Paisajismo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Starr 070621-7429 Sambucus mexicana.jpg|thumb| 350px|Paisaiagintzan hainbat faktore kontutan hartzen dira "paisai" bat osatzeko]]
'''Paisaiagintza''' [[Landa (paisaia)|landa]], [[etxe]] inguru zehatz bat zein [[hiri inguru]] oso bat eraldatzeko ekinbidea da, lekuaren [[ikuspegi]]a zein baldintza fisiko edota [[Aldarte (gogoa)|aldarte]]a kontutan harturik<ref>http://www.lapaisajista.com/</ref>. Azken helburua lekuak erakargarriagoak bilakatzea da. [[Paisailari]]a "[[paisaia]]ren inguruak lantzen edo sortzen dituen [[arte|artista]] edo profesionala da"<ref>http://www.f-f-p.org/fr/paysagiste-concepteur/definition/</ref>.
 
Paisaiagintzan [[landaredi|landaretza]] eta [[fauna]]ren [[kudeaketa]] sartzen dira, baina baita bertako [[topografia]], [[hidrologia]] eta gizakiaren [[eraikin]]ak edo eraldatutako elementuak. Baita "[[abstraktuabstrakzio|abstraktuagoak]]agoak" izan daitezken elementuak, hala nola [[EguraldiaEguraldi]]a, argi jokuak... eta elementu kulturalak ere kontutan izanik. [[Lorezaintza]], esate baterako, funtsezkoa da paisaiagintzan.
 
== Etimologia ==
8. lerroa:
 
== Paisaiagintzaren historia ==
Iraganean paisaiagintza eta [[lorezaintza]] [[sinonimo]]ak ziren. Paisiailaria [[parke]] eta [[lorategi]]en diseinatzaile bat zen. [[XX. mendea]]n berriz kontzeptu hauek aldatzen joan ziren. Paisagintzak garapen handia ezagu du [[1980]]. hamarkadatik aurrera. Ordura arte [[hormigoi]]aren erabilera eta kultura handia eman baita, bereziki [[1960]].en hamarkadan. [[Hiri]]en [[garapen jasangarriiraunkor|garapen jasangarriago]]ago bat eta bigarren [[etetxebizitza|bigarren etxebizitzen]] zabaltzeak paisagintzarekiko kezka ekarri dute. azken hamarkadetan paisaiagintzan garapen handia eman da. [[Teknologia]] berriak, [[makina]] berriak, [[material]] berriak...
Gaur egun paisaiagintzak bertako landareak erabiltzen ditu, bertako ingurumen eta [[klima]]ri hobeto moldatuak daudelako, eta horrela sortutako lorategiak jasangarriagoak direlako. Joera hau [[Ameriketako Estatu BatuBatuak|Ameriketako Estatu Batuetako]]etako hego-mendebalean hasi zen, bertako klima lehorra kanpoko landaretza mantentzeko egokia ez zelako, eta gastu handiak ekartzen zituelako uran eta [[energia]]n.
 
== Paisaiagintzan kontutan hartzekoak ==
* Elementu biziak, landaretza eta fauna. Lorazaintza paisaiagintzari dagokionez [[landare]] ezberdin eta egokien erabilera da aurretik dagoen edo sortu nahi den paisaiarekin era armoniotsu batean datorren giroa sortzeko. Paisaiagintzak [[baratzezaintza]]n zein diseinu artistikoan adituak diren pertsonak behar ditu.
* [[Topografia]]ren eta [[izadinatura|izadiaren]]aren hainbat elementu; lur formak, lurraren gora-beherak, ur korronteak edota putzuak...
* Gizakiak egindako zenbait elementu, hala nola; eraikinak, [[hesi]]ak edo beste edozein gauza material gizakiak sortua edo lekuan ezarria.
* Elementu abstraktoak; eguraldia, argi baldintzak...
34. lerroa:
* [[Beatrix Farrand]]
* [[Jean Claude Nicolas Forestier]]
[[Fitxategi:Midi.jpg|thumb|200px|alt=Parterre du Midi, jardins de Versailles|[[Versaillesko jauregijauregia|Versaillesko jauregiko]]ko lorategia, André Le Nôtreren lana.]]
* [[André Le Nôtre]], frantses paisailaria. Frantses eran egindago [[lorategi]] askoren egilea.
* [[Alain Provost]]