Informazioaren berreskurapen: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
'''Informazioaren berreskurapena''' ([[ingeles]]ez, ''Information Retrieval'' edo ''IR'') dokumentuetan informazioa bilatzea, dokumentuak bilatzea, dokumentuak deskribatzen dituzten [[metadatu]]ak bilatzea edo [[datu-base]]etan bilatzea burutzen dituen teknologia da. Ohiko arlo bat izan da informatikan bere hasieratik. Konputagailuek informazio kopuru handiak biltegiratzea posible egiten dutenez, informazio hori modu zehatz, eroso eta eraginkorrean berreskuratzea izan da beti aztergai garrantzitsua. Datu-base dokumentalak izan dira betidanik arlo honetako aplikazio garrantzitsuenak, baina Internet fenomenoak ikaragarri bultzatu du arlo honen garapena, testu digitalak izugarri ugaldu direlako. Ohiko aplikazio-eremuez gain (testu legalak, medikuntzakoak, dokumentazio-zentroak, …) Internet/Intranet eremuko aplikazio garrantzitsuenak kokatzen dira arlo honetan: Google moduko bilatzaileak eta Yahoo moduko direktorioak.
 
Bi urrats nagusitan burutu ohi da '''informazioaren berreskurapena''': hasieran dokumentuen indexazioa eta gero bilaketa. '''Informazioaren berreskurapenak''' jakintzagai asko hartzen ditu barne, besteak beste: informazioaren arkitektura, [[informazioaren diseinu]]a, gizakien jokaera informazioaren aurrean, [[psikologia kognitiboa]], [[hizkuntzalaritza konputazionalakonputazional]]a, [[semiotika]], [[informatika]] eta [[bibliotekonomia]].
 
== Historia <ref> Otegi, Arantza: [http://ixa.si.ehu.es/Ixa/Argitalpenak/Tesiak/1332515343/publikoak/tesi-txostena.pdf Hedapena informazioaren berreskurapenean: hitzen adiera-desanbiguazioaren eta antzekotasun semantikoaren ekarpenak]. Doktorego-tesia. Lengoaia eta Sistema Informatikoak Saila, EHU/UPV. Informatika Fakultatea. 2012/03/16</ref> ==
127. lerroa:
 
== Bilatzaileak ==
[[Google]], [[Yahoo!|Yahoo]] eta [[Elebila]] bezalako [[bilatzailebilaketa motor|bilatzaileak]]ak dira informazioa eskuratzen duten tresna ezagunenetako batzuk. Ezagunenenak Internet erabiltzen dute bilatzeko eremu gisa, baina intranet moduan ere erabil daitezke dokumentazio-gunetan edo liburutegi digitaletan.
 
== Tresna orokorrak ==
150. lerroa:
errendimendua (erantzun-denbora, indexatzeko denbora...), dokumentu edo datu berriak indizean txertatzeko azkartasuna, sistemaren eskalagarritasuna (datu edo erabiltzaile kopuruarekiko), aplikazio berrietara egokitzeko gaitasuna, ebaluazioa edo parekatze-arazoa.
 
Bilaketak zailak direnean egoera egokia dira Hta erabiltzeko. Hainbat hizkuntzarekin bilatu nahi dugu, erantzunik ez edo gutxi aurkitzen badira ( horrelakoetan, bilatzeko hitz multzoa zabaldu daiteke [[sinonimo|sinonimia]] eta [[hiperonimia]]ren bidez),
edo kontrakoa gertatzen denean, erantzun gehiegi lortzen direnean (horrelakoetan hitzen adieren desanbiguazio semantikoa erabil daiteke galderaren esanahia fintzearren).
 
164. lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* [[Hizkuntzaren prozesamendu|Lengoaia naturalen prozesamenduprozesamendua]]a
 
[[Kategoria:Hizkuntzalaritza konputazionala]]