Islamdar arte: berrikuspenen arteko aldeak

[[File:RedFortAgra-Musamman-Burj-20080211-2.jpg|thumb|320px|Arabeskoak [[mogol Inperioa|mogolen]]en [[Agrako gotorlekua]]n.]]

'''Islamdar artea''' edo '''arte islamikoa''' [[Islam]]aren kultura duten edo izan dutenen [[arte]]a da, erlijio honen sorreratik gaur arte, batez ere [[Al Andalus|Al-Andalus]] eta [[India]] arteko eskualdeetan garatu dena.

Arte islamiarraren eremua izugarri zabala da, eta lurralde hauek hartzen ditu: Afrikaren iparraldea, [[Egipto]], [[Palestina]], [[Siria]], [[Turkia]], [[Arabia]], [[Irak]], [[Iran|Pertsia]], [[India]] eta [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]. Horiez gainera aipatzekoak dira arte [[mudejar]]ra [[Espainia]]n ([[Errekonkista]]ren ondoren) eta [[Sizilia]]ko printze [[normandia]]rren artea, berez islamiar artea izan gabe ere, arte horren eragina oinarrizkoa duena.

Arkitektura honen eraikin nagusiak [[meskita]], [[jauregi]]a, [[hilobi]]a eta [[gotorleku]]ak dira, nahiz eta beste hainbat tipo garatu, hala nola, bainutegi publikoak, iturriak eta etxebizitzak. Arkitektura-kultura honen elementu nagusiak [[zutabe]]a, [[arku (argipena)|arkua]]a eta [[kupula]] dira, hiru elementu hauen konbinaziotik lortzen baitu bere originaltasuna. Jatorria [[persia]]r arkitekturan, batez ere [[Partia]]koan, duela esan ohi da, nahiz eta inguruko kulturetako eragin ugari izan, adibidez [[bizantziar arkitektura]]k eragindakoa.

VIII. eta XIII. mendeen bitartean pintura musulmanak izan zuen bilakaera ezezaguna da erabat, oso aztarna gutxi iritsi baitira gaur egun arte. Musulmanek, [[omeiaomeiatar Kaliferria|omeiarren]]rren eta [[abbas]]tarren garaian, [[pergamino]]a eta [[papiro]]a erabili zuten beren kultura zabaltzeko. Baina berehala ikasi zuten [[paper]]a egiten, eta material merkea izaki zabalik, zuten beren kultura [[eskuizkribu]]en bidez hedatzeko bidea. XIII. mendea arte gai zientifikoak bakarrik lantzen ziren. Arabiarrek [[bizantziar Inperioa|bizantziarrengandik]]rengandik jaso zituzten eskuizkribu horiek [[Ekialde HurbilHurbila|Ekialde Hurbilean]]ean, eta [[arabiera]]ra itzultzen zituzten. Testuarekin batera irudiak ere kopiatzen zituzten, diagramak nahiz irudi figuratiboak izan. Kaligrafo trebe batek erraz marraz zitzakeen irudiak, testuak horretara behartuz gero, eta horregatik ez zuen pentsatzen pintore zenik, alegia, Alaren aurrean higuingarri zenik. Baina 1230etik aurrera sormenezko lanak ilustratzen hasi ziren, eta horrek aukera handiagoak ematen zizkien. Era horretako ilustrazioek 1230-1350 urte bitarteetan lortu zuten goreneko maila. Garai horretan bi liburu dira aipagarriak : ''Magamat'' eta ''Izalila iun-Drnanta''{{erref behar}}.