Lapurdiko bizkonderria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
'''Lapurdiko bizkonderria''' [[XI. mendemendea|XI.]] eta [[XII. mendemendea|XII. mendeetan]]etan [[Lapurdi]]n eta inguruko lurralde batzuetan garatu zuten [[Erdi AroAroa|Erdi Aroko]]ko aginte sistema izan zen.
 
== Hedapena ==
7. lerroa:
 
== Historia ==
XI. mendearen hasieran desagertu zen [[Baskoniako dukerria]], [[Antso VI.a Gilen Gaskoiniakoa|Antso Gilen]] ondorengorik gabe hil ondoren. 1023. urtean [[Antso III.a Gartzez Nagusia|Antso III.a Nagusiak]] Lapurdiko bizkonderria sortu zuen bere [[Nafarroako Erresumako Gortearen ofizioak#Maiordomoa|maiordomo]] eta lehengusu [[Lupo Antso]]rentzat eta berau [[Baiona]]n finkatu zen<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.puntubi.com/laburrak/antsoIIInagusia.htm|egilea= www.puntubi.com|izenburua= Antso III.a Gartzes Nagusia}}</ref>. Lapurdiko bizkondeaz agirietan agertzen den lehen aipamena [[1059]]koa da: Raimundo [[Baionako apezpikuelizbarrutia|Baionako apezpikuak]]ak [[Lupo Antso]] lehen bizkondeak [[Baionako katedrala|Santa Maria eliza]] itzuli ziola aitortu zuenean<ref name = "Aunamendi">{{Erreferentzia|url=http://www.euskomedia.org/aunamendi/78335/141323|egilea= [[Auñamendi Eusko Entziklopedia]]|izenburua= Lapurdi. Historia}}</ref>. Lupok bizkonderria jaraunspenezko bilakatzea lortu zuen eta bere leinua ezarri zuen [[JauregiGaztelu Zaharra (Baiona)|Baionako gaztelu-zaharrean]].
 
[[Gartzia Antso]] oinordekorik gabe hil zenean, [[Gilen X.a Akitaniakoa]] eta [[Alfontso I.a Nafarroakoa]]k bizkonde berria ezartzeko borrokatu zuten. [[1130]]eko [[urri]]an iruindarrak [[Baionako setioa|Baiona setiatu zuen]] eta [[Bertrand Lapurdikoa|Bertrand]] Lapurdiko kondeak ez zizkion ateak zabaldu<ref name="Lema Pueyo, 351">{{Erreferentzia|izena1=José Ángel|abizena1=Lema Pueyo|izenburua=El itinerario de Alfonso I ‘El batallador’ (1104–1134)|aldizkaria=Historia, instituciones, documentos|liburukia=24|urtea=[[1997]]|orrialdea=351}}</ref>. Ordurako Lapurdi jadanik [[Bordele]] eta [[Iruñea]] arteko orbita artean zegoen.