Antoine Coysevox: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Bot: hizkuntza arteko 13 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:Q505134 orrian
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Antoine Coysevox.jpg|thumb|''Autorretratua'']]
[[Fitxategi:Carnavalet Louis XIV.jpg|thumb|[[Luis XIV.a Frantziakoa|Luis XIV.aren]]ren brontzezko estatua]]
 
'''Charles Antoine Coysevox''' ([[Lyon]], [[Frantzia]], [[1640]] - [[Paris]], Frantzia, [[1720]]) frantses eskultore eta dekoratzailea izan zen. [[Luis XIV.a Frantziakoa|Luis XIV.a]] erregearen garaiko eskultore garrantzitsuena izan zen, eta [[Charles Le Brun|Le Brunek]] zuzenduriko [[Versailles]]ko apaindura-lanetan jardun zuen. Bereak dira, besteak beste, ''Garonne'' eta ''La Dordogne'' estatuak eta ''Vénus accroupie'' (''Venus makurtua'') eta ''Mercure'' eskulturak.
 
Estiloaren aldetik [[François Girardon|Girardonen]] areriotzat hartua zen, eta garai hartako estilistikaren eta gustuaren bilakaera zela-eta Girardon baztertu zutenean, haren lekua hartu zuen gortean.
 
== Biografia ==
Jaiotzaz Lyongoa izan arren, oso gazterik joan zen [[Paris]]a, eta Akademian egin zituen ikasketak. Hasiera-hasieratik nabaritzen da tradizio [[barrokobarrokoa]]arenren eragina Coysevoxen obretan. Garai hartan oraindik indarrean zen klasizismoari aurre egin zion.
 
[[1679]]. urtean hasi zen [[Versaillesko jauregia]]n lanean, [[Charles Le Brun]]en zuzendaritzapean. Gorabehera handiak izan zituen hasieran, muga handiak aurkitu baitzituen sarrerako patioko eta lorategietako iturriak eta estatuak egiterakoan. Izan ere, Girardon zen garai hartan gorteko lehen eskultorea eta hura hartzen zen, horrenbestez, eredu. Baina Coysevox ez zetorren haren formulekin bat: haren hoztasun eta artifizialtasuna gutxiesten zuen Coysevoxek, baina nagusien nahia betetzeko estilo klasikoko ereduari jarraitu behar izan zien, Girardonen erara moldatuz bere lanak. Pixkanaka arreta erakarri zuen Coysevoxek, ordea, eta barnealdeko apainketarako bera hautatu zuten azkenik. Aipatzekoak dira ''Ispiluen galeria'' eta, batez ere, ''Gerraren aretoan'' egindako [[Luis XIV.a Frantziakoa|Luis XIV.aren]] [[iztuku|estuko]]-lan bikaina, zeinetan ageri-agerian gelditu baitziren Coysevoxen barrokismoa eta konposizioaren dinamismoa, formula klasikoak alde batera utzita.
 
[[BarrokoBarrokoa]]arekikorekiko zaletasun hori are garbiago ikus daiteke hileta-monumentuetan. Obra horietan erliebe nabarmenak, bizitasun handiagoa eta xehetasun handiagoko fisionomia eta jantziak agertzen dira, adibidez [[MazarinoJules Mazarin|Mazarinoren]]ren hilobi bikainean ([[1689]]-[[1693]], [[Louvre museoa|Louvreko MuseoaMuseoan]]n). Garai hartatik aurrera finkatu zuen Coysevoxek erabat bere estiloa, eta beste lanengatik baino gehiago, erretratugile gisa nabarmendu zen. Erretratu garrantzitsuena Luis XIV.a erregearena du ([[1680]] ingurukoa). [[Brontze]]z egina dago, eta [[Gian Lorenzo Bernini|Berninik]]k errege hari herari egindako bustoaren eragina sumatzen da.
 
Erretratuetan [[psikologia]]-azterketa bikainak eskaini zituen, oro har, eta horrela bere garaiko pertsonaien galeria ikusgarria osatu zuen.