Ernal-hazi: berrikuspenen arteko aldeak

'''Ernal-hazia''', '''hazia''' edo '''esperma''' ([[greziar]]retik: σπερμα, ''hazia'') [[animalianimalia|animaliek]]ek [[zakil]]etik [[isurtze]]n duten [[likido]] [[likatsu]] zurixka bat da. [[Barrabil]]etik ateratzen diren [[espermatozoide]]z eta plasma seminalez osatua dago, eta, barrabilez gainera, [[epididimo]]ak, [[besikula seminal]]ek, [[prostata]]k, [[Cowperren guruin]]ak, [[Littreren guruin]]ak eta [[hodi-deferente]]ek hartzen dute parte hazia sortzeko.

Hazi-jartzea [[animalia]] etxekotu mota baten ar-hazia edo esperma emearen [[sexu ugalketa|sexu]]-organoetan jartzeari deritzo. [[Ernalketa]] ondo irteteko, beharrezkoak dira ebakuntza eta jarduera-multzo bat ere. Mende-erdia baino gehiago da ''in vivo'' hazi-jartzea (animalietan) egiten dela herrialde aurreratuetan, eta gaur egun [[behi]] gehienak era horretan ernaltzen dira. Beste animalia batzuk ere, [[txerri]]ak, [[ahuntz]]ak, [[ardi]]ak, [[zaldi]]ak eta baita [[hegazti]]ak ere, sistema horren bidez ernaltzen dira, baina behiak baino gutxiago.

Behientzat, esate baterako, hazi-jartze artifizialeko zentro batean jasotzen da esperma, [[behi|zezen]] bati [[bagina]] artifizial bat ipiniz. Hazia jaso ondoren, kalitate-kontrola egiten zaio: esperma diluitu egiten da, [[espermatozoide]]ek bizirik iraun dezaten eta dositan zatitu ahal izateko. Polibinil kloruroa duten hodietan jartzen da esperma hori, eta hoztu egiten da ondoren (4º C 90 minutuan). Gero, [[nitrogeno likido]]an sartu, eta izoztu egiten da (-196 °C 10 minutuan). Ontzi [[kriogenesi|kriogenikoetan]] gordetzen da azkenik. [[Abeltzaintza|Abeltzainak]] eskatzen duenean, hazi-jartzaileak ernalketa egiten du, hazia umetokian jarriz.