korden teoriaren egungo egoeran Eulerren zenbaki ezberdinak dituzten Calabi-Yauren guneak eraiki baitaitezke. Emaitza bezala soilik hiru belaunaldi emango dituen korden teoria bat eraiki nahi bada, Eulerren zenbakia ±6 izan behar duela ezagutzen da.
 
Quarkak [[preoi]]z osatuta daudela dioen hipotesia dago.