14:46, 20 abendua 2014ko berrikusketa aldatu Aihotz (eztabaida \| ekarpenak) 17.967 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		20:04, 16 apirila 2015ko berrikusketa aldatu desegin EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen Hurrengo ezberdintasuna →
9. lerroa: \| sorrera = [[1977]]<sup>1</sup><br />[[1982]]<sup>2</sup> \| egoitza = \| ideologia = Ezkerrekoa, [[~~abertzale~~abertzaletasun\|abertzalea]]a eta ''baskista'' \| nazioartea = \| webgunea = \| oharrak = <sup>1</sup>[[Euskal Iraultzarako Alderdia\|EIA]] eta [[Euskadiko Mugimendu Komunista\|EMKren]] arteko koalizio moduan.<br /><sup>2</sup>Alderdi moduan.<br /><sup>3</sup>[[PSE-EE\|PSE-PSOErekin]] elkartu zen. }} '''Euskadiko Ezkerra''' [[Hego Euskal ~~Herri~~Herria\|Hego Euskal Herriko]]ko alderdi politiko ezkertiar bat izan zen. == Historia == [[1977]]an sortu zen, [[Euskal Iraultzarako Alderdia]] (EIA), eta [[Euskadiko Mugimendu Komunista]] (EMK) alderdien arteko koalizio gisa. [[Euskadi Ta Askatasuna\|ETA]](pm) taldearen adar politiko moduan antolatu zen. Alderdikide ez ziren zenbaitek bultzatu zuten koalizioa, [[Juan Maria Bandrés\|Juan María Bandrés]] abokatua buru. EIA alderdia [[ezker ~~abertzale~~abertzalea\|ezker abertzaleko]]ko alderdi eta erakundeak biltzen zituen [[Koordinadora Abertzale Sozialista]] (KAS) koalizioaren kide zen, baina ETA politiko-militarrarekin batera eta gainerako parte-hartzaileek ez bezala ([[Euskadi Ta Askatasuna\|ETA militarra]], [[Euskal Herriko Alderdi Sozialista\|EHAS]], [[LAIA]]) bidezko ikusi zuen [[frankismo]]aren ondorengo [[1977ko Espainiako hauteskunde orokorrak\|lehen hauteskundeetan]] parte hartzea (1977ko ekaina). Euskadiko Ezkerra koalizioak diputatu bat ([[Francisco Letamendia]], ''Ortzi'') eta senatari bat (Juan Maria Bandrés) lortu zituen Gipuzkoan hauteskunde haietan. 1978. urtetik aurrera, autonomia-estatuaren aldeko bidea baietsi zuen Euskadiko Ezkerrak, eta EMK alderdiak utzi egin zuen koalizioa. 1979. urtean Euskadiko autonomia-estatutua onartu zenetik, haren balioa aldeztu zuten alderdien artean egon zen beti Euskadiko Ezkerra. EIA alderdiak jatorriz [[leninismo\|marxismo-~~leninismo~~leninismoari]]~~ari~~ atxikitzen zitzaion lotura hautsi ondoren, [[eurokomunismo]]aren esparru ideologikoan sartu zen, eta, aldaketa horren fruitu, [[Euskadiko Partidu Komunista]] utzia zuen talde bat, [[Roberto Lertxundi]] zela gidari, Euskadiko Ezkerrean sartu zen 1981. urtean. Bitartean, borroka armatua guztiz gaitzetsi ondoren, ETA politiko-militarraren desegitea bultzatu zuen, eta 1982. urtean utzi zituen armak ETA politiko-militarrak. Urte berean desagertu zen EIA alderdi politiko gisa eta alderdi-egitura osoa hartu zuen Euskadiko Ezkerrak (1982ko martxoa). Aldaketa ideologiko eta politiko horren aurrean, ''Ezker Berria'' izeneko joerako kide askok utzi zuten Euskadiko Ezkerra, alderdi horretan joera politiko estatalistak nagusitu zirelakoan. Juan María Bandrés eta [[Mario Onaindia]] izan ziren Euskadiko Ezkerra haren bultzatzaile nagusiak. [[Fitxategi:Gernika37-87 euskadiko ezkerra 01.jpg\|thumb\|right\|300px\|'''Euskadiko Ezkerra''' alderdiaren logoa, eskubian, Gernikako bonbardaketa oroitzen duen mural baten ondoan. Argazkia: Galdakao (Bizkaia)]] Euskadiko Ezkerraren hauteskundeetako emaitza % 7 eta % 10 artekoa izan zen, indartsuago Gipuzkoan eta oso txikia Nafarroan. 1985-1991 urteetan, bere horretan mantendu zen Euskadiko Ezkerra; 1986-1990 urteetan zerbait areagotu zen, Gipuzkoako Aldundiko gobernuan egon baitzen [[Eusko Alkartasuna]]rekin batera. Euskadiko Ezkerrak 1978an onartu ez zuen [[Espainiako 1978ko konstituzioa\|Espainiako Konstituzioa]] baliozkotzat jo zuen hamar urte geroago. Hala ere, hauteskundeetan lortutako boto-kopurua murriztu ahala (1989 eta 1990. urteetan), desberdintasunak areagotu egin ziren EE barneko taldeen artean: Espainiako [[Espainiako Langile Alderdi Sozialista\|PSOE]] alderdiarekin bat egitearen aldekoak ziren batzuk, euskal abertzaletasuna gaindituz Euskadiko alderdi sozialista moderno bat bultzatu nahi zuten beste batzuek eta, azkenik, Eusko Alkartasunaren ildotik, abertzaletasunaren ezaugarriak gordeko lituzkeen alderdi sozial-demokrata baten beharra azpimarratzen zuten beste batzuek. Zatiketa azken horietatik etorri zen 1991. urtean, eta, tirabira askoren ondoren, [[Euskal Ezkerra]] alderdia sortu zuten (EUE), Eusko Alkartasunarekin hurbileko harremana izan zuena. Ibilbide laburrekoa izango zen hori ere, ordea. Militantzia-galera ia erabatekoaren ondoren, EEn geratu zirenek Euskadiko Alderdi Sozialistarekin bat egitea onartu zuten, eta alderdi horrek [[~~Euskadiko Alderdi Sozialista - Euskadiko Ezkerra\|~~PSE-EE]] izena hartu zuen [[1993]]an. Nolanahi ere, Euskadiko Ezkerran alderdi barruko karguak zein kargu publikoak izandako kide garrantzitsu batzuk [[~~EAJ~~Euzko Alderdi Jeltzalea\|EAJra]]ra ere aldatu ziren, eta beste batzuk, haien artean [[Kepa Aulestia]] EEko idazkari nagusi izandakoa, politikaren lehen mailatik aldendu ziren. == Ikus, gainera == * [[PSE-EE\|Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra]] * [[Euskal Ezkerra]]

Euskadiko Ezkerra: berrikuspenen arteko aldeak