Artafernes: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 22 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q312893 orrian
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Carte Lydie.png|thumb|right|Lidiaren kokapena [[Anatolia|Asia TxikiaTxikian]]n]]
'''Artafernes''' ([[antzinako greziera]]z Ἀρταφρένης) [[Lidia]]ko persiar [[satrapa]] bat izan zen [[K. a. 513510eko hamarkada|K. a. 513tik]]tik [[K. a. 493]] arte
 
== Testuinguru historikoa ==
Artafernes ([[elamera]]z Irdapirna), [[Histaspes]]en semea eta Pertsiako printzea eta [[Dario I.a]] erregearen anaia zen. Ziur asko Dario baino gazteagoa zen, ez baitzuen [[K. a. 520ko hamarkada|K. a. 522]] eta [[K. a. 520ko hamarkada|K. a. 521]] bitartean gertatu zen gerra zibilean parte hartu.
 
Artafernesen karrera ezagutzeko dugun garai hartatik hurbileneko iturria [[Herodoto]] [[Halikarnaso]]koa da. Herodotok printzea zenbait aldiz aipatzen du Lidiako satrapa bezala, bereziki [[joniar matxinada]] gertatu zenean, [[K. a. 499]] eta [[K. a. 494]] bitartean, [[Asia TxikiaAnatolia|Asia Txikiko]] kostaldeko zenbait greziar hiri persiar domeinuaren aurka matxinatu zirenean.
 
Artafernes [[Otanes]]en oinordekoa izan zen satrapa bezala [[K. a. 513510eko hamarkada|K. a. 513an]]an. Sei urte lehenago [[Atenas]]ek bidalitakoak hartu zituen, nortzuk lurra eta ura eskaini zizkioten, mendekotza adierazteko ohiko elementuak.
 
K. a. 499an, [[Mileto]]ko [[Aristagoras]] tiranoak [[Naxos]] uhartea konkistatzeko laguntza eskatu zion. Artafernesek laguntza hori eskaini zion, baina espedizioa [[Megabates]] izeneko persiar batek zuzendua izateko baldintzarekin. Beste arrazoi batzuen artean Megabates eta Aristagorasen artean egon ziren diferentzien ondorioz, espedizioak huts egin zuen. Okerrena, greziar joniarrek persiarrak garaiezinak ez zirela ikusi ahal izan zutela izan zen.