Terceira uhartea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Uharte infotaula
[[Fitxategi:Terceira-pos.png|thumb|right|300px|Terceiraren kokapena uhartedian.]]
| izena = Terceira uhartea
| irudia = Serra da nasce água ilha terceira açores.jpg
| irudi oina = Serra da Cume..
| irudi px =
| mapa = Terceira-pos.png
| jatorrizko izena = Ilha de Terceira
| jatorrizko izenaren lotura =
| izendapena =
| kokapena = [[Atlantiar Ozeanoa]]
| koordenatuak = {{coord|38|43|N|27|14|W|display=inline,title}}
| uhartedia =
| uharteak denera =
| uharte nagusiak =
| azalera = 400.6 km²
| punturik garaiena= 1.021 m
| altuera =
| herrialde = {{PRT|1}}
| herrialde banaketa admin titulua = Uhartedia
| herrialde banaketa admin = [[Azoreak]]
| herrialde banaketa admin titulua 1 = Udalerriak
| herrialde banaketa admin 1 = [[Angra do Heroísmo]]<br/>[[Praia da Vitoria]]
| herrialde banaketa admin titulua 2 =
| herrialde banaketa admin 2 =
| herrialde hiriburua =
| herrialde hiri populatuena =
| herrialde hiri populatuenaren biztanleria =
| herrialde buruzagi titulua =
| herrialde buruzagi izena =
| herrialde 1 =
| herrialde 1 banaketa admin titulua =
| herrialde 1 banaketa admin =
| herrialde 1 hiriburua =
| herrialde 1 hiri populatuena =
| herrialde 1 hiri populatuenaren biztanleria =
| herrialde 1 buruzagi titulua =
| herrialde 1 buruzagi izena =
| herrialde 2 =
| herrialde 2 banaketa admin titulua =
| herrialde 2 banaketa admin =
| herrialde 2 hiriburua =
| herrialde 2 hiri populatuena =
| herrialde 2 hiri populatuenaren biztanleria =
| herrialde 2 buruzagi titulua =
| herrialde 2 buruzagi izena =
| biztanleria = 56.437 bizt.
| dentsitatea =
| talde etnikoak = [[Portugal]]darrak
| info gehiago =
}}
 
'''Terceira''' [[Azoreak|Azoreetako]] ([[Portugal]]) erdialdeko uhartea da, 403 km2-ko azalera daukana eta [[20022011]]an 54.996 biztanle zituena. “Ilha Lilás” (Uharte moreak) ezizena ematen zaio eta uhartediko irla handienetako bat da.
 
== Kontzejuak ==
Bertan dauden bi udalerri edo kontzejuak [[Angra do Heroísmo|Angra do Heroismo]] eta [[Praia da Vitoria]] dira. Angra do Heroísmo [[Gizateriaren Ondare]] izendatu zuen [[UNESCO]]k 1983an.
 
== Geografia ==
Elkarrekin dauden lau sumendik osatzen dute uhartea, lauak ere Terceirako Rift egituraren inguruan kokatzen direnak. Honako hauek dira sumendiak:
* '''Cinco Picos''': Sumendi zaharrena da, aktibitate handieneko garaia duela 370-380.000 urte izan zuen. Kraterra lur aberatsezko lautada bihurtu da.
* '''Guilherme Moniz''': Duela 270.000 urte hasi zen lanean eta azken aktibitatea k.a. 44 urtean izan zuen. Punturik altuena 623 metrotan du.
* '''Pico Alto''': Guilherme Moniz sumendiaren zati berriena da. Aktibitate handiena k.a. 9000-1000 urte artean izan zuen.
* '''Santa Barbara''': Duela 29.000 urte hasi zuen aktibitatea eta oraindik ez da itzali. Uharteko punturik garaiena du, 1.023 metrotan.
 
Kostaldetik urrunduz gero Terceirako paisaia muinotsua basati mantendu da eta erreserba naturala izendatua dago.
 
== Historia ==
2000 urte dituzten hilobiak aurkitu dira, beraz badirudi asentamenduak izan zirela XV mendean portugaldarrak iritsi aurretik. Angelino Dalorto-k Iralandatik mendebaldera zeuden "Bracile" uharteak marraztu zituen 1325an, hortik sortu zen mendebaldeko "Brasil" herri mitologikoaren kondaira, eta 1436ko mapa veneziar batean Brasil uhartea marrazturik dago. Aurkikuntza ofiziala, baina, Vicente de Lagos marinelak egin zuen 1445eko urtarrilaren 1ean eta ''Ilha de Jesus Cristo'' izena eman zion. Gerora "Terceira" izena nagusitu da, Azoreetan aurkitu zen hirugarren uhartea izan baitzen.
 
[[Henrike Nabigatzailea]]ren zerbitzuan zegoan [[Jácome de Bruges]] flandriarrak [[Herbehereak|Herbeheretako]] nekazari, arrantzale eta merkatariak ekarri zituen Azore uharteak kolonizatzera.
 
XVI mendean Ekialdeko Indietarako geldiune garrantzitsua bihurtu zen eta kaia karabela eta galeoiez beteta egon ohi zen. Elizak, komentuak, jauregiak eta gotorleku militarrak eraiki ziren. [[Guimarães]]ko noblea zen [[Pero Anes do Canto]] (1480–1556) izan zen Terceira uharteko gotorlekuen agintaria eta Portugalgo koroak titulu heredagarria bihurtu zuen, Canto familia beraz hirurehun urtetan uharteko nagusia izan zen.
 
1980ko urtarrilaren 1ean lurrikara izan zen eta [[Angra do Heroísmo]]k kalte handiak jasan zituen. Lau urtetan berriztu zuten herria eta 1983an [[UNESCO]]k [[Gizateriaren Ondare]] izendatu zuen.
 
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:Angra do Heroísmo - Sicht vom Obelisken auf Stadt und Hafenbucht mit Monte Brasil.JPG|[[Angra do Heroísmo]] Brasil mendiaren oinean.
Irudi:Baía de Angra do Heroísmo e igreja da Misericórdia, ilha Terceira, Açores, Portugal.JPG|[[Angra do Heroísmo]]ko kaia.
Irudi:Praia da Vitória - Sicht von Süden über Stadt mit Hafen.JPG|[[Praia da Vitoria]].
Irudi:Pico Alto, Praia da Vitória, ilha Terceira, Açores.JPG|''Pico Alto'' sumendia.
</gallery>
 
{{commonskat}}
{{geografia zirriborroa|PRT}}
 
[[Kategoria:Europako uharteak]]